83783 skanuj0005 (142)

■ Izabella Horbulewicz-Mokrzycka

Stadium	Zadanie	Niewypełnienie zadania
1. Wczesne dzieciństwo	nauczyć się zaufania	nieufność, poczucie, że nie jest się godnym miłości
2. Dzieciństwo	nauczyć się stosowania reguł, samokontroli	wstyd, poczucie winy, wy rzuty sumienia
3. Młodość	znaleźć tożsamość, przecięcie pępowiny z rodzicami	niepewność, niejasne role; poczucie, że jest się kimś tylko wtedy, kiedy jest się kochanym
4. Dorosłość	nauczyć się intymności, przejąć odpowiedzialność za uczucia, niepowodzenia i sukcesy	izolacja, zależność
S. Wiek średni	rozwijać nowy rodzaj aktywności, kiedy stare roie są zbędne	stagnacja, kurczowe trzymanie się zbędnych ról
6. Starość	podsumować życie, znaleźć wewnętrzną siłę, integrację	zwątpienie, równie dobrze mógłbym być martwy

poruszania się sprzyjają zamknięciu się w sobie. Starsi ludzie nie marnują już więcej energii, aby przypominać sobie nazwiska z teraźniejszości. Pamięć świeża zawodzi.

Wcześniejszy sposób postrzegania świata wraca. Starsi ludzie szukają w przeszłości tożsamości, znaczenia, tego, co pozwoli podsumować życie. Uzewnętrzniają trzy podstawowe ludzkie potrzeby: 1. Czuć się pewnie i czuć się kochanym. 2. Być potrzebnym i produktywnym. 3. Wyrażać spontanicznie uczucia. Nie wyrażają jednak tych potrzeb tu i teraz, lecz komunikują się z osobami i przedmiotami z przeszłości. Stają się egocentryczni, wyłączają zewnętrzną rzeczywistość. Zdolność mówienia pogarsza się albo przez nieużywanie języka, albo przez uszkodzenia organiczne. Nie mogą reprodukować właściwych słów, identyfikować ludzi i przedmiotów. Nie mogą określenia matka przyporządkować kategorii ktoś, kto wychowuje dzieci. Wracają uporządkowane wspomnienia matki.

Kiedy zdezorientowani ludzie w podeszłym wieku tracą zdolność poprawnego posługiwania się językiem, sięgają Wtedy do ugruntowanych, na zawsze zachowanych w pamięci ruchów. Poruszają swoimi wargami, aby zestawić podobne dźwięki i zaczynają je układać tak, aby dźwięki się mieszały wzajemnie. Jak ktoś, kto maluje palcami, starsi ludzie zestawiają samogłoski i spółgłoski, które dobrze razem brzmią, harmonizują i sprawiają przyjemność językowi, zębom i wargom. Dziecięce rymy, wiersze, modlitwy i piosenki wracają do tych, którzy stracili zdolność posługiwania się swoim językiem.

Zdezorientowani ludzie poruszają się w przeszłości, aby uporać się z nie rozwiązanymi zadaniami. Wyrażają swoje nie kontrolowane uczucia przez ruch i wymyślone przez siebie słowa.

Zdezorientowani starsi ludzie:

•    nie posiadają zmiennego repertuaru zachowań,

•    trzymają się sztywno dawnych ról,

« muszą walczyć z uczuciami, z którymi sobie nic poradzili wcześniej,

•    uciekają od teraźniejszości, aby móc przetrwać,

•    wykazują wyraźne poznawcze zmniejszenie możliwości i nie są już zdolni do intelektualnego wglądu.

Pozafarmakologiczne metody terapeutyczne w chorobie Alzheimera    ■

Zadanie terapeuty stosującego walidację polega na tym, aby pomóc starszemu człowiekowi wypełnić ostatnie życiowe zadanie: umrzeć w spokoju. Do tego starszy człowiek potrzebuje zaufanego słuchacza, który respektuje jego uczucia i wie, że każde uczucie jest prawdziwe. Stłumione emocje muszą być uwolnione podczas tego szukania rozwiązania.

Celami grupy walidacyjnej jest stymulacja:

•    energii,

•    ról społecznych,

•    tożsamości,

•    interakcji,

•    zachowań werbalnych,

•    kontroli społecznej,

•    dobrego samopoczucia i szczęścia.

Grapa powinna również:

•    redukować strach,

•    zapobiec wegetacji,

•    zmniejszyć stosowanie środków uspokajających i przymusu,

•    zmniejszyć niebezpieczeństwo wystąpienia zespołu wypalenia u personelu i rodziny.

Grupa funkcjonuje dobrze, jeśli jej członkami są pacjenci z zaburzeniami poczucia czasu i pacjenci z powtarzającymi się ruchami. W grupie ludzie ci przyglądają się sobie nawzajem. siedzą blisko siebie, dotykają się podczas tańczenia i trzymania rękami. Grupa wywołuje wspomnienia ról w rodzinie, wcześniejszych ról w grupie i zachowań społecznych. Ludzie zaczynają się sobie przysłuchiwać i poprawia się ich zdolność mówienia. Troszczą się o kogoś innego; za przykład służy im personel. Dzieją wspólnie problemy i dzięki temu potrafią rozwiązywać także konflikty innych. Odzyskują swoją godność, ponieważ lepiej panują nad swoim życiem. Uznają się nawzajem.

Zdezorientowani starsi ludzie reagują na walidację. Zmiany w zachowaniu następują powoli, ale systematycznie.

Kilka widocznych rezultatów, których należy się spodziewać:

•    bardziej wyprostowana postawa,

•    otwarte oczy,

« wzmocniona kontrola społeczna,

•    krzyki, chodzenie tam i z powrotem, uderzanie (powtarzające się ruchy) ustępują,

•    opada agresja,

•    ilość chemicznych i fizycznych środków przymusu zmniejsza się,

o wzrasta umiejętność niewerbalnego wyrażania siebie,

•    poprawia się zdolność chodzenia.

Znaczące, niewidoczne rezultaty:

•    rozwiązanie zadań życiowych, z którymi starszy człowiek dotychczas sobie nie poradził,

•    zmniejszenie się strachu,

•    zwiększona samoocena,

•    akceptacja dobrze znanych ról przez grupę,

•    poprawiająca się percepcja rzeczywistości.

•    nowrót iyv7jifi? hiinwn