CCF20131021018

146 ROZDZIAŁ 8 System polityczny Stanów Zjednoczonych

Artykułów Konfederacji. Uchwalone w 1776 r. Artykuły Konfederacji stanowiły pierwszą konstytucję Stanów Zjednoczonych, po raz pierwszy została w nich użyta nazwa państwa.

Trudności w realizacji Artykułów Konfederacji oraz słabość powstałych na ich gruncie rządów spowodowały konieczność opracowania nowej konstytucji. W tym celu w maju 1787 r. w Filadelfii zebrali się przedstawiciele wszystkich stanów (z wyjątkiem Rhode Island) i utworzyli Konwencję Konstytucyjną, która przygotowała projekt nowej konstytucji. Został on przesłany legislaturom stanowym do ratyfikacji, wszedł w życie w 1789 r.

Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki jest pierwszą w świecie konstytucja pisaną i najstarszą z obowiązujących konstytucji.

O trwałości i aktualności konstytucji USA zadecydowało kilka czynników, spośród których najważniejsze są ogólnikowość i syntetyczność jej postanowień, umożliwiająca ich różnorodną interpretację. Interpretacja ta, dokonywana przez Sąc Najwyższy, zmieniała się na przestrzeni wieków i modernizowała na bieżąco przepisy konstytucji, przedłużając w ten sposób jej istnienie. „Według dominujących w Stanach Zjednoczonych przekonań, konstytucja federalna jest przede wszystkim tym, co przez nią rozumie i jak ją interpretuje Sąd Najwyższy” (R. Tokarczyk Sąd Najwyższy interpretując konstytucję odwołuje się do intencji i woli twórców konstytucji, celów konstytucji zgodnych z aktualnymi potrzebami, co pozwala na sprostanie wymogom nowoczesnego państwa. Obszerne orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące stosowania konstytucji stało się więc podstawowym źródłem jej elastyczności.

Dotychczasowe obowiązywanie konstytucji amerykańskiej jest możliwe taki; 1 dzięki przyjętym w niej zasadom systemu politycznego: wolności politycznej jedr stek, równości wobec prawa, podziału władzy, konsensusu politycznego, federa zmu. Zasady te zachowują ciągłą żywotność, tak więc warstwa filozoficzno-aksm-1 logiczna konstytucji, mająca swoje źródła w filozofii Oświecenia, pozostaje wdfż aktualna. W konstytucji widoczny jest wpływ filozofii politycznej J. Locke’a, Mc teskiusza czy J. Adamsa.

Do sukcesu i trwałości amerykańskiej konstytucji przyczynił się wysoki pozi: m intelektualny i doświadczenie polityczne jej twórców (W Zakrzewski). Uczescn-kami Konwencji Konstytucyjnej byli ludzie posiadający doświadczenie polityczne (gubernatorzy stanowi, członkowie stanowych konwencji konstytucyjnych oraz e-gisłatur stanowych), prawnicy (33 na 55), filozofowie polityczni. W skład Konwekcji wchodzili m.in. Jerzy Waszyngton, James Madison, Benjamin Franklin.

Twórcy konstytucji stworzyli dzieło kompromisowe. Wszelkie kwestie sprane rozwiązywano drogą negocjacji i porozumień. Konstruując nowe rozwiąże'e ustrojowe, szeroko korzystano z doświadczeń i regulacji angielskich.

Konstytucja USA składa się ze wstępu, siedmiu artykułów i 27 popratyek. Trc nawiązuje do zasady suwerenności narodu i zasad państwa liberalnego. Systemar ** konstytucji odzwierciedla przyjęcie zasady podziału władzy i to zarówno na szm^; blu organów władzy centralnej, jak i w stosunkach federacja-stany. Artykuł I :• *-tyczy władzy ustawodawczej - Kongresu, II wykonawczej - prezydenta, III wiadsH sądowniczej, w artykule IV uregulowane zostały stosunki między władzą federmq|j