26 (528)

Wikingowie

drugim. Jednak zanim udało mu się dojść do połowy naczynia, mistrz-olbrzym pochłonął resztę mięsa, zjadając też kości i damo naczynie!

Thor próbował opróżnić zawartość rogu Utgdrdar-lokego, ale mimo iż wypił tyle miodu, że aż kręciło mu się w głowie, róg był wciąż prawie pełny. Kiedy U.tgardar-loki zaproponował, by Thor wziął na ręce pałacowego kota, kot naprężył' grzbiet, w końcu zmudzony, oderwał od ziemi jedną tylko łapę. Nad tę pnie Thor doznałjedzcze jednego poniżenia, gdy pokonała go w walce dtara niania Utgardara-lokiego, Ełli.

Skołowany, zmęczony i poniżony Thor upadł ha łóżko. Nazajutrz opuścił domodtwo U tg ar dra, ale kiedy oddzedl, ten ' przyznał, że wynik zawodów był z góry przedądzony.

Ulgardar-loki przyznał, że przeraziła go siła Thora, użył więc magicznych zaklęć, aby go przekonać, że olbrzymy dą mocniejdi, niż to jedt w rzeczywistości. Olbrzym, z którym Loki • próbował wygrać w zawodach jedzenia, był damym Ogniem, a ogień pochłania wszystko. Kotem, którego próbował podnieść,-był Wąż Świata oplatający dwym ciałem Ziemię — równie dobrze mógłby próbować podnieść Ziemię!

Róg, który Thor próbował opróżnić, miał połączenie z Oceanem — ale trzeba przyznać, że poziom wody w rogu opadł zdecydowanie. W końcu staruszka Ełli była faktycznie • samą Starością. A Starość jest nie do odparcia. Jeśli chodzi o olbrzyma, który zaprowadził ich do Utgardu — umieścił on między Thorem a sobą górę, podczas snu. Nawet młot Thora mógł niewiele zdziałać, jedynie wstrząsnął górą, chociaż dwie kwadratowe doliny na pobliskich wzgórzach to siad po uderzeniach młota Thora!

•    t

Zycie w    nuadtach wikingów

Żadne wydarzenie nie przyczyniło się do zmiany wyobrażeń o wikingach w takim stopniu jak wykopaliska w Yorku, prowadzone w latach 1976-1981. Podczas prac archeologicznych przy Coppergate odkryto ulice z domami, sklepami i magazynami. Po raz pierwszy Brytyjczycy mogli ujrzeć wikingów nie w roli burzycieli spokojnego życia, ale jako społeczność miejską. Miasto Jorvik stało się symbolem nowego wyobrażenia o wikingach, nie łupieżców, ale ciężko pracujących osadników trudniących się handlem i zakładających warsztaty.

Wikingowie w Yorku

Przed nastaniem ery wikingów, York było miastem rzymskim, a następnie anglosaskim. Wikingowie opanowali je po najeździe na miasto Ivara bez Kości (nazwany tak z powodu podwójnych stawów) 1 listopada 866 roku. Staronordycka saga w^rspomina, być może nieco ubarwiając rzeczywistość, że motywem najazdu była chęć pomszczenia przez Ivara ojca, Ragnara Lodbrok („Ragnar w kudłatych spodniach’), którego król Northumbrii, iĘlla, rozkazał wrzucić do dołu z wężami. Ivar wyruszył dalej na podbój Dublina, a jego brat Halfdan osiadł i rządził w Yorku. York stał się osadą wikingów.

Wykopaliska przy Coppergate nie przyniosły żadnych świadectw owych wydarzeń, gdyż najstarsza część w tym obszarze Coppergate została zasiedlona nie wcześniej niż w połowie X wieku. Pozostałości zabudowy odkryte przy Coppergate to niewielka część miasta pow'-stałego w niemal sto lat po najeździe Ivara. Jednak Yorku z tego okresu nie można uznać za miasto wikińskie, gdyż bardzo rozpowszechnione były wówczas migracja i osadnictwo skandynawskie.

55