DSCN1831

o-

wzoiy zachowań, normy i wano<ci kulon, we. kartując podmio.owc działania w,. wnerają zarazem realny wpływ _na ^ dzącc procesy ekonomiczne. Szeroko znan, jesł teza Maxa Webera, ukazująca wpbw etyki protestanckiej na rozwój yospodark, kapitalistycznej. Stanowisko to, po_mimo z,, do dzisiaj wzbudza liczne kontrowersje stanowić może ilustrację oddziaływania zjawisk społecznych na ekonomiczne. Innym przykładem jest mechanizm samospełniają-cych się proroctw (przepowiedni). Czynniki subiektywne, traktowane niejednokrotnie jako .mało ważne”, mogą przesądzać o powodzeniu skomplikowanych przedsięwzięć ekonomicznych, takich jak np. reforma gospodarki czy transformacja systemowa.

Z tego m.in. względu w obrębie socjologii ekonomicznej podejmuje się badania dotyczące społecznych postaw wobec zróżnicowania ekonomicznego. Próbuje się np. ustalić, do jakiego stopnia istniejące różnice są tolerowane, a kiedy i przez jakie środowiska traktow ane są one już jako przejaw niesprawiedliwości [Polacy '90... 1991) Zróżnicowanie ekonomiczne stanowi jeden z podstawowych elementów podziałów klasowych. Jednakże kryteria wyłącznie ekonomiczne nie pozwalają na wyodrębnienie klas społecznych |R. Dyoniziak 1989. s. 10-45). Należy uwzględniać równie/ czynniki o charakterze społecznym, kuliu-rowym i świadomościowym, len sposób podejścia widoczny jest wyraźnie u czołowych przedstawicieli tego nurtu - Karola Marksa, Maxa Webera. Stanisława Ossowskiego i in.

W obrębie socjologii ekonomicznej zmierza się także do ukazania społecznyc i następstw zachodzących procesów ekonomicznych Georg Simmcl. charakteryzując mentalność mieszkańców wielkich mi '^s| Podkreśla społeczne następstwa gospodur i pieniężnej, prowadzącej do rzec/owowi w traktowaniu ludzi i przedmiotów, spro *»dzaniu różnic jakościowych do *>■<*. „niwelacji" wartości (pieniądz wspólnym mianownikiem ws/y ^{1 11}

Socjologia rozumiejąca 179 wartości) [G. Simmcl 1975, s. 520J. Często poakresla się. źc pieniądz pełni nic tylko un cję utylitarną, lecz także symboliczną, taktowany jest on nierzadko jako wskaź-

!!!* osiągnięć. Przybiera to jak wskazywał • horstem Vcblcn - formę tzw. ostentacyj-(AljV^0nsun,P^cji, ^c/yK konsumpcji na pokaz.

Zob. homo oeconomicus, klasy społeczne, kor-poratywizm. samospcłniającc się przepowiednie, styl życia.

I-ileralura:

Dyoniziak R., 1989. Socjologia systematyczna w zarysie. AK w Krakowie. Kraków The Ilandbook of Economic Sociotogy, 1994. N J Smclscr. R. Svedb0fg (cds), Pnnccton Univ. Press. Kusscl Sagę Foundation. Princeton. New Jersey, Nos York.

Polacy 90. Konflikty i zmiana (rafxtrt z badań empirycznych), 1991. praca zbiorowa. IFiS PAN. Warszawa.

Simmcl <i.. 1975, Socjologia. PWN. Warszawa Veblen T„ 1971, Teoria klasy prńzmaczej. PWN. Warszawa

Socjologia fenomenologiczna, zob. socjologia ży cia codziennego.

Socjologia krytyczna, zob przemoc

symboliczna, wyobraźnia socjologiczna.

Socjologia kultury , zob kultura w m 2. Socjologia miasta, zob. morfologia społeczna

socjologia problemów społecznych.

problemy społeczne

socjologia rozumiejąca, orientacja teo--zno-mctodologiczna zapoczątkowana

z Maxa Webera. W ujęciu tym podkre-_slf ze zasadniczą cechą wyjaśniana ,i£ społecznych (a zwłaszcza działań) ,zw. rozumienie (Tentchcn). Oznacra próbę poznania motywów, celów, dą-Ł , wartości, którym, kieruje «ę ££ podmiot (aktor) Tylko » *n

‘f i/ może zrozumieć w pełn.