Drzewo życia4

ich mówią, że wtedy zrasta się łańcuch Lucypera” ®.

Inauguracyjnym wydarzeniem świąt wielkanocnych było wnoszenie do wsi, a następnie obnoszenie po wszystkich chałupach znaku wiosny — bogato przybranego wstążkami i papierowymi kwiatami drzewka lub pęku zielonych gałązek, zwanych gaikiem, nowym latkiem itp. Niosły go dziewczęta. Dawniej wnoszeniu gaiku, symbolu odrodzonej przyrody, towarzyszyło oprowadzanie po wsi — tym razem przez chłopców — „kurka”. Czasem był to żywy kogut, dla spokoju upojony alkoholem, częściej drewnia figura umieszczona na przyozdobionym i pomalowanym na czerwono wózku. O ile przynoszenie gaiku było powtórzeniem obrzędu śródpostnego, o tyle chodzenie z kurkiem wiązało się wyłącznie z Wielkanocą. W wierzeniach ludowych kogut był uosobieniem sił ognistych i męskich, symbolem witalności i zapładnia-nia. Poprzebierani młodzieńcy i kawalerowie obchodzili z nim wieś, odwiedzając szczególnie te domy, w których były akurat dorosłe dziewczęta, i śpiewali pieśni mające zapewnić płodność w rodzinie. Sens obrzędu wyjaśnia jedna z takich piosenek:

A i wy dżieuchy,

Złózta po seś grosy.

Puścimy koguta Do jednej kokosy.

Bo ten nas kogutek Nie na darmo skocy,

Osiemnaście kurcąt Od razu wypłosy.

A i wy matecki Przykażcie swym córom

i j Sulisz:    Wielkanoc w Sanockiem. „Lud" 1906 t 12

s. 316—317.

187