Bez nazwyRa

(812)

98

HDC = 0,102-^-, cl

gdzie: F - obciążenie [N],

/ - długość odcisku [mm], a

r - promień podstawy stożków [mm], a - kąt między tworzącymi.

Zaletą metody Grodzińskiego jest duża dokładność pomiarów oraz trwałość wgłębnika (odporność na wykruszenia).

Normy

I. PN-79/H-04361: Pomiar twardości metali sposobem Vickersa przy obciążeniu poniżej 9,8 N.

9. POMIAR TWARDOŚCI SPOSOBEM POLDI

9.1. Wstęp

Szeroko rozpowszechnione statyczne metody pomiaru twardości, choć bardzo wygodne, nie zawsze mogą być stosowane. Zachodzi czasem potrzeba ustalenia twardości bardzo dużych wyrobów w podwyższonej lub obniżonej temperaturze, a także powierzchni bardzo gładkich, na których nie można pozostawić żadnych śladów odcisków. Konieczność wykonywania pomiarów w takich m.in. przypadkach przyczyniła się do rozwoju-dynamicznych sposobów pomiaru twardości, mimo iż dają one wyniki mniej dokładne niż metody statyczne.

Metody dynamiczne nie są powszechnie znormalizowane, a otrzymane w rezultacie ich stosowania wyniki pomiarów należy traktować jako orientacyjne.

Dynamiczne sposoby pomiarów twardości polegają na udarowym działaniu wglębnika na powierzchnię badanego przedmiotu, przy czym należy odróżnić dwie zasadnicze metody pomiarów: dynamiczno-sprężystą i dynamiczno-plastyczną.

W pierwszej z nich nie uzyskuje się wyraźnego odcisku, a miarą twardości, uzależnionej głównie od właściwości sprężystych badanego materiału, jest wysokość odskoku pionowo lub wahadłowo opadającego ciężarka. Metodę tę zastosowano np. w skleroskopie Shore'a, w którym stalowy ciężarek o masie 2,626 g z końcówką diamentową lub rubinową spada swobodnie pionowo z wysokości 275 mm podzielonej na 140 elementarnych działek.

W metodzie dynamiczno-plastycznej wgłębnik (najczęściej kulka o średnicy 5 lub 10 mm) jest wciskany prostopadle do badanej powierzchni pod wpływem określonej energii. Twardość jest tutaj obliczana z odpowiednich wzorów lub odczytywana z wykresów na podstawie pomiarów średnicy uzyskanego odcisku. Przykładem stosowania tej metody jest pomiar twardości sposobem Poldi.

9.2. Zasada pomiaru twardości sposobem Poldi

Badanie twardości przyrządem huty Poldi jest dynamiczno-plastycznym, porównawczym pomiarem twardości. Schemat tego przyrządu w wykonaniu krajowym przedstawiono na rysunku 9.1.

W obudowie 1 wkręcona jest oprawka 2 kulki stalowej 6 o średnicy D = 10 mm. W oprawce tej znajduje się otwór, w który wkłada się pręt wzorcowy 3 o znanej twardości HB_W. Sworzeń 4 dociskany jest sprężyną 5 do pręta wzorcowego, który opiera się o kulkę 6. W celu wykonania pomiaru przyrząd Poldi przykłada się prostopadle do powierzchni badanej i następnie uderza się jednorazowo młotkiem o masie ok. 0,5 kg w sworzeń 4. W wyniku uderzenia powstają jednocześnie dwa odciski: na badanej powierzchni i na wzorcu.