CCF20080116022

548 PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

sywnemu i kolonizacji życia codziennego przez koncerny. Język jest głównym narzędziem stwarzania i odtwarzania rzeczywistości społecznej. Menedżerowie mogą wzmocnić kondycję firmy i demokratyczny system wartości, koordynując uczestnictwo wszystkicłi zainteresowanych stron w podejmowaniu decyzji przez firmę. (Tradycje krytyczna i fenomenologiczna).

Retoryka (Arystoteles). Retoryka jest sztuką odkrywania wszelkich możliwych środków perswazji. Mówca zwiększa wiarygodność swojej wypowiedzi, posługując się dowodami logicznymi, etycznymi i emocjonalnymi. Trafna analiza audytorium zapewnia skuteczność w obmyślaniu komunikatu, w formułowaniu go oraz w stylu i sposobie mówienia, a także zwiększa zapamiętywalność. (Tradycja retoryczna).

Dramatyzm (Burkę). Życic to teatr. Dramatyczna pentada czynu, sceny, działającego, działania i celu to podstawowe narzędzie odkrywania motywów mówiącego. Ostatecznym motywem retoryki jest oczyszczenie się z poczucia winy. Bez identyfikacji nie ma perswazji. (Tradycje retoryczna i semiotyczna).

Paradygmat narracyjny (Fishcr). Człowiek jest zwierzęciem opowiadającym historie; wszystkie formy komunikacji międzyludzkiej mają charakter narracyjny. Słuchacze oceniają, czy historia jest spójna i czy jej wydźwięk jest zgodny z wartościami idealnego audytorium. Racjonalność narracyjna jest zatem kwestią spójności i wierności. (Tradycja retoryczna).

KOMUNIKACJI MASOWA

Dcterminizm technologiczny (McLu-han). Rewolucyjne wynalazki w technologii komunikowania się - pismo fonetyczne, druk i telegraf - radykalnie zmieniły nasz sposób przetwarzania doświadczeń zmysłowych. Środek przekazu to komunikat. Obecnie żyjemy we wczesnym okresie ery elektronicznej - w przełomowym momencie historii ludzkości. (Tradycje socjo-kulturowa i semiotyczna).

Semiotyka (Barthes). Najważniejsze wizualne systemy znaków w kulturze potwierdzają status quo, sugerując, że świat w swojej obecnej formie jest naturalny, nieunikniony i wieczny. Twórcy mitów realizują swój cel, zawłaszczając neutralne znaki denolacyjne, które stają się w ten sposób si-guijiaut bez historycznego oparcia w drugorzędnych konotacyjnych systemach se-miotycznych. (Tradycja semiotyczna).

Studia kulturowe (Hall). Środki masowego przekazu służą do propagowania ideologii tych, którzy posiedli władzę. Media kontrolowane przez korporacje dostarczają dominującego dyskursu dnia, który kształtuje interpretację wydarzeń. Odbiorcy mediów są zdolni do opierania się temu hegemonicznemu wpływowi. (Tradycja krytyczna).

Teoria kultywacji postaw (Gcrbncr). Telewizja odgrywa rolę społecznego gawędziarza. Nałogowi telewidzowie oglądają bardzo dużo dramatycznej przemocy, a obrazy te zaszczepiają w nich przesadnie pesymistyczne przekonanie, że świat jest zly i przerażający. Do procesów, które kształtują homogeniczną, pełną lęku populację, należą: asymilacja z głównym nurtem i rezonans. (Tradycje socjokultur-owa i socjopsychologiczna).

Teoria ustalania hierarchii (McCombs i Shaw). Media mówią nam, (1) o czym myśleć i (2) co o tym myśleć. Ten pierwszy proces (ustalanie hierarchii) polega na kalkowaniu hierarchii ważności z programu medialnego na nasz program. Drugi proces (formułowanie) to kalkowanie wyrazistości wybranych cech i nadawanie im znaczącej pozycji pośród obrazów w naszym umyśle. (Tradycja socjopsychologiczna).

