DSCN6165 (Kopiowanie)

Białonia - repetytorium dla kandydatów aa akademie m.

erytrocyt

Ryc. 4 - 24. Naczynie krwionośne włosowate w tkance łącznej galaretowatej (miazga zęba ludzkiego) z widocznym krwinkami (głównie erytrocytami). Zdjęcie z mikroskopu elektronowego skaningowego. Pow. ok. 3500 1 (Fot. Hanna Alwas-Danowska)

Nabłonki wielowarstwowe zbudowane są często z wielu rodzajów komórek - warstwa spoczywano na błonic podstawnej składa się prawic zawsze z komórek kształtu cylindrycznego. Środkowe waislfty tworzą zazwyczaj komórki wielobocznc (np. o kształcie czternasto- lub szesnastościanów), natomiast warstwa wierzchnia zbudowana może być z komórek płaskich, sześciennych bądź cylindrycznych i one właśnie decydują o nazwie nabłonka wielowarstwowego. Nabłonek wielowarstwowy plaskifa wąc jego warstwę wierzchnią tworzą płaskie komórki) może byćzrogowaciafy (np. naskórek; posiada on w powierzchni warstwę powstałą z obumarłych komórek przesyconych skleroproteiną- keratohialiną-ryc. 4-23F) lub nierogowacieiacy fryc. 4-23 E). Ten ostatni chroni rogówkę oka przed wysychaniem i uszkodzeniem. Specyficzny nabłonek wielowarstwowy plaski występuje w pęcherzu moczowym. Jego powierzchnia zaopatrzona jest w tzw. rąbek oskórkowy - zgrubienie cytoplazmy, dodatkowo chroniące przed szkodliwym działaniem moczu.

4.4.1.2. Nabłonek gruczołowy

Tworzą go komórki wyspecjalizowane w kierunku wydzielania różnych substancji (np. pot, łój. mleko, hormony, soki trawienne, żółć). Komórki te mają różne kształty i tworzą narządy zwane gnicrohfflt

Gruczoły dzielimy na zewnatrzwydyjplnieyo (egzokrynowe). których wydzielina wydostaje sieno. W powierzchnię skóry, do światła jelita itp.i wewnatrzwydzielnicze czyli endokrynowe - wydzielające do krwi i płynów tkankowych. Ze względu na ułożenie dzielimy je nawewnatrznabłonkowe i pozariabłonfajgi (gdy leżą w obrębie innych tkanek). Według budowy możemy je sklasyfikować jako jednokomórkowi (np. wydzielające śluz komórki kubkowe w nabłonku migawkowym) i wielokomórkowe. Tcostatriie osiaW mogą duże rozmiary (np. wątroba) i mieć różną budowę. Na ryc. 4-23 przedstawiono przekroje przer gruczoł pęcherzykowy (wydzielający substancje o charakterze surowiczym - takim gruczołem j®¹ np. ślinianka przyuszna) i przez itruczoł cewkowy (wytwarzający wydzielinę śluzową, jak np. ślinianki podjęzykowa). Wreszcie ze względu na sposób wydzielania gruczoły możemy podzielić nameroktMWłS (w których wydzielanie nie pociąga za sobą zniszczenia komórek tak wydziela np. większość grucn*“ dokrewn ych). apokrynowe (wydzielina gromadzona jest w szczytowej części komórki, która odryw** do światła gruczołu, a następnie zostaje zregenerowana w ten sposób „pracuje" gruczoł mlckow > jow*