choroszy44

344

Rys.

16.5. Poprawnie wykonane nawiercenie

Rys. 16.6 Specjalne narzędzie do nawiercania

Rys. 16.7. Poprawne rozpoczęcie pracy wiertła

c)    wartości katów elementarnych dostosowane do rodzaju materiału,

d)    poprawny kształt oraz symetryczność powierzchni przyłożenia objawiające się symetrycznością ścinu.

Warunków tych nie może spełnić odręczne ostrzenie wierteł, lecz szlifowanie na specjalnych ostrzałkach do wierteł lub za pomocą specjalnych aparatów. Wynik ręcznego ostrzenia jest bowiem taki, że jedna krawędź skrawająca tępi się lub wykrusza, ponieważ przyjmuje na siebie całą pracę skrawania. Ponadto prowadzi to do zwiększania (rozbijania) średnicy otworu oraz do nierównej pracy wiertła.

z;

z;

—

Otwór do średnicy 30 mm można wiercić od razu wiertłem o żądanej średnicy. Do obróbki otworów o większych średnicach natomiast stosuje się dwa kolejne wiercenia, przy czym w pierwszym wierceniu używa się wiertła o średnicy od 0,5 do 0,6d, a w po-wierceniu uzyskuje się wymiar ostateczny d.

Za pomocą wiercenia można otrzymać 12 klasę dokładności, gdy obróbka odbywa się bez prowadzenia i 11 klasę, gdy narzędzie jest prowadzone w tulejce. Chropowatość powierzchni odpowiada parametrowi R_a = od 20 do 10 pm.

Do wiercenia niezbyt głębokich otworów o średnicach powyżej 30 mm w kruchych materiałach, jak żeliwo, brąz i mosiądz, używa się wierteł piórkowych. Stosuje się je również do obróbki bardzo małych otworów o średnicy do 1 mm. Tu też należy wspomnieć, że do wykonywania w materiałach trudno obrabialnych tak małych otworów, zwanych mikrootworami, stosuje się często takie odmiany drążenia, jak: elektroerozyjne, elektrochemiczne, udarowo-ścicme (ultradźwiękowe), strumieniem elektronów i promieniami lasera (wiązką fotonów).

16.4.2. ROZTACZANIE I WYTACZANIE WSTĘPNE ORAZ POGŁĘBIANIE I ROZWIERCANIE ZGRUBNE

Otwory o średnicy powyżej 30 mm są zazwyczaj odlane lub odkute w półfabrykacie. Otwory takie w zależności od wielkości produkcji można roztaczać lub wytaczać, pogłębiać albo rozwiercać zgrubnie.