DSC04032

TATItV 1 UUTI.INA NlIWUTAMhHA 40

/.różnicowane pogłębienie w różnych odcinkach dolin w stosunku do poziomu den sprzed zlodowacenia południc wapniaki egu (10 40 m różnicy w wysokości cokołów z Iłów niioceÓHklch) wskazuj®, ż® północna część Kotliny Sandomierskiej, juk 1 <*>. Kotlina Oświęcimska zaczęły juh wcześ-niej wykazywać tendencjo wglnające,

Młodsze aluwla są włożono w osady z & zlodowaceniu środkowopol-skiego, co wskazuje, że w młodszym czwartorzędzie przeważały w rowie przedborskim raczej ruchy wginnjąco (fig. 10), choć o zróżnicowanej amplitudzie w obrąbie poszczególnych bloków podłoża miocenu. Do-wodem tego są wyniki powtórnych niwelacji w części Kotliny Oświęcimskiej (Z. Kowalczyk, 1964), występowanie kilku serii osadów korytowych i mad w sekwencji pionowej na stożku Wisły (wg W. Nowaka —-por. L. Starkel, 1972a), zatopienie form denudacyjnych i wydmowych pod aluwiami holoceńskimi w północnej części Równiny Rozwadowskiej (L. Starkel, 1972b) i w Lejku Wiślickim (S. Gilewska, 1972) a także tendencja do stałej bocznej migracji koryta dolnej Raby i przyległego odcinka Wisły (S. Połtowicz, 1967). Wyjątkowo głębiej wcięte rynny, np. interpleniglacjalny odcinek doliny Wisły koło Tarnobrzega, są związane ze zmianami biegu rzeki i kaptażami (E. Mycielska-Dowgiałło, 1967).

TATRY I KOTLINA NOWOTARSKA

Tatry i Kotlina Nowotarska są niewielkim regionem, którego znaczenie dla czwartorzędu jest wyjątkowe, albowiem tylko w jego obrębie w pełni wykształciły się i zachowały prawie wszystkie osady i formy charakteryzujące zlodowacenia górskie. Podhale, nazywane niekiedy przedpolem Tatr, składa się z kilku rozciągających się pasowo z zachodu na wschód jednostek, z których najbliższe Tatrom jest Pogórze Gubałowskie uformowane na fliszu podhalańskim. Od północy graniczy ono z Pieninami, zbudowanymi głównie z wapieni i margli jurajskich i kredowych, które jednocześnie są południowym obrzeżeniem Kotliny Nowotarskiej wypełnionej osadami młodszego trzeciorzędu i czwartorzędu. Gorce, zbudowane z fliszu magurskiego, zamykają kotlinę od północy.

Utwory czwartorzędowe Tatr i Podhala są na ogół ubogie w faunę i florę. Do chwili obecnej poznano flory kopalne najstarszych i najmłodszych ogniw czwartorzędu. Nieliczne znaleziska resztek kości ssaków z interglacjału eemskiego i z ostatniego zlodowacenia (Z. Wójcik, 1968), to obecnie wszystkie znane dokumenty faunistyczne.

Sposób sedymentacji i charakter osadów czwartorzędu znacznych obszarów Podhala nie budzi nadziei znalezienia w tym regionie flory i fauny mczoplejstocenu i starszej części neoplejstocenu. W tym względzie większe nadzieje można wiązać jedynie z kotliną, w której, jak to wykazały otwory wiertnicze w Dębnie i Frydmanie, można odkryć flory kopalne.

Z tej przyczyny podział stratygraficzny przeważającej części utworów czwartorzędowych występujących na powierzchni i w profilach przeprowadzono na podstawie analizy akumulacji, denudacji i erozji przebiegających w określonych warunkach hipsometrycznych i klimatycznych.

nurtowa r.oologlc/.na Polaki