BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (77)

144

Mnniiu

Rozwiązanie

I. Odniesienie iv ciężar kosztów materiałów ujętych na koncie „Materiał}'" na I stycznia 200X r.

Wn konto 401 - Zużycie materiałów 5 000 z|

Ma konto 310-Materiały 5 000 2)

2. Zaksięgowanie faktur za zakupione w styczniu 200X r. materiały: a) zaakceptowanie faktur (moment prawno-finansowy zakupu)

Wn konto 300 - Rozliczenie zakupu 100 000 zł

Wn konto 401 - VATnaliczony 22 000 zł

Ma konto 2 JO - Rozrachunki z dostawcami 122 000 zł

b) przekazanie zakupionych materiałów do zużycia Wn konto 401 - Zużycie materiałów 100 000 zł

Ma konto 300 - Rozliczenie zakupu 100 000 zł

3. Wykazanie stanu nie zużytych w procesie produkcji materiałów

Wn konto 310 - Materiały 10 000 zł

Ma konto 401 -Zużycie materiałów 10 000 zł

W konsekwencji powyższych zapisów łączne koszty z tytułu zużycia materiałów w styczniu wyrażą się kwotą:

zakupy w styczniu 100 000 zł

+stan na początek stycznia 5 000 zł

-stan na koniec stycznia 10 000 zł

koszty okresu 95 000 zł

Analizującpowyższy przykład, trzeba zwrócić uwagę na następujące elementy organizacji tej formy ewidencji zapasów i zużycia materiałów.

Przedstawiony wyżej uproszczony system ewidencji materiałów charakteryzuje się tym, że:

• obrót materiałowy ogranicza się do dwóch faz: odbioru i przekazania do zużycia,

• eliminuje się pracochłonną ewidencję analityczną, ale jednocześnie ogranicza się możliwości kontrolne w odniesieniu do zużycia materiałów,

• wyceny materiałów dokonuje się w cenach rzeczywistych, którymi w tym przypadku są ceny nabycia,

• przekazanie materiałów do zużycia, po dokonaniu czynności ich odbionr, powinno być udokumentowane dowodami Rw - rozchód wewnętrzny; zbędne jest w tym przypadku sporządzanie dowodu Pz - przychód z zewnątrz, gdyż nie prowadzi się ewidencji magazynowej,

• ustalenia stanu i wartości materiałów zarówno na koniec każdego okresu sprawozdawczego, jak i na dzień bilansowy dokonuje się na podstawie wy-

^>3

cenionych spisów z natury, które są podstawą do wystawienia dowodu wewnętrznego PK - polecenie księgowego.

Zasadą przy tym jest, że wyceny zapasu materiałów dokonuje się w mierniku ceny nabycia (lub ceny zakupu).

Cena nabycia to kwota należna sprzedającemu, bez podlegających ^liczeniu podatku od towarów i usług^{1 2} oraz podatku akcyzowego, a _w przypadku importu powiększona jeszcze o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski, a także powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem materiałów do stanu zdatnego doużytkowani^_gj

Określenie

cny

nabycia

A zatem:

Cena zakupu - to cena wykazana w fakturze dostawcy

Cena nabycia - to cena zakupu powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem materiałów.

Do kosztów związanych bezpośrednio z zakupem³ zalicza się przede wszystkim koszty związane z ich transportem, a także koszty ich wyładunku i ubezpieczenia dostawy.

Na wysokość poniesionych przez przedsiębiorstwo kosztów zakupu mają wpływ warunki określone w umowie kupna-sprzedaży. Jeżeli w umowie zawarto klauzulę „loco magazyn dostawcy”, to oznacza, że wszystkie koszty przemieszczenia materiałów z magazynu dostawcy do magazynu odbiorcy ponosi odbiorca. W przypadku natomiast klauzuli „franco stacja odbiorcy” koszty zakupu obciążają w części dostawcę, a w części odbiorcę (od stacji do magazynu).

Polskie przepisy w zakresie rachunkowości stanowią, że materiały powinny być wycenione w bilansie w cenie nabycia lub zakupu*. Oznacza to, że kierownik jednostki może sam dokonać wyboru określonego miernika wyceny i określić jak należy traktować koszty zakupu, a podjętą decyzję odzwierciedlić w wewnętrznej

Alt. 28, ust. 2 UoR.

Do ceny nabycia, a także ceny zakupu nie wlicza się VAT naliczonego w oddzielnej pozycji faktury VAT, jeżeli jest on rozliczany z podatkiem należnym. Jeżeli VAT nie może być odliczony, to zwiększa on cenę nabycia (zakupu).

Zwanych dalej w skrócie kosztami zakupu.

¹ Por. art. 34 ust. I UoR.