58,59 (5)

Dzięki słuchowi muzycznemu człowiek wysokość dźwięku i wrażliwość na najmniej różnice w wysokości.

W przypadku słuchu fonematycznego j różnicujący jest fonem. Nicróżnicowanie fon. woduje najistotniejsze zakłócenia w procesie kacji językowej słownej, zarówno w odbiorze, jak kazywaniu informacji.

Odbiór mowy zależy zarówno od zdolności r wania głosek opozycyjnych (np. dźwięczność ] dźwięczność), jak i od umiejętności dokonania fonetycznej tekstu w celu wyodrębnienia jego składowych (głosek — dźwiękowych odpowi fonemów) oraz możliwości syntezy słuchowej niej rozumienia wypowiedzi (zakładając, że nadawca, jak i odbiorca znają język).

Słuch fonematyczny kształtuje się w trakcie mowy dziecka w sposób spontaniczny, nic-zam W przypadku dzieci mających trudności ze Bhj różnicowaniem głosek, z_wyodrębnieniem i ich i rnem, a także dzied 6-letuich przed rozpoci nauki czytania i pisania wskazane jest pro w ćwiczeń w sposób zamierzony i celowy, gdyż wy Wanic operacji na poziomic analizy i syntezy aluc wymaga dużej sprawności percepcyjnoj i poprą operacji umysłowych.

Ćwiczenia te różnicmcaniu głosek opozycyjnych

Ćwiczenia te można przeprowadzać już z dat 5-lctnimi, zaś pewne łatwiejsze elementy w młoda grupach. Podobnie jak w poprzednich zestawach czeń, tak i lu należy przeprow adzać je w formie z: a podczas zajęć ze starszymi dziećmi można

»*ł'innu ćwiczenia i traktować to juko element pracy l ■ /cdszkolaka.

W telli wprowadzenia do tych, bynajmniej niełatwych, wiczeń nalepy przeprowadzić kilka zabaw bazujących n» funkcjonowaniu słuchu fizycznego i muzycznego i

ro/poznanio odgłosu darda papieru, stukania wylewanych klocków, szumu wody, brzęku tłuczonego •'kła itp.,

wskazywanie źródła dźwięku (dziecko ma zasło-••■ttc oczy),

chodzenie za głosem (również przy zasłoniętych '"/ach) i rozpoznawanie kolegów po głosie (dziecko po usłyszeniu głosu kolegi wypowiada jego imię i idzie w jego kierunku),

rozpoznawanie barwy dźwięków różnych instrumentów muzycznych, np. trąbki, bębenka itp., klas-l tnie, wystukiwanie rytmu — zabawę można połączyć i ćwiczeniami logorytmicznymi (por. ćwiczeniu mc-irorytmiczne, str. 50 — 51).

Kiedy dzieci potrafią te ćwiczenia wykonać, należy irrcjść do ćwiczeń rozróżniających gloaki mowy polskiej (początkowo w izolacji). Zdolność rozróżniania ■ l/wicków mowy pojawia się u dzieci w wieku 2 — 3 lut i dotyczy również tych wszystkich głosek, których •biecko jeszcze nic wypowiada.

/■jęcia należy zacząć od różnicowania samogłosek, które dzieci 7. reguły wymawiają prawidłowo. Należy je łą-t tyć /. ćwiczeniami fonacyjuymi (por. str. 40) i usprawniającymi narządy artykulacyjnc. Początkowo mają one t harakter shichowo-gcstowy, tzn. dzieci klaszczą w ręce, kiedy występuje dźwięk ćwiczony, np. a, zaś w ogóle nie reagują, gdy usłyszą inny dźwięk, np. e, o, u, i, y. ('wiczcnic to można przei>rowadzić w formie zabawy, np. Pan Pytalski. Nauczyciel opowiada dzieciom, że kiedyś był sobie pan Pytalski, który przyjaźnił się 6 głoskami: głoską A, E, O, U, I, Y. Pewnego razu

no