DSC01007 (10)

184

Sinik lun grupowe bliskiego dystansu

w strukturze zdychotomi/owancj liczba innych osób, które są w sensie społecznym identyczne lub odrębno (l)«vis, 1966, s. 89).

Ostatni, czwarty typ struktury socjometrycznej to struktura spolaryzowana. Po-wstaje ona wówczas, gdy jednostki w grupie cechują się dużą liczbą istotnych wymiarów, wymiary te /as bądź właściwości są silnie i zgodnie wzajemnie powiązane, tak iż zaczynają tworzyć układy syndromatyczne. Oczywiście w takiej strukturze wzrośnie liczba podgrup, lecz tak/e pojawi się tendencja do wzrostu wielkości skrajnych grup społecznych. Ta właśnie tendencja prowadzi do polaryzacji struktury socjometrycznej, mimo że występuje w strukturze wielowymiarowej, o dużej niekiedy liczbie charakterystyk. James Davis ponownie odwołuje się do przykładu ze społeczeństwa amerykańskiego. Otóż tradycyjne miasteczko Nowej Anglii, które wprawdzie jest zróżnicowane ze względu na zamożność, religię, preferencje polityczne i narodowość (wyliczając tylko najistotniejsze cechy), przejawia silne tendencję do polaryzacji, albowiem wymienione charakterystyki tej społeczności układają się w syndromy: bogaty - protestant - republikanin - tu urodzony versus ubogi - katolik — demokrata - obcego pochodzenia (Davis. 1966, s. 89-90). Tak więc początkowo duża liczba podgrup na skutek łączenia się charakterystyk w syndromy poczyna się redukować do dwu silnie spolaryzowanych podgrup. Davis szacuje, że jednolitość takiej struktury powinna oscylować pomiędzy poziomem właściwym strukturze dychotomicznej a poziomem charakterystycznym dla struktury wzajemnie sprzęgającej się.

Tak więc struktura socjomctryczna została tutaj przedstawiona jako coś wyraźnie odmiennego od wzorów atrakcyjności interpersonalnej. Procesy wzajemnego przyciągania i odrzucania nie są rozpatrywane wyłącznie w kategoriach psychologicznych, lecz także w kategoriach szeroko rozumianych cech społecznych. Podział na kliki czy podgrupy nie jest tutaj widziany wyłącznie z perspektywy częstszej interakcji pomiędzy członkami grupy, lecz w kategoriach rozlicznych, charakterystycznych dla poszczególnych jednostek właściwości, które - zwłaszcza gdy występują w postaci syndromatycznej - działają jako zewnętrzny czynnik zmusząjący jednostkę do podzielenia przekonań i udziału w działaniach jej własnej kliki.

6.4. Procesy i reguły działania struktur socjometrycznych

6.4.1. Wielkość grupy jako czynnik sprzyjający spójności grupowej. Powróćmy ponownie do rozważań nad spójnością grupy. Jak wcześniej zostało to powiedziane, generalnie rzecz biorąc, właśnie struktura socjometryczna decyduje o utrzymaniu w grupie stanu optymalnej spójności wewnętrznej. Analiza przyczyn i konsekwencji spójno£<-<

. ...I, ... ■ ■■. .11/ , ■ ■■„ni . t /i:11:,11i:l 11 11 k 1111~\ M «    '¹" _