DSCN6468 (Kopiowanie)

7. ftasW fao/ łnnr* i ich klasyfikacja 173

Owady charakteryzują się segmentacją hetcronomiczną - to znaczy, żc segmenty w poszczególnych częściach ich ciała są różne (jak pamiętamy, u wijów segmenty były homonomiczne, czyli jednakowe). Ciało owada możemy podzielić na głowę, tułów I odwłok. Charakterystyczne dla całej

z jakich składa się tułów zwicizęcia (ryc. 7-118). Segmenty te określamy mianem nr/edtulnwin. ftfrliulowia i ałułpwm. Dwa ostamic segmenty - śródtułowie i zatułowic - zaopatrzone są poza tym

I, które są wypustkami trzech segmentów.

u większości owadów w skrzydła.

oottinM,

(roypczkal

Ryc. 7-110. Odnóże owada. A - budowa ogólna: B - umięśnienie: C - budowa pancerza w miejscach połączeń stawowych (JDJ.

Ryc. 7-111. Narządy gębowe owadów.

A - typu żującego (karalucha);

U - typu gryząco-liżąccgo (pszczoły):

C - typu ssącego (motyla);

D - typu kłująco-ssąccgo (komara);

E - typu kłująco-ssąccgo (pluskwy domowej) (DL).

przystosowanie do różnych warunków środowiska, odnóża owadów uległy modyfikacjom

§dE$2£ (noga) owada (ryc. 7-110) składa się z biodra, krętarza, uda, goleni i stopy. Ze względu na

dostosowującym do różnych sposobów poruszania się. Są nogi skoczne (u pcheł i szarańczaków), pływne (pływaków i kałużnic). grzebne (turkuci, żukowatych), chwytne (modliszki), kroczne (kózkowaiych), bieżne (biegaczowatych) itp.

ck oraz dwóch

Głowa owada zbudowana jest z sześciu połączonych segmentów; wszystkie one zaopatrzone są w odnóża, jednak o innej budowie i pełniące zupełnie inne funkcje niż nogi. Odnóża pierwszego segmentu przekształcone są w czuł ki lrvc. 7-111), pełniące funkcje zmysłowe. Są one narządem węchu i w przypadku samców niektórych gatunków ciem umożliwiają odszukanie samicy - po delikatnym zapachu - z odległości kilku kilometrów. Odnóża pozostałych segmentów pizeksztalconc zostały w aparaty gębowe (tyc. 7-111), które mają bardzo różną budowę w zależności od wykonywanych iariccji. Najogólniej rzecz biorąc możemy wyróżnić nieparzystą wargę górną, osłaniającą od góry otwór gębowy i 3 pary przekształconych, parzystych odnóży: żuwaczki oraz szczęki liii pary. W najprymitywniejszym aparacie gębowym typu gryzącego albo żującego (np. u karalucha -•yc. 7-111 A) żuwaczki mają postać ostrzy, tworzących razem nożyce do odcinania pokarmu. Szczęki

ttłoraiasi składają się z 2 członów i 3 gałęzi każda: z zewnętrznie

ftaów: wewnętrznego i zewnętrznego. Zewnętrzne piały I pary szczęk zaw ierają receptory smakowe Obrr/.<r/ęki II pary >ą zrośnięte członami podstawowymi, tworząc wargę dolną Prócz wymienionych, | ddad twiządów gębowych wchodzi jeaascze podgsbifi (uwypuklenie dna jamy gębowęj).