306 307 (4)

oporność H,_dp«=<Rc~p- Podobnie jak w przykładzie 6.3, nie oblicza się dopuszczalnej wartości indukcyjności rozproszenia, ponieważ jej wartość rzeczywista będzie znacznie mniejsza od wartości dopuszczalnej.

W celu niedopuszczenia do wzrostu zniekształceń nieliniowych na górnych częstotliwościach I uchronienia tranzystorów przed przepięciami powodowanymi procesami nieustalonymi, obie poiowy uzwojenia pierwotnego transformatora wyjściowego (oraz obie połowy uzwojenia wtórnego transformatora wejściowego) należy nawijać dwuprzewodowo, łącząc je następnie tak, aby powstały dwa uzwojenia z punktami środkowymi (patrz str. 317 i 548).

Niezbędną wartość napięcia zasilania kolektora obliczanego stopnia znajdziemy na podstawie wyrażenia:

£_c = U_Co+'co’-|p “ ^{21 +0}'¹⁵ ■ °-¹⁹ ~^{21 V}

przyjmując JT_Co l_t0 = 0,15 A, co jest oczywiste z rysunku 6-25b. W celu niedopuszczenia do powstania dodatkowych zniekształceń nieliniowych i zwiększenia mocy wydzielanej przez tranzystory pod wpływem oporności wewnętrznej źródła zasilania (patrz str. 485), oporność ta powinna być nie większa od 0,1 Q; w przypadku zasilania stopnia od prostownika, ten ostatni powinien mieć elektronową stabilizację napięcia.

W celu doprowadzenia napięcia polaryzacji od źródła zasilania kolektora może być wykorzystany niskooporowy dzielnik napięcia: w takim przypadku układ zasadniczy stopnia nie będzie różnił się od układu wyjściowego stopnia mocy, przedstawionego na rysunku 9-33. W tym układzie poprzez oporność R,, oprócz składowej stałej prądu /₀ źródła zasilania, przepływają impulsy prądu bazy w kierunku przeciwnym do prądu I₀. Założymy, że prąd f₀ równy jest największej amplitudzie prądu bazy, tj. I₀ = “ ^Cmax '■ flmm ^{= 6,34 :15 = 0,42 A}> ^wtet*y P^rzy maksymalnym prądzie bazy, prąd płynący przez oporność Rn będzie równy zeru, podobnie jak i napięcie polaryzacji. Ażeby przy tym uzyskać prąd l_wel„ = 6,65 A, potrzebna będzie amplituda napięcia na wejściu równa już nie U_wc)_m = 0.72 V, lecz V'_wtim ■= 0,92 V, co spowoduje zwiększenie niezbędnej mocy wyjściowej poprzedniego stopnia, doprowadzając ją do 0,5 • 6,65 • 0,92 = 3,06 W. Wartość oporności Rn znajduje się na podstawie wzoru

R

n

0,2

0,42

0,475 Q

Przez oporność dzielnika R₎₅ oprócz prądu I„ przepływa podwojony prąd spoczynkowy bazy, równy 2 J_Co :    2 • 0,lS • 15 = 0,02 A; przy napięciu

na oporności R, wynoszącym Eę — U^ = 21 — 0,2 = 20,8 V i przy prądzie płynącym przez nią, wynoszącym 0,42 + 0,02 = 0,44 A, wartość oporności R,. wyniesie 20,8 :0,44 = 47,2 Q. Na oporności R,₃ będzie wydzielana moc równa 0,44 • 20,8 <*» 9 W, która będzie głównie nagrzewała ten opornik.

Moc pobierana przez dzielnik oporowy RnRu powoduje zwiększenie mocy pobieranej ze źródła zasilania stopnia i zmniejsza jego sprawność; w celu zmniejszenia tej mocy można zastosować w stopniu tranzystory

0    większej wartości = 30 i ponownie przeliczyć dzielnik, uzyskując zmniejszenie mocy traconej na opornościach dzielnika do 4,5 W. Można również nic stosować dzielnika, lecz doprowadzić do tranzystorów napięcia polaryzacji z oddzielnego prostownika niskonapięciowego, co jeszcze bardziej zmniejszy bezużyteczną stratę mocy, jednak skomplikuje i podroży układ.

Ze względu na to, że przy transmisji radiofonicznej zmienia się amplituda sygnału, moc wydzielana na kolektorze będzie miała największą wartość przy f = 0,637, co spowoduje, że amplituda prądu kolektora wyniesie: 0,637 * 0,634 = 4,04 A: korzystając ze wzoru (6.15). znajdziemy, że przy tym moc P_c = 13,5 W. Amplituda prądu emitera i amplituda napięcia na emiterze przy współczynniku f = 0,637 wyniosą odpowiednio: 0,637 * 6,65 = 4,24 A i 0,637*0.82 = 0,585 V; moc emitera w odniesieniu do jednego tranzystora będzie zatem równa: P_F = 0,5 • 4,24 • 0,525 : 2    0,62 W.

Zakładając zatem, że maksymalna wartość temperatury złącza tranzystora wynosi T,_mlI = 75°C przy temperaturze otoczenia T_0(ra„ = 35°C, można obliczyć za pomocą wzoru (6.29) wewnętrzną oporność cieplną tranzystora Rwoc = 1,85°C/W. Przy tej wartości    zgodnie ze wzorem (6.30),

1    przy naturalnym chłodzeniu powietrznym, każdy tranzystor układu powinien mieć radiator o powierzchni chłodzenia równej 760 cm*.

6.4. OBLICZANIE STOPNIA Z PRĄDAMI SIATKI

b

Rys. 6-26. Wygląd statycznych charakterystyk wyjściowych lampy ekranowanej i triody

a) charakterystyka lampy ekranowanej; b) charakterystyka triody przy doprowadzeniu dodatniego napięcia no siatkę sterującą

Do pracy w stopniu wzmacniającym z prądami siatki mogą być wykorzystane zarówno triody, jak i tetrody oraz pentody. Kształt statycznych charakterystyk anodowych triod przy dodatnich napięciach na siatce nie różni się od kształtu charakterystyk lampy ekranowanej; różnica polega jedynie na tym, ze w przypadku triod charakterystyka przy u, = 0 przechodzi nisko i nie ma zagięcia, zaś w lampie ekranowanej charakterystyka ta przebiega znacznie wyżej i ma zagięcie (rys. 6-26).

W związku z tym obliczanie stopnia na triodzie pracującego z prądami siatki prawie nie różni się od sposobu obliczania stopnia na lampie ekranowanej- Ze względu na to, że w stopniach dużej mocy lampy pracują w klasie B, dlatego też praca stopnia z prą-

»• 307