DSCN6043 (Kopiowanie)

: V). to jednak docierają do ulakfyczncgo) w tej ostatniej

tgnclnafcg) <jk i ruchom wokół Ziemi j składniki, zenie płynów jceanów), ale : wokół jądra 'any z siarcz-kół nicrucho-I, jak wirnik ■V ten sposób :e większość datnim bądź ikają jednak cznego (np. .ra fioletowe. Jla nich jest chłaniająca .vania) oraz

ć atmosfery) Słonecznego, n, że również niemożliwe dzi niepokój zą „dziurę" się w okresie .obscrowano liajonosfety sie zabójcze lo atmosfery

„Irmii' riw/fyi

33

2.EWOLUCJA

Parna rhei (Wszystko płynie) Heraklit z Efezu (540-480 p.n.e.)

Skoro biologia jest nauką o życiu, w dalszych rozdziałach zajmiemy się zatem dokładniejszym omówieniem istoty życia w różnych jego przejawach, opierając się na definicji podanej w 1.1. Omówimy więc kolejno budowę chemiczną i komórkową istot żywych, przemianę materii i energii, rozród jdziedziczność, wzrost i rozwój, zdolność regulacji i przystosowania do środowiska.

W definicji nie podano jednak ważnego zjawiska, jakie zaobserwować można w święcie żywym zmienności form żyda. Ciągła zmienność czyli ewolucja nic dotyczy bowiem jedynie organizmów żywych - jest cechą także przyrody nieożywionej, cechą całego Wszechświata. Gdy spojrzymy przez okno własnego domu, spostrzeżemy krajobraz odmienny od tego, jaki był tu kilka czy kilkanaście lat temu - inne domy, inne drzewa, inne ulice. Tak samo jak giną miasta, domy. lasy, tak przemijają gwiazdy, planety, poszczególne gatunki roślin i zwierząt.

2.1. Powstanie Wszechświata, materii, gwiazd i planet

Dane zawarte poniżej nie mogą być weryfikowane przez doświadczenie. Żeby móc doświadczalnie sprawdzić proces ewolucji Świata i życia, potrzeba by na to miliardów lat i gigantycznego laboratorium - całego Kosmosu. A zatem z punktu widzenia nauki to, co poniżej przedstawię, jest hipotezą wysnutą na podstawie całego szeregu dowodów pośrednich i dowodów logicznych (zazwyczaj matematycznych) wyprowadzonych z odkrywanych praw przyrody. Ponieważ w interpretacji niektórych zagadnień ewolucji (podobnie jak we wszystkich dziedzinach nauki) istnieją czasami poglądy i hipotezy rozbieżne - wybrałem te, które (na dzień dzisiejszy) najlepiej są udokumentowane.

Ryc. 2-1 ilustruje najbardziej dyskutowane dziś koncepcje powstania Wszechświata. Najszerzej przyjętą z nich jest hipoteza tzw. wielkiego wybuchu (ang.: big bang). Zgodnie z nią Świat powstał prawdopodobnie 15-20 miliardów lat temu. Przedtem nie było nic. Wielki wybuch spowodował, że jeden punkt (w dosłownym matematycznym rozumieniu) rozszerzył się w cały. wciąż rosnący Wszechświat. W miliardowej części sekundy powstały: przestrzeń, materia i czas. rządzące się określonymi prawami.

*\    1 - HIPOTEZA WYBUCHU (ks.Lemaitre) (najpowszechniej przyjęta)

• $ *'*. > * • *»    zakłada, iż od momentu powstania Wszechświat wciąż się

- -ŁY.-^V    \    • >■    rozszerza, a zatem ciała niebieskie oddalają się od siebie;

' - -

2 - HIPOTEZA EKSPANSJI/KONTRAKCJI twierdzi, że po okresie rozszerzania się nastąpi faza kurczenia się Kosmosu (.Wszechświat pulsujący*);

3 - HIPOTEZA WSZECHŚWIATA STATYCZNEGO (Hoyle) matena wciąż powstaje w kosmosie, w związku z czym choć Wszechświat się rozszerza, to zagęszczenie w nim materii pozostaje takie samo.

!-i 1 r/y najważniejsze hipotezy tłumaczące powstanie Wszechświata (JD)