CCF20081206069

Tytuniu ogólni'	1.    Na co skarżysz się jako nauczyciel? 2.    Co Ci się podoba w pracy nauczycielskiej? 3.    Jak tłumaczysz niepowodzenia uczniów? 4.    Jak tłumaczysz wysokie osiągnięcia niektórych uczniów? 5.    Czy masz w klasie osoby określane mianem pupilów? Czym się one charakteryzuj!)? 6.    Czy w klasie traktujesz inaczej chłopców niż dziewczynki? 7.    Czy masz przekonanie, że coś jest właściwe dla chłopców, a niewłaściwe dla dziewcząt, i na odwrót? 8.    Co, Twoim zdaniem, jest postępowaniem niewłaściwym, niegodnym nauczyciela? 9.    Pomyśl o nauczycielu najbardziej łubianym przez grono. Co powoduje, że jest on ceniony? 10.    Pomyśl o nauczycielu najbardziej łubianym przez uczniów. Co powoduje, że jest on ceniony? 11.    Pomyśl, kto jest najbardziej nie łubiany. Zastanów się dlaczego? 12.    Jak to. co robisz jako nauczyciel, ma się do tego, co myślałeś kiedyś, że będziesz robił? 13.    Jakie przeszkody stoją między tym, co jest, a tym co chciałbyś, żeby było? 14.    Czy myślisz, że byłoby Ci łatwo zachować poczucie własnej godności, gdybyś byl uczniem w szkole, w której uczysz?
Pytania zadawane sobie po przeprowadzeniu lekcji	Smith'* sugeruje, by po lekcji nauczyciel spróbował zadać sam sobie następujące pytania. 1.    Co dzisiaj szło dobrze, a co nie? 2.    Czy praca była zbyt trudna lub zbyt łatwa? 3.    Czy zajęcia były wystarczająco różnorodne i czy zdarzały się zmiany tempa? 4.    Czy była wystarczająca liczba sytuacji z możliwością wyboru? 5.    Czy była wystarczająca ilość powtórzeń? Czy powtarzałem, odświeżałem, ujmowałem w inny'sposób, wracałem do pojęć, słów i informacji? 6.    Czy zadawałem właściwe pytania?
Za sta nów się...	Gdy byliśmy uczniami, wielu z nas miało bardzo dokładny i wnikliwy obraz nauczycieli, którzy nas uczyli. Czy też maśz tego rodzaju wrażenie ze swoich lat szkolnych? Czy myślisz, że równie wnikliwie mogliby Cię teraz oceniać Twoi uczniowie? Jak to się dzieje, że nauczyciele nigdy nie korzystają z wiedzy uczniów?
Rutyna w nauczaniu	13.3. Samokształcenie W każdej z dziedzin działalności, po przejściu przez okres wstępnej inicjacji, człowiek ma tendencję do samozadowolenia i przeświadczenia, że pojawiająca się właśnie rutyna da możliwość właściwego wykonywania obowiązków i długiego spokojnego życia w niewiele zmieniającej się szkole. Z kilku powodów takie nastawienie psychiczne nie jest szczególnie korzystne dla nauczycieli. ” Smith ('. 1 . Lisku Ił., lif/irliw C'la.ssriu>w Alaiuwnwni. Iłtnillciljto, 2ikI cii.. l.oiulon 1993.

Rutyna, którą początkowo można traktować jako stan upragniony, szybko jednak przeradza się w hamulec antyrozwojowy, bardziej utrudniający niż ułatwiający prowadzenie pracy wychowawczej. Nauczyciel dobry i skuteczny to nauczyciel dynamiczny, naprawdę zainteresowany albo nauczanym przedmiotem, albo uczniami, a najlepiej i jednym i drugim. Pierwsze lektury fachowe i pierwsze lata pracy dają zrozumienie licznych spraw, ale ciągle jest to zrozumienie na dość powierzchownym poziomie. Aby utrzymać się w nurcie dynamicznego rozwoju, nauczyciel powinien angażować się w działalność samokształceniową na czterech polach.

Działalność

samokształceniowa

Zastanów sic...

Po pierwsze, należy tu wymienić wzbogacenie wiedzy o nauczanym przedmiocie - wiedza przyrasta tak szybko, że utrzymywanie się na poziomie człowieka poinformowanego „na bieżąco" jest czymś zupełnie niezbędnym.

Po drugie, należy inwestować w budowanie umiejętności rozumienia zachowań i motywów innych ludzi, ponieważ bez tego jakiekolwiek wychowywanie nie jest możliwe. Wśród możliwości, jakie powstały w tej dziedzinie w ostatnich latach, należy wymienić i jak najbardziej zalecić udział w treningu interpersonalnym. Niezależnie od decyzji o wzięciu udziału w treningu, godne polecenia są liczne lektury ułatwiające rozumienie innych ludzi, wśród których na pierwszym planie wymieniłbym prace Kena Ernsta pt. Szkolne gry uczniów - jak sobie z nimi radzić. ^w

Po trzecie, niezbędne są pewne inwestycje ir wiedze ogólna /«' to. by znaleźć wspólny język z coraz to nowymi rocznikami młodzieży. Teraz niezbędne jest minimum wiadomości o inwestowaniu, prowadzeniu własnego „interesu", o giełdzie, o intcrnecie - za dwa. trzy lata będzie to pcw nie coś innego.

Po czwarte, samokształcenie skuteczne to samokształcenie połączone z działaniem. Powiemy, że nauczyciel rzeczywiście się dokształca, gdy połączy pracę czysto umysłową z przeprowadzaniem eksperymentów, gdy będzie starał się wdrożyć innowacje, gdy do poszukiwań nowych form i metod działania skłoni też i zapali inne osoby z grona pedagogicznego.

Wymieniłem tu tylko niektóre pola czy kierunki samokształcenia, co do których jestem pewien, że są przydatne i potrzebne do rozwoju nauczyciela jako pracownika i też po prostu jako człowieka.

Często nauczyciele tłumaczą się, iż brak czasu uniemożliwia im samokształcenie. Czy sądzisz, że wkrótce mogą oni nie nadążać za uczniami?

13.4. Zaangażowanie i satysfakcja

W różnych badaniach podkreśla się_t że najbardziej rzucającą się cechą pracy skutecznego nauczyciela to „zaangażowanie się" w problematykę szkoły.

Zdaniem ludzi analizujących te sprawy, nauczyciel, gdy chce naprawdę być dobry, szybko orientuje się, że stoją przez nim ogromne zadania. Wie on na przykład, że by dobrze uczyć, musi jakoś „być zaakceptowany", by

lirnsl K.. Szkiihwury iuzniów. Wyd. 2. WSiP. Warszawij 1999. Jest lo kxii|żka baril/.icj potrzebna praktykowi niż niektóro podręczniki pedagogii. Zastanawiałem |się. czy fragmentów z niej nie wmontować w to opracowanie, ale książkę trzeba poznać w całości ze względu na unikalny styl interpretowania zjawisk

145