63 (18)

Według tej metody stateczność żurawia w trakcie pracy (jazdy wzdłuż torów z podwieszonym na wysięgniku ładunkiem) sprawdza się w' odniesieniu do następujących warunków:

•    wysięgnik żurawia jest maksymalnie wychylony, a ładunek podnoszony z nabrzeża lub z ładowni albo opuszczany na nabrzeże lub do ładowni,

•    obciążenie żurawia przyjmuje się o 10% większe niż to wynika z masy przeładowywanej,

•    z najbardziej niekorzystnego dla stateczności żurawia kierunku na konstrukcję żurawia i ładunek działa napór wiatru o obliczeniowym ciśnieniu 390 Pa,

•    statek ma kąt przechyłu obliczony analitycznie dla danej stateczności statku w chwili podnoszenia bądź opuszczania ładunku lub kąt przegłębienia odpowiadający zanurzeniom dziobu i rufy statku w czasie pracy żurawia; przepisy PRS zalecają, by obliczeniowe kąty przechyłu i przegłębienia nie były mniejsze niż 5°.

•    jako krawędź wywracania żurawia przyjmuje się zewnętrzną krawędź szyny toru jezdnego, leżącą po stronic wychylonego wysięgnika lub linię przeprowadzoną przez punkty styku toru z kołami jezdnymi portalu żurawia, leżącymi od strony wychylonego wysięgnika.

Sprawdzenie stateczności żurawia podczas jego pracy polega na obliczeniu momentów od ciężarów elementów urządzenia (korpusu, portalu i wysięgnika) względem krawędzi wywracania oraz momentów od sił zewnętrznych: ciężaru wiszącego na wysięgniku ładunku, powiększonego o 10%, i naporu wiatru dla obliczeniowego jego ciśnienia, również obliczonego dla tej samej krawędzi. Stateczność żurawia jest wystarczająca, gdy sumaryczny moment ciężaru jego elementów jest (w liczbach bezwzględnych) większy niż moment od sił zewnętrznych.

Ponieważ do przeprowadzenia powyżej opisanych obliczeń stateczności konieczna jest znajomość wielu parametrów żurawia, jego portalu i wysięgnika oraz torów jezdnych, które nie zawsze są dostępne w dokumentacji eksploatacyjnej, poniżej prezentowana jest uproszczona metoda kontroli stateczności tych urządzeń podczas pracy. Przyjęto, że statek podczas pracy żurawia z maksymalnie wychylonym wysięgnikiem nie ma przechyłu ani przegłębienia oraz na statek i żuraw nie działa wiatr. Geometria żurawia i układ sił do analizy stateczności jego pracy prezentowane są na rysunku 87. Żuraw jest stateczny, gdy linia działania wypadkowej siły ciężkości: korpusu żurawia wraz z portalem, wysięgnika i przenoszonego ładunku (powiększona o 10% w celu uwzględnienia sił bezwładności wywołanych

Rys. 87. Szkic żurawia przejezdnego z przenoszonym ładunkiem do analizy stołeczności; Q_k - ciężar korpusu i portalu żurawia. Q₉ - ciężar wysięgnika. Q_f - ciężar przenoszonego ładunku. W - wypadkowa sil ciężkości, s - rozstaw torów, b - długość wysięgnika, c - położenie linii działania wypadkowej W'

przyspieszeniami działającymi na ładunek) znajduje się między rozstawem torów jezdnych portalu żurawia. W celu uwzględnienia wpływu na stateczność żurawia pominiętych czynników - przechyłu statku i oddziaływania wiatru przyjęto, że linia działania wypadkowej wszystkich sił ciężkości winna leżeć w zakresie 80% rozstawu torów. W celu uproszczenia obliczeń założono, że linia działania siły ciężaru

123