94285101 djvu

FIZYOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO 331

Tak więc mowa ludzka jest produktem czynności kilku ośrodków, a niektórzy badacze przyjmują, że nad tymi wyliczonymi ośrodkami panuje jeszcze osobny ośrodek, w którym zbierają się wrażenia ze wszystkich ośrodków sensorycznych i łączą się w jedno wyobrażenie słowa i z którym też połączone są ośrodki moto-ryczne (artykulacyi i pisania).

Rzecz oczywista, że wyobrażenie słów abstrakcyjnych oraz powstawanie i wymawianie w związku kompletu słów układających się w zdania, okresy i t. d. wymaga daleko bardziej skomplikowanych procesów, których badanie przekracza ramy tego działu fi-zyologii.

Dlaczego właśnie ośrodek mowy wykształca się tylko w je-dnej półkuli, podczas gdy inne czynności kory mózgowej są rozdzielone na obie, tłómaczymy sobie w ten sposób: mięśnie, które biorą udział w artykulacyi mowy, t. j. mięśnie warg, języka, podniebienia, krtani i t. d. działają równocześnie obustronnie, ruchy tymi mięśniami wykonywane podczas mówienia są nadzwyczaj precyzyjne i wymagają też impulsów bardzo dokładnych, regulacyi precyzyjnej co do kolei, siły, przebiegu i t. d. Rzecz oczywista, że impulsy te o wiele dokładniej przychodzić mogą z jednego ośrodka, niż gdyby były wypływem działania dwóch ośrodków, których zgodna czynność musiałaby zależeć od połączeń zapomocą włókien nerwowych spoidła. A skoro motoryczny ośrodek mowy znajduje się w jednej półkuli, to także łatwiej przyjdzie do skutku współdziałanie tego ośrodka z ośrodkami sensorycznymi tej samej półkuli, niż z podwójnymi ośrodkami obu półkul.

0 ośrodkach i drogach kojarzennych Pola kory mózgowej, z których wychodzą włókna wieńcowe i w których znajdują się ośrodki psychosensoryczne i psychomotoryczne, zajmują na półkuli mózgowej człowieka mniej więcej jedną trzecią część całej powierzchni. Między temi polami znajdują się rozległe miejsca, które nie mają bezpośredniego związku z włóknami nerwowemi dośrodkowemi ani też nie wychodzą z nich podniety ruchowe; toteż zniszczenie pewnych partyi kory nie pociąga za sobą ani wyraźnych ściśle zlokalizowanych zmian czucia ani też porażeń. Z tego, cośmy dotąd już o czynności kory mózgowej poznali, wynika niewątpliwie, że w wymienionych tu częściach kory znajdują się ośrodki kojarzenia czyli asocyacyjne. W ośrodkach tych przychodzi do skutku połączenie i niejako opracowanie wrażeń otrzymanych drogą ner-