332 333 (4)

Z dokładniejszej analizy [L. 25, str. 19... 30] wynika, że przy znacznych odchyleniach charakterystyki dynamicznej od liniowości oraz przy nagłych jej załamaniach zmniejszenie zniekształceń nielincarnych jest zazwyczaj mniejsze niż to wynika z zależności (7.10). Jednakże wzory (7.10) oraz (7.11) dają w większości przypadków dostateczną dokładność i dlatego są zazwyczaj stosowane w obliczeniach praktycznych.

Na skutek pojawienia się znacznych przesunięć fazowych we wzmacniaczu, na górnych i dolnych częstotliwościach jego zakresu roboczego występuje znaczne zmniejszenie wpływu ujemnego sprzężenia zwrotnego na obniżenie poziomu zakłóceń oraz zniekształceń nielinearnych. Dlatego poszczególne składowe zakłóceń oraz zniekształceń należy na tych częstotliwościach obliczać na podstawie wzoru (7.8), który uwzględnia wpływ przesunięć fazowych.

7.2.3. Niestabilność wzmocnienia

Współczynnik wzmocnienia może się zmieniać podczas pracy wzmacniacza na skutek zmian parametrów elementów wzmacniających oraz wielkości elektrycznych elementów układu. Zarówno parametry jak i wielkości elektryczne zmieniają się pod wpływem wielu przyczyn zwanych czynnikami destabilizującymi. Do czynników destabilizujących należą: starzenie elementów wzmacniających oraz elementów układu, ich wymiana, zmiany temperatury, wilgotność oraz ciśnienie otaczającego środowiska, zmiana napięć źródeł zasilania itd.

Zdolność wzmacniacza do zmiany współczynnika wzmocnienia pod wpływem czynników destabilizujących (niestabilność wzmocnienia dq) jest określana względną zmianą współczynnika wzmocnienia pod wpływem czynnika destabilizującego nieskończenie małej wartości i dla wzmacniacza bez sprzężenia zwrotnego jest określana wyrażeniem

gdzie: d[/c_u] — różniczka współczynnika wzmocnienia wzmacniacza.

Niestabilność wzmocnienia wzmacniacza ze sprzężeniem zwrotnym dq,_D określa się odpowiednio zależnością

dq.p =    (7.13)

Ku%p

Podstawiając wartość k_u (7.7) do (7.13) oraz po zróżniczkowaniu otrzymamy dla ujemnego sprzężenia zwrotnego

d

k_u 1

1 + /»ku J

ku

l-¥fiku

_d\ku]

(l + fikuF = dpęj

k_u

1 + fiku

1

1+fiku

dq

1 + /iku (7.14)

Jak z tego wynika, ujemne sprzężenie zwrotne stabilizuje współczynnik wzmocnienia wzmacniacza, zmniejszając jego niestabilność.

Działanie stabilizujące współczynnika sprzężenia zwrotnego wykorzystywane jest do stabilizacji wzmocnienia wzmacniaczy pomiarowych oraz wzmacniaczy wielokanałowych linii łączności, których wzmocnienie powinno pozostawać stale z dużym stopniem dokładności.

Obliczając stosunek niestabilności wzmocnienia wzmacniacza z sprzężeniem zwrotnym dqi_p do wartości dopuszczalnej niestabilności wzmacniacza dqdop oraz obliczając V,_p z zależności (7.14) otrzymamy wzór, na podstawie którego można obliczyć (tk_u oraz napięcie ujemnego sprzężenia zwrotnego na podstawie znanej wartości napięcia wejściowego wzmacniacza Uiv_t). niestabilności wzmocnienia wzmacniacza bez sprzężenia zwrotnego dq oraz dopuszczalnej niestabilności wzmocnienia dqdo_P'-

fiku =

U,

= -^9— i

U_wt) dq_dop

""-Md!;-¹)

(7.15)

Przy głębokim ujemnym sprzężeniu zwrotnym wzmocnienie wzmacniacza ze sprzężeniem zwrotnym prawie nie zależy od jego wzmocnienia bez sprzężenia zwrotnego. Praktycznie jest ono określone współczynnikiem przenoszenia napięciowego obwodu sprzężenia zwrotnego. Można się o tym łatwo przekonać, podstawiając do zależności (7.7) wartość fik_u 1 i opuszczając jedynkę w mianowniku w porównaniu z fik_u

(7.16)

ku _ ku 1

^:“^,p= 1+fiku ^C*~fih ⁼ 7

7.2.4 Oporność wejściowa

Sprzężenie zwrotne zmienia oporność wejściową obwodu, do którego zostało wprowadzone. Zmiana oporności wejściowej za-

333