DSC08755 (3)

176 WlOLETA WENERSKA

i tym samym czasie i jest wspólną obojga narodów własnością - nie bez antycznych wpływów”¹. Rzecz ciekawa, Grecy wierzyli, że duchy zmarłych można przywołać ze świata podziemnego, lejąc na ziemię ciepłą krew zwierzęcia ofiarnego². Natomiast przekonanie o istnieniu upiorów było w Europie powszechne aż do końca XIX wieku, świadectwem zaś tego mogą być, np. pochodzące z różnych okresów dokumenty kościelne i państwowe, zakazujące profanacji grobów, a za takową uznawano m.in. wykopywanie ciała i przebijanie kołkiem, co według zachowanych świadectw było najczęstszym sposobem rozprawienia się z tymi istotami demonicznymi³. Wedle powszechnych wyobrażeń ciałem upiorzycy włada diabeł, któiy rozgrzewa jej krew⁴. A czart wstępuje w umarłe ciało za pozwoleniem Boga. Nie bez znaczenia jest fakt, że upiorzycami mogą być zarówno wampirzyce, jak i strzygi. Oto Kazimierz Moszyński, badacz i znawca kultury ludowej Słowian, stwierdził, że pomiędzy zakresami znaczeń słów wampir czy strzyga zachodzi logiczny stosunek krzyżowania. Oznacza to, że przywołane istoty demoniczne wskazują w zasadzie tę samą postać „wysysającą”, choć nazywaną różnie, w zależności od terenu czy kręgu kulturowego i cywilizacyjnego, w którym figura ta mogła występować⁵.

Na jej ustach [...] maleńka jeszcze kropla krwi świeciła...

Archetypami wampirzyc są kobiece demony, o których już w tej pracy wspomniano: Lilith, Empuza, Lamia. Cechy charakteru

1

R. Berwiński, Studia o gustach..., t. 2, s. 41.

2

* Por. K. McLeish, Leksykon mitów i legend świata..., s. 620.

3

   Zob. A. Gemra, Od gotycyzmu do horroru..., s. 67

4

   Ibidem, s. 70.

5

   Por. K. Moszyński, Kultura ludowa Słowian..., t. 2, cz. 1, s. 654.