112789

Należy zwrócić specjalną uwagę na to, źe środki działania w znaczeniu prakseologicznym nie są środkami materialnymi, ale celami pośrednimi. Rzeczy, którymi posługujemy się w działaniu, czyli środki materialne nazywa się zasobami materialnymi. Do zdefiniowania określenia środków ludzkich używane jest pojęcie zasoby ludzkie. Zasoby i środki działania można połączyć w różny sposób i w różnej kolejności. Dobór zasobów (środków materialnych i ludzkich), środków działania (celów pośrednich) oraz przyjętą kolejność nazywa się sposobem działania. Z tego powodu istota rozważań prakseologicznych koncentruje się na określeniu najbardziej sprawnego sposobu działania, a więc doboru zasobów, ustalenia środków działania i określenia kolejności działania.

Drugim kryterium hierarchii celów jest uporządkowanie ich w zależności od zakresu, w jakim rozpatrujemy działanie. Możemy więc mówić o celach całej organizacji, celach poszczególnych zespołów, celach indywidualnych. Pojęcie celu organizacji, czy też zespołu jest pewnym uproszczeniem. Cele mogą mieć tylko ludzie. Celem organizacji nazywa się cel zaakceptowany przez większość lub wszystkich jej członków. Przy czym motywy akceptacji mogą być różne. Cele poszczególnych zespołów mogą być środkami do realizacji celów całej organizacji i odwrotnie cele organizacji mogą być uważane przez członków zespołu za środek do realizacji własnych celów. Niezgodność celów poszczególnych zespołów (albo indywidualnych) z celami organizacji prowadzi do konfliktów wewnątrz organizacji.

Trzeci rodzaj hierarchii celów wynika z doniosłości celów. Bardzo często działanie ma kilka celów równorzędnych, które są traktowane jako końcowe. Mogą one być: zgodne lub niezgodne tzn. wykluczające się czy też realizowane są w różnych stopniach (im jeden cel

w większym stopniu, tym drugi w mniejszym). Należy podkreślić, że występuje określona hierarchia celów w zależności od ich cenności dla działającego. Cel główny to taki cel, który stał się istotnym powodem podjęcia działania. Pozostałe cele mają charakter uboczny. W związku z realizacją celów, obok zamierzonych skutków mogą powstać także nie zamierzone skutki działania. Strukturę skutków działania przedstawiono na rys.

Skutki działania Niezależne od oceny 1. Zamierzone 1.1 Niezamierzone 1.2Główne