Drzewo życia5

bywających na księżycu, na którą musimy teraz zwrócić uwagę. Niech za przykład posłuży wierzenie z Bochni wspominające o interesującej nas wadzie nóg:

W księżycu na pagórku siedzi św. Jerzy i gra na skrzypcach, gdy drugi święty, mając nogi tylko od kolan, tańczy. Opowiadają, że śiw. Jerzy 'był wielkim muzykantem za życia i grał zawsze swemu przyjacielowi, który zapalenie tańcząc, nogi sobie po kolana uhulał. Ze zaś życie obu tych przyjaciół na ziemi było cnotliwe i bogobojne. Pan Bóg skazał ich po śmierci na księżyc, gdzie mogą się oddawać swym ulubionym za życia rozrywkom do końca świata. (Wszystkie podkreśl. JRT).¹⁸

Zauważmy, że obaj święci, chociaż nic złego nie uczynili, nie dostali się do nieba, lecz zostali skazani na przebywanie na księżycu. Tak też było z płanetnikami, którzy nie kwalifikowali się ani do piekła, ani do nieba, z tą tylko różnicą, że ci skazani są na przebywanie w chmurach. Nie koniec na tym. W podobnej sytuacji przedstawiano demony wodne, ale one przebywają z kolei na ziemi. Przytoczmy taką opowieść o boginkach. Autor, który ją zanotował, wyraźnie zaznaczył na wstępie, że o nie tu właśnie chodzi, ponieważ z samego tekstu wcale to jasno nie wynika:

O boginkach. Powiadają, że raz jakaś wieś położona w górach urządziła sobie w ostatki zapustne zabawę z muzyką w domu tuż przy drodze, gdzie naschodziło się dużo młodzieży i osób starszych. Gdy się rozochocono w najlepsze z tańcami, nadchodzi ksiądz z Panem Bogiem do biednej, chorej staruszki. zamieszkałej obok; przechodząc mimo drzwi i okna, skąd go wszyscy widzieli, ksiądz zadzwonił na nich, ale ci tańca i/muzyki nie przerwali. Wtedy ksiądz oburzony tym, zaklął ich żeby tańcowali do końca świata. I teraz podobno* tańcują. Gdy nogi im się „zczochrają" (zedrą), do pół goleni.

¹⁸ J. Swiętek, op. cit., s. 543.

118