DSC35

186    _    11, Rynki czynników produkcji

Tabela Tl 4- Mamtonognun spłaty kredytu o racie stałej

Półniccc	Kredyt (xł|	Odsetki (d)	Kalit kapitałowa |/l]	Rata kredytowa |/l|
1	600 000	60 000	77 764	137 764
. , •>	522236	52 224	85 540	137 764
3	436 696	43 670	94 094	137 764
■ 4 '	342 602	34 260	103 504	137 764
-5	239 098	23 910	113 854	137 764
6	125 244	12 524	125 240	137 764

W szóstym półroczu pozostało 125 244 zł kredytu, a rata kapitałowa wyniosła 125 240 zł. Niedoszacowanie tej raty o 4 zł wynika z zaokrąglenia współczynnika JF do piątego miejsca po przecinku i zaokrągleń wyliczonych odsetek do jedności. Całkowite zapłacone odsetki wyniosły 226 588 zł, a stopa procentowa kredytu

226588

600000

•100 = 37,8%.

Jeśli kredyty o racie malejącej i stałej nie różnią się stopą nominalną, liczbą i długością okresów odsetkowo-ratalnych, to wyższe jest efektywne oprocentowanie kredytu o stałej racie. W przykładzie jest ono wyższe o 2,8 p.p., ale wraz ze zwiększaniem się liczby okresów odsetkowych i stopy nominalnej rośnie różnica w koszcie obu kredytów.

11.4. Papiery wartościowe

Papier wartościowy to dokument lub zapis na rachunku papierów w artościo-wych potwierdzający prawo majątkowe. Prawo przysługuje właścicielowi lub okazicielow i papieru wartościowego i stanowi zobowiązanie jego emitenta. Ze w zględu na rodzaj prawa majątkowego rozróżnia się:

1.    Wierzyciel;,kie papiery wartościowe - dają prawo do wierzytelności pieniężnej. Należą do nich; obligacja, czek. weksel, list zastawny (obligacja hipoteczna, zabezpieczona hipoteką), bon skarbowy, obligacja skarbowa, komu-nalny papier wartościowy, papier wartościowy NBP. bankowy papier wartościowy. wariant subskrypcyjny'.

2.    I działowe papiery w artośeiowe - dają prawa do części majątku i zysku przedsiębiorstwa, a często również do zarządzania nim i do poboru akcji. Należą do nich: akcja zwykła, uprzywilejowana i bez prawa głosu oraz certyfikat inwe-sry cyjny zamkniętego funduszu inwestycyjnego.

,1. Towarowe papiery wartościowe - dają prawo rozporządzania towarem. Są to konosament i dowód składowy.

Obligacje rządowe i samorządowe oraz obligacje i akcje przedsiębiorstw są powszechnie stosowane w celu finansowania działalności gospodarczej, dlatego krótko je tu opisano. Obrót wtórny tymi papierami osiąga ogromne wartości w rozwiniętych gospodarkach. Obligacja to papier wartościowy, w którym emir tent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatarius/a) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Świadczenie polega zwykle na zapłacie odsetek i spłacie pożyczonego kapitału. Na rysunku |1.2 zaprezentowano dokument obligacji Rzeczpospolitej Polskiej / 1930 roku Sporządzono ją na specjalnym ozdobnym papierze ze znakami wodnymi, z pieczęciami i podpisami reprezentantów emitenta (Ministra Finansów i Prezesa Narodowego Banku Polskiego), aby zabezpieczyć ją przed sfałszowaniem.

Rysunek 11.2. Obligacja Rzeczpospolitej Polskiej r 1930roba Źródło: \v%vw.hjstaiycnje-papicry-w*rtoscioweuiei

Cena nominalna, inaczej nominał, to kwota wykupu obligacji, płacona obti-gatariuszowi w terminie wykupu i umorzenia obligacji. Ceru emisyjna to cena.