236 (19)

3HK

13. TERESTRYCZNA POZYCJA OBSERWOWANA

13.1. Podstawy teoretyczne linii pozycyjnych

Podstawą procesu nawigacyjnego jest znajomość dokładnej pozycji statku. W nawigacji wyróżnia się dwa rodzaje pozycji:

-    pozycję zliczona P7,

-    pozycję obserw owaną PO.

Określenie pozycji obserwowanej polega na opracowaniu parametrów (wielkości) nawigacyjnych. Obserwowane parametry nawigacyjne są funkcją pozycji obserwatora PP(ęo> Aa) i momentu /.

Obserwacja nawigacyjna polega więc na pomiarze wartości funkcji (U₀-f(<P)h ^). dla momentu h. Zbiór punktów /(<p. Z), w których ten pomiar

Rys. 13.1. Izolinia i linia pozycyjna

ma ustaloną wartość U<j - const, nazywa się i/olinią położenia. Tak więc izolinia nawigacyjna jest to miejsce geometryczne punktów na powierzchni Ziemi, które posiadają taką właściwość, że mierzony parametr nawigacyjny w momencie t₍. jest wartością stalą (np. namiar, odległość ilp.).

Pozycja obserwowana PO w momencie t„ jest punktem wspólnym dla co najmniej dwóch izolinii, określonych w tym samym momencie. Z jednego pomiaru uzyskuje się jedną izolinię. Dla uproszczenia odcinek izolinii zastępuje się linią pozycyjną, styczną do izolinii w określonym punkcie.

Graficzne wyznaczanie izolinii sprowadza się do zastępowania na mapie skomplikowanej funkcji U₍, odcinkami prostej.

Jeżeli PZ wyrażona /ostanie funkcją U_:    f((p.Oi.), to:

PO

'ę₀=(p.±Aę\ A₀=a.-i AA j

(I3.l)