CCF20110112005 (2)

WSPÓŁCZESNOŚĆ

Martin Heidegger

Coś o co troszczymy się, to co napotykamy pierwotnie Heidegger nazywa narzędziem -Zeug. W życiu codziennym pytamy, do czego siuży narzędzie, inaczej można powiedzieć, że narzędzie jest do..., odnosi się więc do czegoś. Czy w życiu, byciu-w-świecie napotykamy narzędzie jednostkowe - nie, narzędzie jest już w jakimś zbiorze narzędzi, połączone jest jakimś łańcuchem zależności, jest zawsze w relacji z czymś. Napotykamy narzędzie jako zawsze już bytujące w zbiorze, właśnie dlatego jest narzędziem. Całość odniesień narzędzia jest warunkiem jego możliwości. W jaki więc sposób napotykamy narzędzie? Niech przykładem będzie młotek.

Młotek „ujawnia" swoje bycie narzędziem, gdy przybijam gwóźdź, gdy wyrównuję podłogę. Im sprawniej mi to idzie, tym narzędzie bardziej nadaje się do tego, by być młotkiem, tym lepiej - pierwotnie napotykam je jako takie. Używając młotka ujawniam ego, jak to pisał Heidegger, Zuhandenheit - poręczność. Poręczność więc jawi się jako sposób bycia narzędzi, w naszym przykładzie młotka. Problem polega na tym, że im bardziej poręczny jest młotek, tym mniej zwracam na niego uwagę, jego sposób bycia „cofa się". Sposób, w jaki młotek ujawnia swoją poręczność, polega na nie ujawnianiu się bezpośrednio. Jeśli uwiera w rękę, lub wypada trzonek, wtedy jest bardziej widoczny, ale mniej poręczny, mniej „daje się" jego sposób bycia. Sposób bycia narzędzi (całość narzędzi z ich odniesieniami to świat) to nie ujawnianie się jako takie. Całość bycia narzędzia nie jest, według Heideggera przedmiotem, lecz jest zawsze obecna w używaniu narzędzia, narzędzie staje się bytem pierwotnie danym. Myśląc o narzędziu myślimy o fenomenie świata. Warunkiem napotkania świata jest bycie-w-świecie, tak jak warunkiem napotkania narzędzia jest jego poręczność, warunkiem ontologicznym narzędzia jest przeznaczenie do czegoś. Warto zwrócić uwagę, że poręczność młotka odsyła do poręczności gwoździa, poręczność gwoździa io poręczności podłogi itd. Czy jest to łańcuch nieskończony? Nie, istnieje bowiem cel, a celem tym jest Dasein - przeznaczenie wszystkich narzędzi, natomiast Dasein samo est dla siebie celem.

Michalski podsumowuje analizy egzystencjalne: „Fenomen świata okazał się więc momentem egzystencjalnym (...), momentem struktury bycia Dasein. Świat nie jest ■Hęc bytem - lecz swoistym sposobem bycia. (...) Dasein zawsze znajduje się w pewnej sytuacji. Sytuacja stanowi jakby środowisko, w którym zachodzi proces rozumienia; rdnoszenie się Dasein do własnego bycia. Elementami sytuacji, w której każdorazowo znajduje się Dasein, są poszczególne byty - narzędzia, rzeczy-do-czegoś".

Heidegger szukał prawdy bycia, nazywał ją odkrytością. Jednak jego badania pokazały, że egzystencja jest zawsze koegzystencją. To, jak inni egzystują, wpływa na moją egzystencję, człowiek robi wszystko mniej więcej - filozof używa słówka „się" - „robi się", „mówi się", „pisze się". Owo „się" włada egzystencją, sprawia, że nie jesteśmy sobą, prawdziwe istnienie jest „skrytością". W Byciu i czasie autor utożsamia prawdę z nieskrytością, z odkrywaniem: „bycie-prawdziwym (prawda) wypowiedzi - pisze -musi być rozumiane jako bycie odkrywającym."