Bez nazwyc

120

ni nieobciążonej. Każda para - tensometr czynny z rozety i tensometr kompensa-cyjny - jest podłączona do osobnego kanału aparatury pomiarowej, stanowi więc osobny punkt pomiarowy. W układzie o zwiększonej czułości (półmostkowym, pełnomostkowym) wszystkie tensometry podłącza się do jednego kanału; stanowią one jeden punkt pomiarowy. Rozety stosuje się do wyznaczania stanu naprężenia w punktach, w których przed pomiarami nie mamy żadnych informacji o stanie naprężenia lub znamy tylko kierunki główne. Układy o zwiększonej czułości stosuje się, gdy znamy kierunki główne i iloraz odkształceń głównych. Układy te są najczęściej wykorzystywane przy budowie z zastosowaniem tensometrów rezystan-cyjnych siłomierzy, momentomierzy i innych przetworników (ciśnienia, przyspieszenia, przemieszczenia itp.).

10.3.8. Tensometryczna aparatura pomiarowa

Pierwsze aparatury pomiarowe pracowały metodą zerową. W tego typu aparaturze nie jest wymagany wzmacniacz wysokiej klasy. Wystarczy dobrej klasy potencjometr i wskaźnik zrównoważenia mostka.

Wraz z rozwojem elektroniki coraz popularniejsza stawała się aparatura pracująca metodą wychyłową, wymagającą \yzmacniacza dobrej klasy o liniowej charakterystyce wzmocnienia. Podstawowe bloki funkcjonalne tego typu aparatury to moduły: zasilania, równoważenia mostka, opracowania sygnału wyjściowego (prostowanie, wzmocnienie, filtrowanie, kalibracja). Obecnie na rynku dominuje aparatura tego typu.

Tensometry mogą być zasilane prądem stałym lub przemiennym. Bardziej rozpowszechniona jest aparatura z zasilaniem prądem przemiennym (od 225 Hz w aparaturze do pomiarów statycznych do 5 kHz w aparaturze dynamicznej). Napięcie zasilania najczęściej jest z przedziału I do 5 V (wyższe napięcia przy pomiarach na metalach, niższe na tworzywach sztucznych ze względu na gorsze odprowadzanie ciepła wydzielanego w tensometrze podczas pomiaru).

Do pomiarów dynamicznych buduje się najczęściej aparaturę wielokanałową (4- lub 6-kanałową z możliwością łączenia w większe zespoły). Aparatura statyczna jest przeważnie 1-kanałowa ze skrzynką rozdzielczą (multiplekserem).

W uniwersalnej aparaturze pomiarowej wszystkie pokrętła i przełączniki znajdują się na frontowej ścianie aparatury, jest tam też analogowy lub cyfrowy wskaźnik mierzonych wielkości. W aparaturze do pomiarów dynamicznych każdy kanał ma wyjście napięciowe i prądowe służące do podłączania aparatury rejestrującej.

W wydaniu przemysłowym wszelkie organy sterujące znajdują się wewnątrz wodoszczelnej i pyłoszczelnej obudowy i są dostępne do regulacji jedynie za pomocą śrubokręta. Miniaturyzacja posunięta jest do tego stopnia, że wszystkie bloki funkcyjne aparatury mogą znajdować się na jednej małej płytce z obwodami drukowanymi mieszczącej się w samej obudowie przetwornika.

Najnowocześniejsza tensometryczna aparatura pomiarowa często nie ma żadnych pokręteł ani wskaźników. Jest ona całkowicie sterowana z komputera i do komputera przesyła wyniki pomiarów, gdzie następuje ich obróbka, wizualizacja i archiwizacja Ważnym elementem tej aparatury jest przetwornik analogowo--cyfrowy.

Typowa uniwersalna tensometryczna aparatura pomiarowa z wyjściem analogowym była klasy 1. Nowoczesna uniwersalna aparatura z przetwornikiem AJC jest co najmniej klasy 0,1. Do zadań specjalnych budowana jest aparatura klasy 0,001 i lepszej.