88154 skanowanie0078

Całość produkcji leku roślinnego obejmuje wielo procesów: fizycznych i chemicznych.

Najprostsze procesy fizyczne nie prowadzące do zmian chemicznych to czynności mechaniczne takie jak:

rozdrabnianie; tłoczenie, filtrowanie, klarowanie, Odwirowanie.

Inne procesy fizyczne (rozdzielanie mieszanin cieczy, rozpuszczanie, destylacja, sublimacja, Krystalizacja) powodują stalą lub przejściową zmianę właściwości fizycznych substancji. Jednym z najważniejszych procesów fizycznych przeprowadzanych zarówno w dużych zakładach . aptekach jak i w prostym domowym przygotowaniu loków Jest ekstrakcją.

Roz.różnia się ekstrakcję substancji stałych cieczą (ekstrakcja ciało stale-ciecz)

i cieczy cieczą (ekstrakcja ciecz-ciocz).

Sposoby ekstrakcji ciało stale ciecz

•Maceracja prowadzona jest w temperaturze pokojowej w zamkniętych zbiornikach    (ekstra kto rac®} przy ustalonym

doświadczalnie czasie ekstrakcji.

•Rozpuszczalnikiem jest woda, etanol (uzyskuje się nalewki Tincturae), oleje roślinne (Oleum) rzadziej ocet lub wino

Ekstrakcja ciało stale-ciecz c.d.

Pcrkolacja przeprowadzana jest w temeraturze pokojowej przy stosunku surowca do rozpuszczalnika 1:5 lub 1:10 w szklannych, ceramicznych, metalowych perkolalorach o stożkowatym lub gruszkowatym kształcie, zaopatrzonych u dołu w kranik. Stosowana jest do ekstrahowania surowców silnie działających. Rozpuszczalnikiem jest wodny roztwór etanolu a produktami nalewki.

Metody ekstrakcji

•Bezpośrednia (prosta) wyciskanie lub iloczenie wydobywanej substancji w prasach bez udziału mediów pośredniczących

•Przykłady , boczenie olejów na zimno z. wiesiołka, rącznika •Wytłaczanie soku ze świeżych ziół

•Pośrednia wyodrębnienie określonych substancji za pomocą medium ekstrakcyjnego czyli rozpuszczalnika.

Digestia (wytrawianie) jest maceracją w podwyższonej temperaturze (20-55° C), co zwiększa jej efektywność (szybkość i wydajność). Digestory mają budowę podobną do maceratów. Metoda ta jest obecnie rzadko stosowana.

Infuzja (naparzanie) prowadzona w temp. powyżej 60°C

Dekokcja (wygofowywanie) polega na ogrzewaniu i doprowadzaniu do wrzenia rozpuszczalnika jakim jest najczęściej woda

Ekstrakcja złożona np.. maceracja +dekokcja, maceracja+infuzja

Ekstrakcja ciecz-ciecz

Ekstrakcja jednostopniowa okresowa zmieszanie dwóch wzajemnie nierozpuszczalnych cieczy i pozostawienie do momentu rozwarstwienia I rozdzielenie frakcji w rozdzielaczu

Ekstrakcja wielostopniowa kilkakrolne powtórzenie ekstrakcji jednostopniowej - wadąjest duże zużycie rozpuszczalnika

Ekstrakcja wielostopniowa przeciwprądowa ruch cieczy uzyskuje się poprzez zastosowanie pomp lub poprzez różnicę gęstości cieczy

Ekstrakcja frakcjonowana stosowana do rozdzielania substancji o zbliżonej rozpuszczalności (np.. glikozydów). Prowadzona w dużej liczbie szklanych naczyń. Po ustaleniu równowagi warstwa górna jest przelewana do naczynia z cięższym rozpuszczalnikiem a dolna z lżejszym.

Po wielokrotnym powtórzeniu ekstrakcji w wielu naczyniach uzyskuje się roztwory rozpuszczalnika wzbogacone o jeden składnik