62 63 (14)

8 żarówek (od 25 do 40 watów). Każdy szereg stanowi osobny zestaw arówek. Dwie przednie ściany Solaru otwierają się jak drzwi. W jednej nich znajduje się odsuwane okienko, przez które można badać tętno, odąć chłodny okład, sprawdzić stan skóry chorego w czasie naświe-ania itp. Górna ściana komory posiada odchylane ścianki oraz otwór la głowy chorego. Komora wyposażona jest w termometr. Zbiornik tęciowy termometru znajduje się wewnątrz, a jego skala na zewnątrz omory.

Na zewnętrznej powierzchni dwóch bocznych ścian znajduje się zereg włączników kontaktowych służących do włączania lub wyłączała zestawów żarówek. Od tej tablicy rozdzielczej idzie gruby izolowany przewód do głównego gniazda sieciowego. Może on również po-iadać specjalny włącznik stykowy. Włączona komora 48-żarówkowa obiera przy 110 woltach około 18 amperów. Wewnętrzna powierzchnia cian komory pokryta jest odbłyskowymi płytami lustrzanymi lub por-elanowymi. W komorze znajduje się wygodne krzesełko na śrubie brotowej. Podłoga komory wyłożona jest masą izolującą (linoleum).

TECHNIKA ZABIEGÓW

OGÓLNE WSKAZÓWKI PRZY STOSOWANIU NAŚWIETLAŃ

PROMIENIAMI PODCZERWONYMI

W^rybór lampy, zastosowanie odległości i czasu naświetlania

Lampy wytwarzające promienie podczerwone długofalowe stosujemy !o przegrzewań powierzchownych warstw skóry, wytwarzające zaś iromieniowanie o krótszej fali do przegrzewania warstw głębszych.

Intensywność światła zależy od mocy generatora (szpuli, żarówki) >raz od odległości pomiędzy nim a powierzchnią naświetlaną.

Do miejscowych naświetlań małych pól używamy lamp z żarówkami > mniejszej mocy (300—500 watów) niż do naświetlań całkowitych 1000 watów).

Wiemy, że intensywność światła na powierzchni naświetlanej jest •dwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości od źródła światła, 'ależność ta jest względna, jeśli używmny dużych reflektorów, ponieważ w^rtedv źródłem światła jest stosunkowo duża powierzchnia reflok-ora. Należy jednak przyjąć, że jeśli odległość lampy będzie dwmkrotnie większa, intensywność promieniowania na powierzchni naświetlanej wynosi ¹/i intensywności lampy. Istnieje również zależność intensyw'-lości światła od kąta padania światła. Jeśli lampa jest ustawiona pod cątem ostrym do powierzchni obiektu naświetlanego, to względna in-ensywmość promieniowania na powierzchni jest mniejsza, niż gdy' pro-nienie padają prostopadle.

Stosowana podczas zabiegów odległość żarówki od powierzchni skóry chorego zależy również od rodzaju wysyłanego promieniowania. Jeśli lampa wytwarza promienie podczerwone z przewagą procentową promieni długofalowych, powinna ona być ustawiona w odpowiedniej odległości, tak aby powierzchowne warstwy skóry nie ulegały nadmiernemu przegrzaniu.

Stosunkowo mała (70 cm) odległość lampy od skóry może być zastosowana przy naświetlaniu lampami wyposażonymi w żarówki o włóknie tungsten owym, nawet wtedy, gdy żarówka ma moc około 1000 watów. Większa tolerancja na ciepło jest spowodowana dobrym rozproszeniem światła przez reflektor dużego rozmiaru oraz przez procentowo małą ilość promieni podczerwonych długofalowych.

Przeciętny czas naświetlania lampami świetlnymi wynosi 20 do 30 minut. Naświetlania miejscowe małymi lampami w dawkach 10—15 minutowych można stosować kilka razy dziennie. Należy przyjąć za zasadę, aby chory podczas naświetlania był w wygodnym ułożeniu. Miejsce naświetlane zostaje odsłonięte — a otaczającą powierzchnię należy okryć, aby nie ulegała ochłodzeniu.

Tolerancja na ciepło

Dawkowanie promieniowania cieplnego zależy od tolerancji chorego na ciepło. Szczególnie zaznacza się ta zależność w przypadkach, gdy mamy do czynienia z miejscowymi zmianami w chorobach naczyń obwodowych lub gdy nadmierny czynnik cieplny może być szkodliwy. Staramy się wtedy określić dla danego chorego tzw. dawkę optymalną przez łagodne i stopniowe zwiększanie małych dawek do poziomu, przy którym uzyskujemy pożądany efekt. Nie należy również stosować w świetlankach zbyt wysokiej temperatury w przypadkach upośledzonego krążenia, gdyż ciepło jest wtedy gorzej przewodzone. Oparzenia występują łatwo i goją się bardzo trudno, a niejednokrotnie dochodzi do rozległej martwicy tkanek. Szczególną ostrożność zachowujemy w przypadkach, gdy mamy do czynienia z obrzękami lub też z zaburzeniami odżywczymi (troficznymi), które często obserwuje się w porażeniach. Jeżeli wówczas stosujemy przegrzewanie, to górna granica temperatury w świetlankach wynosi około 40°C.

W przypadkach zaburzeń naczynioruchowych zbyt niska temperatura w budce (około 30°C) może wywołać objawy sinicy i bólu. Jeśli utrzymamy ją w granicach 33—35°C, ból ustępuje i zabarwienie skóry przyjmuje wygląd normalny. Sinica i ból ponownie mogą się zjawić, gdy przekroczymy 35°C. Objawem nietolerancji na bodziec cieplny jest wystąpienie nagłego skurczu naczyniowego, manifestującego się zblednięciem skóry i uczuciem zdrętwienia kończyny.

Podczas stosowania długotrwałych (24—48 godz.) przegrzewań koń-

63