amat urz kr116

koncentrycznej o długości ₄ dołączony do dipola czynnego. Dokładna

długość odcinka zależy od rodzaju materiału izolacyjnego. Zostaje ona skrócona zależnie od wielkości stałej dielektrycznej materiału izolacyjnego.

Do strojenia anteny przystępuje się zwykle już po zmontowaniu całego jej układu nad dachem. Zakończenia elementów czynnych i biernych elementów anteny kierunkowej wykonuje się w postaci przesuwanych rurek teleskopowych (rys. 12-56). Przyrządem pomocniczym jest

\e!ementu anteny Rys

12-56. Rurka strojeniowa elementu Yagi

-3+4\-

[Oipoijjomiarowy lA]

DjwtOlręktor__

linia zasilająca

Rys. 12-57. Układ pomiarowy do strojenia anten kierunkowych mały dipol pomiarowy umieszczony w odległości 3 -P 4 /. od strojonej anteny i na osi maksymalnego jej promieniowania. Odległość ta uzależniona jest zresztą od mocy nadajnika i czułości systemu pomiarowego. Po ustaleniu długości rezonansowej czynnego dipola dołącza się wstępnie linię zasilającą do transformatora i dostraja ruchomymi rurkami elementów do maksymalnego wychylenia wskazówki przyrządu w dipolu pomiarowym. Dostraja się kolejno: czynny dipol, dircktor, reflektor, transformator (rys. 12-57).

Konstrukcję mechaniczną anteny poważnie ułatwia możliwość uziemienia wszystkich środków elementów biernych oraz górnej części pętlo-wego elementu promieniującego. Wszystkie elementy moma w prosty sposób umocować na jednym wspólnym metalowym pręcie. Antenę kierunkową wykonuje się z rurek lub z prętów o stosunkowo dużej średnicy, a to ze względu na znaczne prądy płynące w elementach. Anteny kierunkowe utworzone z elementów biernych buduje się w układzie obrotowym (rotary beam), rzadziej zaś w układzie stałym.

Najbardziej powszechne zastosowanie znalazły jednak obrotowe anteny kierunkowe. Anteny takie — ze względu na pokaźne wymiary elementów i związane z tym trudności konstrukcyjne buduje się przeważnie dla pasm 14 MHz, 21 MHż i 28 MHz. Osobnym problemem, zwłaszcza w miastach, jest kwestia zdalnego ustawiania anteny w pożądanym kierunku. Służy do tego celu silnik o małej mocy i przekładnia redukująca obroty. Kierunek ustawienia anteny sygnalizuje układ

Rys. 12-58. Oznaczenia ramion anteny (do tablicy 12-3)

r ~    — VI

potencjometru sprzężonego z ruchomą częścią anteny w połączeniu z przyrządem wychyłowym wyskalowanym po prostu w kierunkach geograficznych. Przyrząd wychyłowy umieszcza się w lokalu radiostacji.

W sprzyjających warunkach można antenę obracać ręcznie za pomocą dowolnej przekładni mechanicznej.

Antenę obrotową zasila się najczęściej poprzez giętki kabel, rzadziej poprzez ruchomą cewkę sprzęgającą.

Wymiary anteny obrotowej trzyelementowej podane są przykładowo na rys. 12-58 oraz tablicy 12-3. Elementy wykonane są z rurek duralo-

Tablłca 12-3

Rozmiary trzyelementowej anteny obrotowej dla trzech zakresów częstotliwości

Pasmo		h	h	U	a	b
23 MHz	10 m	5,35	5,05	4,00	1,60	1,05
21 MHz	l£"m	7,20	6,70	6,55	2,15	1,45
14 MHz	20 m	10,70	10,10	9,80	3,22	2,15

wych, miedzianych lub stalowych miedziowanych. Na ich końcach znajdują się ruchome wstawki regulacyjne (zajmują one 15% długości każdej rurki). Rurki umocowuje się (na izolatorach wsporczych) do drewnianej lekkiej konstrukcji nośnej wzmocnionej cięgłami stalowymi. Cięgła rozdzielone są izolatorami siodełkowymi na krótkie odcinki. Całość ustawia się na kolumnie obrotowej przytwierdzonej do masztu nośnego. Ze względu na linię zasilającą antena wykonuje tylko jeden pełny obrót.

Antena kierunkowa dla trzech zakresów typu G-1ZU

Antena ta przeznaczona jest do pracy na pasmach 14, 21 i 28 MHz. Składa się ona z trzech elementów: reflektora, czynnego dipola i direk-

tora. Przełączanie zakresów’ odbywa się automatycznie przez wykorzystanie odcinków linii długiej wsączonych do elementów anteny na stałe. Szczegóły konstrukcji uwidocznione są na rys. 12-59. Direktor dostrajany

229