Tabela 1.2. Podstawowe funkcje zarządzania logistycznego według sfer działania przedsiębiorstwa
Rodzaj |
Podstawowe funkcje (zadania) zarządzania logistycznego | |||
i charakter | ||||
zadań |
w sferze dystrybucji |
w sferze produkcji |
w sferze zaopatrzenia | |
- planowanie procesów |
- planowanie procesów |
- planowanie procesów | ||
magazynowania |
magazynowania |
magazynowania, | ||
o |
i transportu, |
i transportu, |
- planowanie miejsc | |
ź o |
- planowanie lokalizacji |
- planowanie środków |
magazynowania, | |
G G u* O |
magazynów, |
magazynowania |
- planowanie struktury | |
- planowanie struktury |
i transportu, |
zaopatrzenia, | ||
O |
dystrybucji, |
- planowanie struktury |
- planowanie przepływów | |
<D |
- planowanie zakresu |
i systemów produkcji, |
materiałów i surowców, | |
O |
logistyki zewnętrznej |
- planowanie |
- planowanie zakresu | |
zabezpieczenia potencjału |
logistyki zewnętrznej | |||
o |
produkcji | |||
00 1) |
- planowanie |
- planowanie zastosowania |
- planowanie zastosowania | |
O |
zastosowania środków |
środków transportu, |
środków transportu, | |
transportu, |
- planowanie i sterowanie |
- planowanie i sterowanie | ||
1 |
- sterowanie i realizacja |
produkcją, |
przepływami materiałów, | |
?3 T3 |
zamówień, |
- sterowanie przepływem |
- planowanie terminów | |
N |
O |
- planowanie terminów |
materiałów |
dostaw, rodzaju |
'C |
dostarczenia towarów |
i półproduktów, |
opakowań, | |
i produktów, |
- sterowanie |
- sterowanie i kontrola | ||
i |
- sterowanie zapasami |
wykorzystaniem |
przyjmowania | |
c |
wyrobów gotowych, |
personelu urządzeń |
i składowania materiałów | |
<D |
- komisjonowanie |
technicznych, |
- wymiana informacji | |
i pakowanie towarów, - wymiana informacji |
- wymiana informacji | |||
<D |
- planowanie |
- planowanie i uzgadnianie |
- planowanie i uzgadnianie | |
03 |
£ O |
i uzgadnianie |
programów produkcji, |
programów zaopatrzenia, |
03 ”o3 |
c 1 <3 |
programów dystrybucji, |
- planowanie strategii |
- planowanie strategii |
T3 |
- planowanie strategii |
produkcji, |
zaopatrzenia, | |
o |
dystrybucji, |
- planowanie lokalizacji |
- ocena i wybór dostawców | |
co |
3 |
- wybór przedsiębiorstw |
produkcji | |
£ |
handlowych i klientów | |||
. <5 O |
<D |
- określenie potrzeb |
- określanie potrzeb |
- określanie potrzeb |
CU |
O |
w zakresie dystrybucji - |
w zakresie produkcji, |
w zakresie zaopatrzenia, |
’3 |
określenie programów |
- określanie obciążenia |
- określanie programów | |
C3 G |
Ch 3 |
sprzedaży, transportu |
maszyn, |
zakupu, transportu |
o M |
i magazynowania, |
- planowanie partii |
i magazynowania, | |
o o |
nO |
- ustalenie poziomu |
produkcji |
- określanie rozmiarów |
03 c |
M |
obsługi dostaw |
dostaw | |
•o 03 N |
O M 'CO |
Źródło: P. Blaik, Logistyka. Koncepcja zintegrowanego zarządzania, PWE, Warszawa 2001, s. 144-145.
zacji. W świetle tej klasyfikacji wskazuje się najczęściej na trzy obszary: logistykę zaopatrzenia, logistykę produkcji oraz logistykę dystrybucji.
Logistyka zaopatrzenia wpływa na konieczność podejmowania wielu decyzji mających wpływ na ekonomię przedsiębiorstwa, zwłaszcza zaś na poziom kosztów, wysokość zysku itp.
Logistyka produkcji jest umiejscowiona między logistyką zaopatrzenia a logistyką dystrybucji i obejmuje wszystkie czynności związane z zaopatrzeniem prac produkcji w stosowne towary, surowce i przekazywanie półwyrobów i wyrobów gotowych do magazynu zbytu. Procesy produkcyjne i logistyczne są ze sobą ściśle powiązane, a nawet zintegrowane. Logistyk musi brać udział w projektowaniu zakładu i wyborze jego lokalizacji.
Logistyka dystrybucji zapewnia możliwie najwyższy poziom obsługi klientów. Poziom obsługi klienta jest jednym z zasadniczych czynników decydujących o konkurencyjności przedsiębiorstwa.
W ramach tak określonych głównych obszarów funkcjonalnych przedsiębiorstwa można wskazać na podstawowe funkcje zarządzania logistycznego (tab. 1.2). Wskazanym w tab. 1.2 zadaniom można przyporządkować metody i narzędzia wspierające zarządzanie w tych obszarach. Spośród bogatego arsenału metod i narzędzi optymalizacyjnych wybrano i krótko scharakteryzowano kilka z nich. Mają one wskazywać na szerokie możliwości wsparcia zarządzania przedsiębiorstwem w omawianych obszarach jego działalności.
W ramach podejścia funkcjonalnego, oprócz powyższych trzech klasycznych obszarów przedsiębiorstwa, znaczna część autorów wskazuje jeszcze jeden ważny obszar zainteresowania logistyki - tzw. logistykę zwrotną. Logistyka zwrotna utożsamiana jest często z logistyką utylizacji lub logistyką recyclingu, ale w jej ramach należy rozważać również logistykę pustych opakowań czy zwrotów towarów.
1.3.1.1, Logistyka zaopatrzenia materiałowego
W dziedzinie zaopatrzenia materiałowego warto wskazać na poniższe obszary:
Koncepcje zarządzania sferą zaopatrzenia materiałowego
Na wyróżnienie zasługuje tu koncepcja marketingu zakupów. Stosując koncepcję marketingu jako działalności wspierającej wymianę27, a nie tylko sprzedaż, opracowano tzw. marketing lustrzany, czyli zastosowano narzędzia marketingu w celu wspierania sfery zaopatrzenia materiałowego w przedsiębiorstwach. W przypadku marketingu zakupów można analogicznie do klasycznego marketingu-mix, czyli 4P, przedstawić zestaw czterech elementów: przedmiot zakupu, cena nabycia,
27 Takie ujęcie marketingu postuluje również P. Kotler - zob. P. Kotler, S. Levy, Buying is Marketing too, „Journal of Marketing” 1973, nr 37, s. 54-59. Ewolucję pojęcia marketingu opisuje szerzej U. Koppelmann, Beschąffungsmarketing, Springer Yerlag, Berlin, Heidelberg 2000, s. 77-82.
17