92 93 (16)

92 URAZY I USZKODZENIA SPORTOWE

Stadium III - uszkodzenie stożka rotatorów i/lub ścięgna głowy długiej ni. dwugłowego ramienia. Ma miejsce utrata siły lub wypadnięcie funkcji w/w mięśni.

Celem leczenia farmakologicznego i kinezyterapeutycznego (w każdym stadium choroby) jest zapobiec poszerzeniu strefy zapalenia i niszczenia struktur tkankowych oraz łagodzenie bólu (błędne koło) sposobem m. in.

-    biernego i czynnego centrowania głowy kości ramiennej w panewce,

-    nauki właściwych torów mchów - ew. czasowe wykorzystywanie tzw. mchów trickowych (odciążenie stref bólu i zapalenia), korekcja postawy ciała, itp.

Z zakresu fizykoterapii pożytek przynoszą prądy niskiej częstotliwości o działaniu przeciwbólowym, diaelektroliza roztworów przeciwzapalnych oraz krioterapia.

Aby wzmóc metabolizm gojenia zmian chorobowych i polepszyć ukrwienie chorych tkanek może być wskazany masaż głęboki, poprzeczny, ultradźwięki, bezpośrednie uruchamianie poszczególnych warstw tkankowych oraz wytworzenie mechanizmów kompensacji - korekcja postawy ciała, centrowanie głowy kości ramiennej w panewce itp.

Naturalnie, przedstawione wyżej postępowanie oparte musi być na leczeniu przyczynowym - wykrycie konkretnej przyczyny choroby, zapoczątkowującej cykl błędnego koła bólu i sztywności.

Do powstania bolesnego łuku odmchowego dochodzi najczęściej w wyniku konfliktu guzka większego kości ramiennej z wyrostkiem barkowym i zespołem więzadłowym barku (niekiedy też z przerosłym wyrostkiem kruczym łopatki oraz ze zmienionym stawem barkowo-obojczykowym).

Najczęstsze przyczyny:

-    złamania,

-    blizny,

-    zwapnienia,

-    zapalenia kaletki i jej przerost.

-    przerost, zbliznowacenia, zwapnienia więzadeł i ścięgien,

-    zaburzenia rozciągliwości tkanek miękkich,

-    wyrosła chrzęstno-kostne w przebiegu zespołu zużycia stawu barkowo-oboj-czykowego,

-    anomalie wyrostka barkowego lub kruczego (przerost).

W stanach tych konieczne jest w pierwszym rzędzie wyeliminowanie ruchów szkodliwych - np. unoszenie ramienia w rotacji wewnętrznej, czy ograniczenie nadmiernej eksploatacji barku.

Do konfliktów głowy kości ramiennej dochodzi z reguły w 3 ustawieniach ramienia:

Przeprost ramienia - wyrostek barkowy łopatki (część tylna)

- Odwiedzenie ramienia - układ więzadłowy

Zginanie ramienia ku przodowi - wyrostek kruczy łopatki

Unoszenie ramienia ku przodowi i odwodzenie w ustawieniu w rotacji wewnętrznej powoduje konflikt przednio-górny (subacromial impigment - Codmann).

W konflikcie tym uczestniczą: wyrostek barkowy, zespół więzadłowy oraz staw barkowo-obojczykowy. Dochodzi wówczas do ucisku chorej kaletki podbarkowej, drażnienia lub uszkodzenia stożka rotatorów ramienia lub ścięgna głowy długiej m. dwugłowego ramienia. Czynnikami wywołującymi są wysiłki sportowe i wysiłki zawodowe.

Unoszenie ramienia do przodu połączone z jego przywodzeniem powoduje konflikt przednio-dolny. W konflikcie tym uczestniczy wyrostek kruczy łopatki oraz m. podłopatkowy. Czynnikiem przyczynowym jest często przerosły wyrostek kruczy oraz przymusowe ustawienia ramienia, np. przy prowadzeniu samochodu.

Wyprost i przeprost w pozycji odwiedzenia ramienia i rotacji wewnętrznej powoduje konflikt tylno-górny.

W konflikcie tym uczestniczą wyrostek barkowy (odcinek tylny) guzek większy kości ramiennej, przyczep m. podgrzebieniowego i m. obłego mniejszego, tylna część kaletki.

Do konfliktu tego dochodzi rzadziej niż do 2 uprzednio wymienionych, gdyż ruchy te znajdują się poza strefą ergonomiczną barku (tzw. locking position, wg Maillanda). Naturalnie, uwaga ta dotyczy normalnej populacji a nie sportowców!

W diagnostyce wymienionych konfliktów pomocne są rozliczne testy diagnostyczne - chodzi o odnalezienie miejsca wyjścia bólu w sytuacji ustawienia ramienia w zgięciu ku przodowi, odwiedzenia i przeprostu.

Należy pamiętać, że w przypadku choroby ścięgna ból może występować już przy izometrycznym napięciu mięśni.

Zespół cieśni stawu pod barkowego¹

Istotą choroby jest patologia przeciążeniowa, głównie mięśnia nadgrzebie-niowego w przebiegu sumujących się mikrourazów. Istotne znaczenie w rozwoju choroby ma, zdaniem Dejoura, zaburzenie równowagi między działaniem mięśnia naramiennego i stożka rotatorów, w wyniku czego dochodzi do destabilizacji głowy kości ramiennej w stosunku do panewki stawowej, a następnie do szkodliwego ucisku stożka rotatorów.

1

I choroba stożka rotatorów barku.