45

Ochrona gatunkowa zwierząt

Ochrona gatunkowa ma na celu zabezpieczenie dziko występujących zwierząt a w szczególności gatunków rzadkich lub zagrożonych wyginięciem jak też zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. Podejmowanie działań w celu ratowania gatunków zagrożonych wyginięciem należy do obowiązków wszystkich organów ochrony przyrody.

Oprócz prawa krajowego tzn. ustawy o ochronie przyrody istotne znaczenie dla ochrony gatunkowej mają przepisy prawa międzynarodowego, w szczególności Konwencje o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami gatunków zagrożonych wyginięciem, tj. Konwencja Waszyngtońska oraz Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, tj. Konwencja Berneńska.

Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody w odniesieniu do gatunków chronionych zwierząt stosuje się ochronę ścisłą lub częściową - jej zakres precyzują rozporządzenia wykonawcze.

Ochronę gatunkową zwierząt wprowadza się w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa. Rozporządzenie to określa listę gatunków objętych ochroną , sposoby wykonywania ochrony oraz stosowne ograniczenia zakazy i nakazy przewidziane w art. 37 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. O ile gatunki zwierząt nie zostały objęte ochroną w wymienionym wyżej rozporządzeniu to taką ochronę może wprowadzić na obszarze województwa, na czas określony lub nieokreślony wojewoda.

Gatunki chronione zwierząt oraz ograniczenia i zakazy w stosunku do zwierząt objętych tą ochroną określa rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie gatunkowej zwierząt.

W stosunku do gatunków chronionych zabrania się:

1)    umyślnego zabijania, okaleczania, płoszenia, chwytania oraz przetrzymywania i preparowania,

2)    umyślnego niszczenia ich gniazd, legowisk, nor i żeremi oraz jaj, postaci młodocianych i form

rozwojowych a w szczególności larw, poczwarek, kijanek, piskląt,

3)    filmowania, fotografowania ich w miejscach rozrodu i regularnego przebywania - w okresie rozrodu i

wychowu młodych,

4)    przemieszczania z miejsc rozrodu i regularnego przebywania na inne miejsca oraz z ośrodków hodowli,

ogrodów zoologicznych , zwierzyńców na stanowiska naturalne,

5)    zbywania, nabywania, żywych, martwych lub spreparowanych - w całości lub ich części,

6)    wwożenia i wywożenia poza granice państwa w stanie żywym lub martwym całych zwierząt oraz ich

części lub pochodnych,

Wyjątki od powyższych zakazów pozwalają na:

❖    usuwanie w okresie od września do końca lutego gniazd ze skrzynek dla ptaków oraz gniazd znajdujących się w pielęgnowanych remizach i zagajnikach oraz miejscach specjalnie urządzonych dla ptaków,

❖    usuwanie w okresie od 1 września do końca lutego gniazd ptasich z zabudowań, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne,

❖    zbiór ślimaka winniczka o średnicy muszli powyżej 30 mm od dnia 1 maja do 31 maja dla przetwórstwa spożywczego w miejscach wyznaczonych przez wojewodę,

❖    filmowanie i fotografowanie w obrębie zabudowań i w miejscach udostępnionych do przebywania.

Na podstawie § 2 ust. 4 w/w rozporządzenia objęto szczególną ochroną stanowiska 19 gatunków zwierząt chronionych, z których większość znajduje się w Polskiej Czerwonej Księdze zwierząt ( zagrożonych wyginięciem). Szczególna ochrona jest podyktowana bardzo niską ich liczebnością na obszarze Polski i Europy zagrażającą ich wyginięciem.

W odniesieniu do miejsc rozrodu i regularnego przebywania takich gatunków chronionych jak:

1 ) orła bielika,

2)    orła przedniego,

3)    orlika krzykliwego,

4)    orlika grubodziobego,

5)    rybołowa,

I