366 (4)

15.24. Jakie są cechy i fazy układu aluminium-mangan?

Układ równowagi Al-Mn (rys. 15.10) jest od strony aluminium eu-tek tyczny. Eutektyka składa się z roztworu stałego granicznego a o maksymalnej rozpuszczalności 1,82% Mn w temperaturze eu-tektycznej 659°C i malejącej z obniżaniem temperatury prawie do zera oraz ze związku AlgMn (fi). Eutektyka występuje przy zawartości Mn = 1,95%. Faza fi powstaje w wyniku przemiany perytek-tycznej w 710°C z fazy Al₄Mn i cieczy.

Rys. 15.10. Fragmenty układu równowagi Al-Mn (L.A. Willey)

15.25.    Jakie są stopy aluminium z manganem?

Do stopów zawierających mangan zaliczamy: AlMnl (PA1) - alu-man, AlMn2 (PA2) - hydronalium, AlMglSilMn (PA4) - antico-rodal, AISilMgCu (PA10) - avial (do 0,35%) i durale (0,5+1%).

15.26.    Co to jest stop aluman?

Stop aluman, oznaczony w PN jako AlMnl (PA1), zawiera 1+1,5% Mn i 0,2% Ti. Mangan silnie umacnia stop (o ok. 25%). Można go także utwardzać przez zgniot. Aluman jest odporny na korozję i cechuje się dobrą spawalnością. Jest stosowany w przemyśle spożywczym i chemicznym na zbiorniki spawane na ciecze i gazy oraz do wyrobu blach, rur, drutu i kształtowników.

15.27.    Co to jest stop hydronalium?

Stop hydronalium, oznaczony w PN symbolami AlMn2 (PA2), zawiera 1,7+2,6% Mg, do 0,6% Mn i 0,2% Ti. Jest odporny na działanie wody morskiej. Cechuje się dużą plastycznością, spawalnością, jest odporny na zmęczenie i można go łatwo polerować. Dodatkowy wzrost wytrzymałości można uzyskać przez zgniot. Stop ten znajduje zastosowanie w przemyśle lotniczym, okrętowym, chemicznym, spożywczym i transporcie. Wytwarza się z niego blachy, pręty, druty, kształtowniki i rury.

366