DSCN2374

23

AiŁwI FalfcfiFaratwamjwl! Bziąpospalitą (1919-1939)

służbie, podręczniki, broszury, instrukcje. Wielce istotną rolę w doskonaleniu policyjnego rzemiosła pełniły popularne w całym Dwudziestoleciu periodyki: „Gazeta Policji Państwowej", „Gazeta Administracji i Policji Państwowej", „Na Posterunku", „ Przegląd Policyjny", „Kalendarz Policyjny".

O He, szczegól nie po maju 1926 roku, władze państwowe korzystały wielokrotnie z policji w celu realizacji własnych interesów politycznych, o tyle sami policjanci mieli pozostawać apolityczni. Z tej przyczyny już w roku 1920 Komendant Główny wydał stosowne zalecenie w formie instrukcji, w której napisał m_in.: „funkcjonariuszowi policji zabrania się przyjmowania udziału w jakichkolwiek publicznych demonstracjach, pochodach, zebraniach, wiecach itd. bez pozwolenia władzy przełożonej. Nadto funkcjonariusz policji nie może być członkiem żadnego politycznego stowarzyszenia lub stronnictwa, członkiem zaś stowarzyszeń oświatowych i społecznych może być tylko za pozwoleniem swojej władzy zwierzchniej"¹. W tej samej instrukcji zabroniono zawierania związku małżeńskiego funkcfonariuszowi przed upływem dwu lat od wstąpienia do policji. Od roku 1928 oficer zamierzający zawrzeć związek małżeński musiał mieć ukończone 24 lata. O zamiarze zawarcia związku należało powiadomić przełożonego, który w sytuacji gdyby małżonka czy małżonek byli według niego nieodpowiedni, mógł zgody nie wyrazić¹'. Szeregowy policjant musiał ponadto przesłużyć przynajmniej trzy lata³¹. Zasady te potwierdziły regulacje rozporządzenia z roku 19HP². W czerwcu 1935 roku minister Spraw Wewnętrznych podpisał rozporządzenie dot szeregowych, w którym uzależniał zgodę na zawarcie związku małżeńskiego od siedmioletniego stażu policjanta, nieposzlakowanej opinii narzeczonej oraz złożenia wniosku o przeniesienie do innej miejscowości, jeśli „narzeczona mieszka w powiecie, w którym pełni służbę narzeczony". Kandydat do zawarcia małżeństwa musiał także wykazać, że suma miesięcznego dochodu narzeczonych, wliczając w nią uposażenie szeregowego odpowiada co najmniej miesięcznym poborom przodownika¹.

Poza wymienionymi w przepisach wyjątkami policjanci pełnili służbę w umundurowaniu. Nosili granatowe mundury ze srebrnymi guzikami. Na czapce nad czarnym skórzanym daszkiem, umieszczono srebrnego orla o kształcie odmiennym od wojskowego- Na otoku funkcjonariusza niższego znajdował się, indywidualny przypisany każdemu numer służbowy, na ramieniu numer okręgu (województwa). Oznaczenie stopni policyjnych umieszczono początkowo na kołnierzach, później na rękawach. Stopnie oficerskie oznakowano podobnie do wojskowych, na czapce i ramieniu. Na kołnierzu umieszczano też początkowo oznaczenie świadczące o wykształceniu. Po roku 1936

1

   Tymczasowa Instrukcja dla Policji Państwowej z dnia 3 tlpca 1920 r. Warszawa 1920, rezdz. I. I 6

*    Ibidem, f 20.

³ Rozporządzenie MSW z dnia 20 VI11920 w mrowie zamierania rmąiUu małżeńskich przn funlwjwiariutzdw Policji Państwowej, Dt U. RP 1920, Nr 07, poz. 762. ^a Art 64 rozporządzenia o Pottcfi Państwowej.

³ Rozporządzenie MSW z dnu 13 VI 1933 r , Dr. U 1935, Nr 46, poz. 314