78 (195)

81

Organizacja komórkowa

Zarys metod badawczych stosowanych w biologii komórki

Komórka stanowi podstawową jednostkę budowy wszystkich organizmów żywych. Zdanie to stanowi główne założenie teorii komórkowej sformułowanej przez uczonych niemieckich Matthiasa Schleidena i Theodora Schwanna w 1839 r.

Wielkość komórek waha się w znacznym zakresie, ale większość z nich jest kilkakrotnie mniejsza od najmniejszego obiektu, jaki możemy obejrzeć gołym okiem. Wymiary organelli komórkowych i komórek mieszczą się w zakresie od kilkudziesięciu nanometrów do kilkunastu milimetrów (rys. 56.).

1 m

10 cm

oko

człowieka

1 cm

1 mm

100 fam

niektóre neurony jajo kurze

komórka jajowa żaby komórka jajowa człowieka

mikroskop

świetlny

mikroskop

elektronowy

10 pm 1 pm 100 nm 10 nm

erytrocyt

chloroplast

mitochondrium

bakteria

1 nm

wirusy

rybosomy

białka

aminokwasy

0,1 nm

atomy

Rys. 56. Porównanie rozmiarów obiektów widocznych gołym okiem, za pomocą mikroskopu świetlnego i mikroskopu elektronowego (zastosowano skalę logarytmiczną ze względu na duży zakres wielkości). Mikrometr stanowi 1/1000 milimetra, a nanometr stanowi 1/1000 mikrometra.

Wgląd w istotę budowy i funkcji komórek stał się bardziej realny dzięki łączeniu badań o charakterze morfologicznym i biochemicznym.