Równanie mediów (Recves i Nass). Ludzie traktują nowoczesne środki komunikacji jak ludzkie istoty, toteż poznane zasady komunikacji interpersonalnej umożliwiają predykcję reakcji człowieka na komputery i telewizję. Równanie mediów (media = realne życie) stanowi reakcję nieświadomą, automatyczną; dochodzi do niej dlatego, że nasze powoli ewoluujące umysły nic potrafią rozróżnić pomiędzy doświadczeniem realnym a przekazywanym przez media. (Tradycja socjopsychologiczna).

KONTEKST KULTUROWY

Teoria kontrolowania niepokoju/nie-pewności (Gudykunst). Kontaktom mię-dzygrupowym towarzyszy wysoki poziom niepewności i lęku, zwłaszcza jeśli zmienność kulturowa jest wysoka. Skuteczna komunikacja jest możliwa dzięki naszej zdolności do świadomego poskramiania lęku i redukowania niepewności co do nas samych oraz ludzi, z którymi się komunikujemy. (Tradycja socjopsychologiczna).

Teoria negocjowania twarzy (Ting--Toomcy). W kulturach kolektywistycznych troska o wspólną i cudzą „twarz” skłania ludzi do ratowania cudzej twarzy, poprzez unikanie, wyświadczanie uprzejmości albo zawieranie kompromisów. W kulturach indywidualistycznych troska o własną twarz skłania ludzi do odzyskiwania twarzy, poprzez dominowanie, wyrażanie emocji albo przejawianie biernej agresji. W obu kulturach ludzie wykorzystują integrowanie się i pomoc osób trzecich, ale w odmienny sposób. (Tradycje socjokulturowa i socjopsychologiczna).

Teoria kodów językowych (Philip-scn). Z etnograficznych badań nad komunikacją wynika, że każda kultura posługuje się jedynym w swoim rodzaju kodem językowym, który wiąże się z odrębną psychologią, socjologią i retoryką. Znaczenie kodu językowego jest determinowane przez mówców oraz słuchaczy i jest wplecione w samą mowę. Zręczne wykorzystanie kodu umożliwia wyjaśnianie, przewidywanie i kontrolowanie rozmowy o rozmowie. (Tradycja socjokulturowa).

Dialekty rodzajowe (Tannen). Rozmowę między mężczyznami a kobietami można zaliczyć do komunikacji międzykulturowej. Style konwcrsacyjne mężczyzn i kobiet najlepiej rozpatrywać jako dwa odrębne dialekty kulturowe, a nie jako lepszy i gorszy sposób mówienia. Rozmowa męska - zorientowana na sprawozdanie - obraca się wokół kwestii statusu i niezależności; rozmowa kobieca -zorientowana na porozumienie - ma na celu tworzenie związków międzyludzkich. (Tradycje semiotyczna i socjokulturowa).

Teoria punktu widzenia (Harding i Wood). To, co ludzie widzą, zależy od ich pozycji w hierarchii społecznej. Punkt widzenia osób zepchniętych na margines społeczeństwa przynosi mniej zdeformowany obraz świata niż perspektywa ludzi zajmujących uprzywilejowaną pozycję. Aby badanie naukowe spełniało warunek silnego obiektywizmu, za punkt wyjścia należy obrać życic kobiet, osób ubogich, gejów i lesbijek oraz mniejszości rasowych. (Tradycja krytyczna).

Teoria zagłuszanej grupy (Krama-rac). Język stworzony przez mężczyzn sprzyja definiowaniu, deprecjonowaniu i wykluczaniu kobiet. Kobiety są mniej elokwentne na forum publicznym, ponieważ posługują się słowami i normami narzuconymi przez mężczyzn. Kiedy kobiety przestaną być zagłuszane, mężczyźni stracą swoją dominującą pozycję w społeczeństwie. (Tradycja krytyczna).