43296 s gli�

strefy podciśnienia, w której powstają silne ruchy turbulentne mas powietrza (rys. 15.4). Zjawisko to bywa pogłębione przez lokalne zróżnicowanie termiki powietrza i tworzące się prądy konwekcyjne.

W wielu przypadkach stwierdza się występowanie tzw. „bryzy miejskiej”. Charakteryzuje się ona słabym wiatrem wiejącym w godzinach południowych z terenów otaczających w stronę jego centrum, gdyż powietrze nad miastem szybciej się nagrzewa i tworzy prąd wstępujący.

a.

Rys. 15.4. Wpływ wysokiej zabudowy na deformacje mchu mas powietrza (a - stan przed zabudową; b - stan po zabudowie); 1 - kontur wysokiej zabudowy, 2 - linie prądu powietrza, 3 - strefa silnych ruchów turbulentnych i uruchomienia procesów eolicznych, 4 - strefa ile przewietrzana, 5 - potencjalny obszar rozwiewania gruntu; 6 - potencjalny obszar nawiewania i osadzania materiału eolicznego

Układ zabudowy wprowadzony w konkretny typ rzeźby terenu powoduje wytworzenie się specyficznych układów przewietrzania terenów zabudowanych, czyli lokalnych ruchów mas powietrza wywołanych przez zróżnicowanie termiki na danym obszarze. Przemieszczające się lokalnie w terenie masy powietrza chłodnego i ciepłego przyczyniają się do wymiany zanieczyszczonego w warunkach miejskich powietrza i wywiewania go na zewnątrz terenów zabudowanych. W przypadku utrudnienia takiej wymiany powstają strefy o podwyższonym zanieczyszczeniu powietrza.

Gromadzące się w niektórych częściach miasta (najczęściej obniżonych) chłodne i zanieczyszczone powietrze tworzy tak zwane „wyspy zimna”, którym towarzyszy powstawanie lokalnego zamglenia.

Wlelkopowierzchniowe budownictwo wodne również wpływa na miejscowe zróżnicowanie charakteru przewietrzania. W zależności od usytuowania zbiornika wodnego w mniejszym lub większym stopniu zaznacza się zjawisko występowania lokalnych wiatrów określanych jako „bryzy jeziorne”. Ogólnie przyjmuje się, że w okresie dnia istnieje tendencja tworzenia się wiatrów wiejących od strony zbiorników wodnych ku lądowi. Ma to związek z tym, że nad lądem powietrze szybciej się nagrzewa i konwekcyjnie przemieszcza się ku górze. W jego miejsce napływa chłodniejsze (gęstsze) powietrze znad zbiornika wodnego. W nocy sytuacja jest odwrotna i wiatry chłodniejsze z lądu wieją ku zbiornikowi wodnemu. W przypadku, gdy zbiornik usytuowany jest w głębokiej dolinie, zjawisko przewietrzania ma bardziej złożony charakter.

Opady

Działalność budowlana rzutuje też w sposób wyraźny na zróżnicowanie wilgotności powietrza. Na terenach zurbanizowanych zaznacza się pewne zmniejszenie wilgotności powietrza w stosunku do obszarów otaczających miasta. Jednak występujące w powietrzu zanieczyszczenia powodują wzrost zamglenia, wzrost zachmurzenia oraz drobnych opadów deszczu. Zwiększa się ilość burz. Zmniejsza ilość opadów śniegu oraz okres zalegania pokrywy śnieżnej.

Tak drastycznego zróżnicowania opadów nie obserwuje się w strefie oddziaływania zbiorników wodnych. Jednak istnieją tu tendencje do tworzenia się lokalnego zamglenia.

Przedstawiony powyżej zarys wpływu klimatu na budownictwo (poprzez wpływ na warunki geotechniczne) i budownictwa na klimat powinien przyczynić się do utrwalenia poglądu postrzegającego środowisko przyrodniczo-cywilizacyjne jako obiekt o strukturze systemowej, gdzie elementy struktury są wzajemnie powiązane wielorakimi zależnościami i wykazują określoną hierarchię.