32 33 (33)

32

w całości zostanie przyjęta przez odbiorców. Szereg czynników wpływa szkodliwie tak na przepływ, jak i odbiór informacji. Zajęcia prowadzone w hałasie, w miejscach gdzie uwaga może być rozproszona /np. na kei/, prelekcja wygłoszona monotonnym, zbyt cichym głosem, czy wreszcie zmęczenie, choroba, kłopoty osobiste słuchaczy - to wszystko wpływa na deformację przekazywanych informacji lub niepełny ich odbiór.

Jeżeli nawet uda się nam stworzyć optymalne warunki prowadzonych zajęć, to i tak umysł odbiorcy nie będzie w stanie przyjąć wszystkich "nadanych" informacji tak jak by je rejestrowała taśma magnetofonowa. Zawsze wystąpią jakieś obiektywne czy subiektywne zjawiska, które odbiór ten zakłócą.

Poznawanie rzeczy i zjawisk otaczającego nas świata /czyli uczenie się/ dokonujemy przez zmysły i przez pracę umysłu. Im więcej zmysłów jest zaangażowanych w procesie poznawania, tym łatwiej następuje przyswojenie wiedzy i na dłużej pozostaje ona w naszej świadomości. Przykładowo - najlepszy opis budowy kadłuba jachtu nie zastąpi obejrzenia go, dotknięcia różnych elementów, czy nawet zapachu drewna. Oodając do tego parę niezbędnych słów objaśnienia zadziałaliśmy na zmysł wzroku, słuchu, dotyku, powonienia - takie poznanie utrwali się zapenie mocno w umyśle słuchacza.

Wykorzystywanie zmysłów w nauczaniu dydaktyka nazywa "upog-lądowieniem" - w dalszej treści będziemy stosowali tę nazwę. Upoglądowienie stanowi bardzo korzystne uzupełnienie metod słownych.

Podstawową formą nauczania jest lekcja. Ponieważ jej elementy występują również w innych metodach słownych, znajomość jej układu może być pomocna przy wyborze najbardziej odpowiedniej w danych warunkach metody nauczania. Struktura lekcji wywodzi się z przebiegu podanego Już wcześniej procesu nauczania / str. 30/ i powinna obejmować:

1.    powitanie - czynności organizacyjne /np. sprawdzenie listy obecności/,

2.    podanie tematu dzisiejszych zajęć z objaśnieniem celowości poznania tych zagadnień,

3.    sprawdzenie wiadomości zadanych prac stanowiących podstawę do przyjęcia nowej wiedzy,

4.    podanie tej wiedzy,

5.    pokazanie zastosowania jej w różnych wariantach /zmienić sytuację aby pokazać funkcjonowanie tej wiedzy w różnych warunkach/ ,

6.    wykonanie przez uczestników ćwiczeń utrwalających wiedzę /zależnie od czasu w różnym zakresie/,

7.    sprawdzenie stopnia przyswojenia sobie przez uczestników nowych wiadomości i ewentualne ocenianie ich,

8.    podanie zadań do opracowania samodzielnego,

9.    podsumowanie i zakończenie zajęć - pożegnanie.

Nie wszystkie elementy przedstawionej wzorcowej struktury muszą występować w innych fortnach zajęć - jeżeli zaplanowaliśmy przykładowo powtórzenia materiału, czy same ćwiczenia, bo przekaz wiedzy miał miejsce na poprzednich zajęciach - opuszczamy te elementy, które uznamy aktualnie za zbędne. Podany wzorzec ma stanowić elastyczne w stosowaniu tworzywo, a nie sztywny kanon.

Bez względu jadnak na przyjętą metodę prowadzenia zajęć, instruktor musi zawsze pamiętać o drodze na jakiej następuje