skanuj0039 2

Inną metodą domieszkowania kryształów ZnfHe(SCN)il jest strącanie osadu w obecności 0,02% roztworu C0CI2. Znowu nie dopuszczamy do strącania się ciemno-niebieskiego CofHg(SCN)il. natomiast obserwujemy powolne powstawanie jasno-niebieskiego osadu mieszanego (Zny-ł-CoyMHtifSCN)..!. Zmiana barwy w tym przypadku jest mniej charakterystyczna niż dla Cu²’

Przedstawiony tok analizy systematycznej nie jest jedyną metodą ustalenia obecności kationów 3 grupy analitycznej. Typowe postępowanie „niesystematyczne'’ polega na wstępnym rozdzieleniu kationów tej grupy na dwie podgrupy i na późniejszym wykrywaniu poszczególnych kationów, najczęściej reakcjami wybiórczymi.

Jeżeli do roztworu soli (azotany lub siarczany) kationów 3 grupy dodamy nadmiar roztworu NaOH i zawartość probówki zagotujemy, wówczas w osadzie znajdą się wodorotlenki wszystkich kationów poza Al³* i Zn²*.

W ten sposób, po odwirowaniu otrzymujemy roztwór zasadowy, w którym oczekiwać możemy obecności jonów [Al(OH)4] i [Zn(OH)4]²’. Analizę roztworu już opisaliśmy.

Pozostałe kationy omawianej grupy wykrywamy w osobnych próbkach roztworu. Zacząć powinniśmy od ustalenia obecności Fe²⁺ i Fe³' czego i dlaczego obawiamy się, podaliśmy już wcześniej. Przypominamy tylko - przede wszystkim próba z K.₃[Fe(CN)_A], żeby „zdążyć” wykryć jony Fe²* (zanim zostaną utlenione).

Pewne trudności w ocenie wyników reakcji charakterystycznych, mogą się pojawić w związku z obecnością większej liczby różnych kationów w roztworze analizowanym. Dla przykładu wyobraźmy sobie wykonanie reakcji z dimetyloglioksymem w roztworze, który oprócz jonów Ni²* zawiera także Fc³\ Wytrącanie różowo-czerwonego osadu Ni(HDMG)2 przeprowadzamy w obecności NH₃aq. Środowisko to wywołuje reakcję jonów Fe^':

Fc” + 3 NH,aq + 3 HjO 2 Fet OH), +3 Nil,'

mdo-brązowy

Jeżeli stężenie jonów Ni²* jest niewielkie w porównaniu ze stężeniem Fe³*, wówczas osad Fc(OH"h może utrudniać zauważenie Ni(HDMG)? W takiej sytuacji, środkiem zaradczym jest użycie stężonego roztworu amoniaku. Jony Ni‘‘ przechodzą w rozpuszczalne niebieskie jony kompleksowe:

Ni²* + 6NH₃aq ^ [Ni(NH₃)₆]^2ł

Męzony

natomiast jony Fe³’ strącają się w postaci Fc(01IK Po odwirowaniu tego osadu, do próbki dodajemy roztwór dimetyloglioksymu. Tym razem strąca się już „czysty” różowo-czerwony osad Ni(HDMGV>.

Poświęćmy teraz nieco uwagi reakcjom redox towarzyszącym wykrywaniu manganu. W trakcie analizy systematycznej, jony Mn²’ w środowisku silnie zasadowym utleniane są roztworem H2O2 do uwodnionego MnO?. Możemy to zapisać w dwu etapach:

1¹¹ wytrącanie Mn(OH)?

Mn²*+ 2 HO' 2 Mn(OHJ?

2° utlenianie do MnO?

Mn(OH), + H?q - MnO? + 2 H?Q

biały    brązowy

Mn(OH); + 2 HO~ 2 Mn0₂ + 2H₂0 + 2e 1 H₂0₂ + 2 e 'Z 2 HO*    1

Aby tlenek manganu(IV) utlenić do jonów MnO/ musimy m. in. radykalnie zmienić środowisko (na roztwór HN0₃) i użyć bardzo mocnego

77