Scan0074 (11)

z grup studenckich, poszukując odpowiedzi na pytanie: „Dlaczego prawo jedności i walki przeciwieństw jest uznawane przez filozofię marksistowską za siłę napędową wszelkiego rozwoju?”, wybrała jako najbardziej uzasadnioną następującą hipotezę: Przyczyną wszelkiego ruchu, zmian i rozwoju obiektywnej rzeczywistości jest walka przeciwstawnych stron, sił i tendencji tkwiących w zjawiskach.

Korzyść z tak zorganizowanej pracy w grupach studenckich. odnosili nie tylko ci słuchacze, którym nauka filozofii marksistowskiej przychodziła z trudnością, ale również zdolni, którym praca w zespołach dostarczała licznych okazji do wyjaśnienia oraz uzasadnienia swoich sądów. Uzasadnienia czy wyjaśnienia były bardzo kształcące i cenne nawet dla najzdolniejszych, gdyż musiały być przekonujące zarówno pod względem rzeczowym, jak i logicznym, tym bardziej że członkowie grupy wykazywali z reguły bardzo krytyczną postawę. Omawiana faza sytuacji, problemowej zmuszała więc wszystkich członków grupy studenckiej do wspólnego wysiłku podczas uczenia się odpowiednich treści filozofii marksistowskiej. W proces ten zaangażowany był intelekt oraz sfera emocjonalna i wolicjonalna każdego studenta. Gromadzenie bowiem przez grupę studencką przesłanek do rozwiązania problemów dydaktycznych, wspólne formułowanie hipotez oraz konfrontowanie ich z posiadanymi wiadomościami (nie tylko z, dziedziny filozofii) należy uznać za właściwy sposób rozwijania aktywności myślowej, inwencji i samodzielności każdego członka zespołu. Aby udowodnić skuteczność własnego pomysłu lub wskazać błąd w rozumowaniu kolegi, student musiał nie tylko wykazać się rozległym i rzutkim sposobem myślenia, lecz także umieć dobrze formułować swoje poglądy. „Konieczność ta — obok walorów kształcących — posiada ogromne znaczenie wychowawcze, gdyż wyrabia w młodym człowieku poczucie odpowiedzialności za własne słowa, których tu na wiatr rzucać nie można” ¹.

Grupowa weryfikacja uzasadnionych hipotez stanowiła kolejną okazję do aktywizacji studentów. Każdy z nich mógł bowiem na tym etapie pracy wykazać pełną inicjatywę oraz samodzielność myślenia. Aktywność studentów w rozwiązywaniu problemów dydaktycznych z materializmu dialektycznego i historycznego w tej. fazie sytuacji problemowej zwiększała się ponieważ współzawodnictwo między grupami zmuszało uczących się do maksymalnego wysiłku i krytycyzmu w uzgadnianiu końcowego wyniku oraz sprawdzaniu jego merytorycznej wartości. W tych warunkach każda grupa studencka dążyła do potwierdzenia słuszności wysuniętych hipotez w obawie, aby nie uzyskać niższej oceny niż pozostałe grupy.

Podczas składania sprawozdań i referowania wyników rozwiązania problemów z filozofii marksistowskie) przez przedstawicieli poszczególnych grup studenckich, a także w toku dyskusji między grupami nad tymi sprawozdaniami, studenci mieli możność ostatecznego sprawdzenia i oceny rezultatów swojej pracy. W przy--padku rozbieżności poglądów między grupami na temat danego problemu studenci — początkowo stojący na stanowisku ustalonym przez zespół — stopniowo przy pomocy nauczyciela akademickiego- dochodzili do uzgodnienia stanowiska wspólnego dla całej grupy dziekańskiej. Stanowisko to przyjmowali jednak nie dlatego, że wywierali' na nich nacisk koledzy bądź nauczy-

\ 143

1

J. Bartecki, E. Chabior: O nową organizację procesu nauczania, Warszawa 1962, s. 36.