67325 skanowanie0035 (16)

| Ból u iiln» »go na nowotwór

20-35 pg/li (w Polsce nie są jeszcze dostępne preparaty przczeleórne bttprenorflny 5, 10 i 12 pg/h). Zawsze nałoży zapewnić możliwość stosowania silnego oploidu w postaci preparatu o natychmiastowym uwalnianiu top. 5-10 mg morfiny doustnej).

Wyjątkowo rozpoczyna się leczenie silnymi opio-idami z pominięciem słabych opioidów w przypadku występowania duszności (morfina jest opioidem i. wyboru patrz rozdział 3, śtr. 35) oraz występowania bardzo silnego bćlu. W tym drugim przypadku zalana się wstępne szybkie miareczkowanie, najlepiej z użyciem morfiny podawanej dożylnie lub podskórnie. Jednym ze schematów jest podawanie morfiny dożylnie 1 mg (do 2 mg) co 10 min, aż do początku zauważalnego złagodzenia bólu lub wystąpienia objawów niepożądanych, takich jak sedacjn. Jeśli nie ma możliwości wykorzystania drogi dożylna), można podawać morfinę podskórnio, np. 1-2 mg co 20 min. Zazwyczaj efekt obserwowany jcsl przy dawce siunafycznej poniżej 8 mg. Sposób kontynuacji leczenia najlepiej ustalić po konsultacji specjalistycznej. Tdn sposób miareczkowania wymaga dostępności anjagonisty opioidowe-go (nelokstm) i ścisłego nadzoru lekarza.

W razie silnych dolegliwości bólowych zaleca się pilne skierowane chorego c(o ośrodka opieki paliatywnej Juli poradni leczenia bólu,

Działania niepożądane opioidów

.Wszystkie cpioidy mogą powodować działania niepożądane. Najczęściej występują:

) zaparcia;

\ nudności i wymioty;

► senność.

Rzadziej cpioidy powodują suohość jamy ustnej, świąd, zatrzymanie moczu, poty, zaburzenia poznawcze I koncentracji uwagi, sporadycznie neurotoksyczność po opioidach (z mioklonianii, splątaniem i hipernlgezją).

Zapm cia są objawem stałym ,1 wymagają stosowania profllalilyki za pomocą preparatów rozmiękczających stolce i pobudzających perystaltykę jelita grubego (pnii z rozdział 5, str. 55).

Nudności i wymioty mogą pojawić się w pierwszych dniach stosowania opioidów 1 w większości przypadków powinny ustąpić satnoistnie, ale do ich łagodzenia siostrę się metoklopramid 10 mg co 8 h luli pól itndziny przed głóżmymi posiłkami.

Jeżeli utrzymują się nadal, zwiększa się dawkę metcklopramidu (przedzie dawek 10 mg doustnie i x dziennie lub -40-60 mg/d we wlewie podskórnym oraz 10 mg doustnie lub podskórnie w razie potrzeby, maksymalnie do 4 dawek dziennie) i dołącza się hedoperydol 1-2 mg na dobę (patrz rozdział 4, str. 52).

Senność ustępuje po kilku dniach stosowania opioidów. Jeżeli jednak narasta lub nie mija, należy zmniejszyć dawkę opioidów oraz wykluczyć inne przyczyny senności, iip. odwodnienie, niewydolność nerek, hiperkalcemia. Czasem pozostaje tylko tzw. gotowość do drzemki, gdy chory nie ma zajęcia:.....

Po^dawkowMtóopioidów__________

Miareczkowanie dawki opioidów zapobiega przedawkowaniu, ale należy zwrócić uwagę na:

>    zwolnienie częstości oddechów poniżej 10/min;

>    źrenice szpilkowate, słabo reagujące na światło;

>    zaburzenia świadomości;

1 objawy neurotoksyczności, np. mioklonie.

W takich sytuacjach należy:

>    odstawić kolejną dawkę opioidu; y ściśle monitorować stan chorego;

1 zapewnić nawodnienie i diurezę;

>    w razie stwierdzenia depresji ośrodka oddechowego podać dożylnie antagonistę opioidowego (nalobson) i hospitalizować chorego.

Szczególnie w przypadku przedawkowania opio-Idu podawanego przezskómie okres monitorowania będzie przedłużony. Po przedawkowaniu buprenor-finy dawki naloksonu muszą być o wiele wyższe i podawane dłużej.

Wybrane zespoły bólowe Ból kostny

Ból kostny występuje przede wszystkim u par cjónt&w z przerzutami do kości, głównie w raku gruczołu sutkowego, gruczołu krokowego, tarczycy, płuca, jelita grubego. Jego najważniejsze cechy to nasilanie się podczas ruchu i obciążania zmienionej patologicznie kości, miejscowa bolesność podczas ucisku i opukiwania.

Objawy niepożądane opioidów nie są powodem do rezygnacji z ich stosowania. Jeżeli objawy są trudne do opanowania. można Je zmniejszyć, zmieniając oplold na Inny lub zmieniając dragę podania.

Jeżeli wystąpią objawy kliniczne przedawkowania oplo-' idów, należy wtączyć odpowiednie leczenie, zapewnić id-', sle monitorowanie i skierować chorego do szpitala.