DSCN6043 (Kopiowanie)

33

,Jmuf medyczru?

•V). to jednak

docierają do alokiyczucgo) w lej ostalniej

lęki ruchom wokół Ziemi j składniki, '.cnie płynów >ceanów),ale : wokół jądra 'anyzsiarcz-kółnicrucho-. jak wirnik •v len sposób ;e większość dam im bądź ikają jednak cznego (np. :ra fioletowe, lla nich jest chłaniająca «ania) oraz

ćatmosfeiy) Słonecznego, n, że również niemożliwe dzi niepokój zą „dziurę" się w okresie

obserowano

liajonosfciy cie zabójcze lo atmosfet)

2. EWOLUCJA

Pania rhei (Wszystko płynie) Hcraklit z Efezu (540-480 p.n.c.)

Sioni biologia jest nauką o życiu, w dalszych rozdziałach zajmiemy się zatem dokładniejszym omówieniem istoty życia w różnych jego przejawach, opierając się na definicji podanej w 1.1, Omówimy _łięc kolejno budowę chemiczną i komórkową istot żywych, przemianę materii i energii, rozród j dziedziczność, wzrost i rozwój, zdolność regulacji i przystosowania do środowiska.

W definicji nic podano jednak ważnego zjawiska, jakie zaobserwować można w świccie żywym zmienności form życia. Ciągła zmienność czyli ewolucja nic dotyczy bowiem jedynie organizmów iyintti - jest cechą także przyrody nieożywionej, cechą całego Wszechświata. Gdy spojizymy prccz okno własnego domu. spostrzeżemy krajobraz odmienny od tego. jaki był tu kilka czy kilkanaście lal temu - inne domy. inne drzewa, inne ulice. Tak samo jak giną miasta, domy. lasy. tak przemijają gwiazdy, planety, poszczególne gatunki roślin i zwierząt.

2.1. Powstanie Wszechświata, materii, gwiazd i planet

Dane zawarte poniżej nie mogą być weryfikowane przez doświadczenie. Żeby móc doświadczalnie sprawdzić proces ewolucji Świata i życia, potrzeba by na to miliardów lat i gigantycznego laboratorium - całego Kosmosu. A zatem z punktu widzenia nauki to, co poniżej pizedstawię, jest hipotezą wysnutą na podstawie całego szeregu dowodów pośrednich i dowodów logicznych (zazwyczaj matematycznych) wyprowadzonych z odkrywanych praw przyrody. Ponieważ w interpretacji niektórych zagadnień ewolucji (podobnie jak we wszystkich dziedzinach nauki) istnieją czasami poglądy i hipotezy rozbieżne - wybrałem te, które (na dzień dzisiejszy) najlepiej są udokumentowane.

Ryc. 2-1 ilustruje najbardziej dyskutowane dziś koncepcje powstania Wszechświata. Najszerzej pizyjęiąznich jest hipoteza tzw. wielkiego wybuchu (ang.: big bang). Zgodnie z nią Świat powstał prawdopodobnie 15-20 miliatdów lat temu. Przedtem nie było nic. Wielki wybuch spowodował, że jeden punkt (w dosłownym matematycznym rozumieniu) rozszerzył się w cały, wciąż rosnący Wszechświat. W miliardowej części sekundy powstały: przestrzeń, materia i czas, rządzące się określonymi prawami.

-/fi 1 i S

■Ą $ f v *•    • • • *

1 -HIPOTEZA WYBUCHU (ks.Lemaitre) (najpowszechniej przyjęta) zakłada, iż od momentu powstania Wszechświat wciąż się rozszerza, a zatem ciała niebieskie oddalają się od siebie:

' '' **•Or'

2 - HIPOTEZA EKSPANSJI/KONTRAKCJI twierdzi, że po okresie rozszerzania się nastąpi faza kurczenia się Kosmosu (.Wszechświat pulsujący^-):

* * **■2-1.

3 -HIPOTEZA WSZECHŚWIATA STATYCZNEGO (Hoyle) materia wciąż powstaje w kosmosie, w związku z czym choć Wszechświat się rozszerza, lo zagęszczenie w nim materii pozostaje takie samo.

^,r> •^łt»«/ni_CJU£ hipotezy tłumaczące powstanie Wszechświata (Jlł)