378,379 (2)

Góralówna M., Hołyńska B. Rehabilitacja małych dzieci z wadą słuchu. Warszawa PZWL 1984.

Hurlock E. B. Rozwój dziecka. Warszawa PWN 1982.

Korsunska B. D. Waspitanije gluchowo riebionka w siemije. Moskwa Pedagogika 1970.

Korzon A. (red.) Wychowanie słuchowe dzieci z wadą słuchu. Katowice Intrograf 1994.

Lindner G. Podstawy audiologii pedagogicznej. Warszawa PWN 1976.

Lówe A. Rozwijanie słuchu w zabawie. Warszawa PZWL 1983.

Lowe A. Wychowanie słuchowe. Warszawa WN PWN 1995.

Mclntire M. L. The Acąuistiton of American Sign Language Hand Configuration. „Sign Language Studies” 1977, 16.

Pietrzak W. Rozumienie emocji człowieka przez dzieci głuche. „Szkoła Specjalna” 1982, 6.

Pietrzak W. Wpływ języka migowego na proces uogólniania i werbalizację u uczniów głuchych. W: A. Hulek (red.). Człowiek niepełnosprawny w społeczeństwie. Materiały II Kongresu TWK. Warszawa PZWL 1986.

Pietrzak W. Zastosowanie metody kombinowanej w pracy z uczniami klas wyższych nad rozumieniem tekstu pisanego. „Szkoła Specjalna” 1985, 6.

Semiotics Humań Sign Languages. The Hague Mouton 1972.

Spionek H. Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa PWN 1981.

Barbara Szychowiak

3. WYCHOWANIE DZIECI NIESPRAWNYCH RUCHOWO

3.1. SPECYFIKA ROZWOJU DZIECKA NIESPRAWNEGO

RUCHOWO

Specyficzne problemy dziecka z uszkodzonym lub nieprawidłowo ukształtowanym narządem ruchu wynikają z jego fizycznej odrębności, która dotyczy wyglądu zewnętrznego i sprawności motorycznej. Odrębność ta ma charakter negatywny; to znaczy polega na braku lub deformacji kończyn względnie zmianach w kręgosłupie i wiąże się z obniżeniem sprawności fizycznej. Te dwa aspekty fizycznego kalectwa są na ogół sprzężone ze sobą, to znaczy im bardziej rozległa, a tym samym bardziej widoczna niepełnosprawność, tym większe obniżenie sprawności. Ważne jest również to, że uszkodzenia narządu ruchu łączą się często z doznaniami bólowymi, będącymi konsekwencją samego uszkodzenia bądź towarzyszącymi leczeniu usprawniającemu.

Narząd ruchu zbudowany jest u człowieka z kości, stawów, więzadeł i mięśni. Funkcjonuje on w ścisłym powiązaniu z innymi układami, a przede wszystkim układem nerwowym. Jest odpowiedzialny za przebieg czynności motorycznych, to znaczy lokomocyjnych — umożliwiających poruszanie się, przemieszczanie w przestrzeni oraz manipulacyjnych, polegających na różnorodnych działaniach na przedmiotach.

Narząd ruchu jest również zaangażowany w procesie komunikacji między ludźmi, gdyż umożliwia jedną z form emocjonalnej ekspresji — pantomimikę.

379