80215 neonatologia7

80 Najczęstsze zmiany występujące na skórze noworodka

Potówki czerwone (miliaria rubra) są zmianami usytuowanymi głębiej i składają się ze swędzących, małych rumieniowych grudek lub grudkopęche-rzyków o średnicy 1-4 mm, często z pęcherzykiem na szczycie (ryc. 5.6). Początkowo występują na skórze niezmienionej zapalnie, później może pojawić się wokół nich zapalna obwódka. Zmiany są najczęściej liczne, symetrycznie rozmieszczone. Lokalizują się na skórze owłosionej głowy, szyi, tułowia, najczęściej w miejscach narażonych na ucisk i ocieranie (kark, talia, pachwiny, nadgarstki, ramiona, dół pachowy, podkolanowy, łokciowy, plecy u dziecka leżącego nieruchomo). Zmianom towarzyszy świąd i uczucie pieczenia.

Ta odmiana potówek występuje na skutek nieprawidłowej pielęgnacji, często po miejscowym stosowaniu oliwki, u dzieci otyłych lub silnie pocących się.

Potówki krostkowate (miliaria puslulosa) są odmianą potówek czerwonych. Występują wówczas, gdy pęcherzyk przekształca się w powierzchowną krostę, w której stwierdza się patogenne szczepy gronkowca. Spotykane są zwłaszcza w klimacie gorącym i wilgotnym lub w przypadku stosowania zamkniętych opatrunków czy maści.

Potówki głębokie towarzyszą nawracającym potówkom czerwonym, ale występują rzadko u noworodków. Leczeniem z wyboru jest obniżenie temperatury otoczenia, w którym przebywa noworodek, i zmniejszenie liczby warstw odzieży. Pomocne jest stosowanie chłodnych okładów lub płynów do zmywania ciała.

| Pielęgnacja dziecka, u którego wystąpiły potówki:

i * usunięcie przyczyn wywołujących nadmierne pocenie i utrudnienie parowania (lekkie ubranie, obniżenie temperatury otoczenia, zastosowanie leków obniżających temperaturę u dzieci gorączkujących),

i • kąpiele z zastosowaniem delikatnego mydlą dla dzieci.

•    niestosowanie w tym okresie oliwek kosmetycznych po kąpieli noworodka, gdyż mogą one nasilać zmiany już występujące,

I • stosowanie obojętnego pudru płynnego, który często łagodzi objawy,

•    przemywanie pojedynczych zakażonych potówek wodą, a następnie wacikiem nasączonym w 70% spirytusie,

•    w przypadku potówek zakażonych stosowanie środków przeciwbakteryjnych i przeciwdrożdżakowych.

„Bociani dziób”

„Bociani dziób” to czerwona plama, czasem różowa, spowodowana miejscowym rozszerzeniem naczyń, zlokalizowana na brzegach górnych powiek, na

Pielęgnowanie i obserwacja noworodka w pierwszych dobach życia 81

czole powyżej nasady nosa, na górnej wardze, na granicy głowy i karku, tuż powyżej linii owłosienia.

Legenda ludowa głosi, że jest to pozostałość po niesieniu dziecka przez bociana. Czasem o plamie na czole mówi się nawet „odbicie bocianiego dzioba” (ma zwykle kształt trójkąta lub litery V), natomiast o plamie na powiekach - „pocałunek anioła”. Można również spotkać się z określeniem czerwonej plamy jako „uszczypnięcie bociana” lub „plamy łososiowe”.

Plama ta nie jest zaraźliwa i nie wymaga leczenia. Zmiany samoistnie znikają w ciągu 1. roku życia dziecka, czasem nieco później.

„Plamy mongolskie”

„Plamy mongolskie” zlokalizowane są w dolnej części pleców, w okolicy pośladków oraz na zewnętrznych powierzchniach dłoni i stóp. Występują u noworodków o śniadej karnacji w postaci bladoniebieskich, płaskich plam. „Plamy mongolskie” zanikają samoistnie ok. 5. roku życia.

Pytania sprawdzające

1.    Jaka jest budowa skóry u noworodka?

2.    Co to jest dysc/womre arlekina?

3.    Czym spowodowana jest sinica obwodowa u noworodka?

4.    Co to jest maź płodowa i jaką pełni funkcję?

5.    Jakie są rodzaje potówek i jakie jest postępowanie w przypadku ich wystąpienia?