DSC60 (8)

przede wszystkim po to, by organizować głosowanie w czasie wyboru przedstawicieli i rządów, ale pełnią one zazwycząj również funkcję edukowania, sondowania i wyrażania opinii publicznej, jak też rozwiania polityki społecznej. Historycznie partie są istotną stroną obywatelstwa i demokratycznej formy uczestnictwa. Partie kontynuują odgrywanie tej roli na różnych poziomach i w różnych kontekstach, ale ich status zmienił się zasadniczo wraz ze wzrostem znaczenia masowych mediów i public relations, jak również „profesjonalizacją” polityki - co w wielu przypadkach zredukowało partie polityczne do połączenia maszynki do zdobywania pieniędzy z markowymi nazwiskami, mobilizowanymi w trakcie kampanii wyborczych, lecz uśpionymi w pozostałym okresie. Teza o „nowej polityce” sugenye, że partie polityczne znajdują się wśród tych tradycyjnych instytugi, które zostały zupełnie zdyskredytowane i w coraz większym stopniu nie przystają do polityki społeczeństwa sieci. Inni wskazują jednakże stałe znaczenie partii w organizowaniu elektoratu i rządów, oraz sugerują, że technologie sieci posiadąją możliwości ożywienia demokratycznych funkcji partii jako narzędzia tworzenia opinii publicznej i polityki.

Partie w zasobnych demokracjach liberalnych rzeczywiście stąją się zwolennikami nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych (Norris 2001: 148-58). W większości przypadków partie wykorzystują te technologie w dokładnie taki sam sposób, jak robią to nowe ruchy społeczne - e-maile oraz strony internetowe przedstawiane są jako narzędzia publikacji, rekrutacji, zdobywania funduszy, mobilizacji i organizacji (Smith 2000; Ward i Gibson 1998). Partie wykorzystują również technologie cyfrowe, by angażować się w skomplikowane działania gromadzenia informacji, umożliwiąjące im sztukę pojawiania się w kampanii w sposób wysoce dostosowany do wymagań społecznych. Partie tworzą tu kombinację elektronicznych list wyborczych, udostępnianych przez wybrane władze państwowe, z informacjami, które gromadzą same; badań ankietowych i informacji sondażowych, które zamawiąją, z publicznie dostępnymi bazami danych, jak również bazami danych sprzedawanymi przez ząjmiąjące się tym komercyjne firmy. Wykorzystując takie informacje, partie są w stanie dostosowywać swoje wizerunki wyborcze, często kreując szczegółowe profile okręgów wyborczych, dystryktów, dzielnic, a nawet jednostkowych gospodarstw domowych czy wyborców (Carty i in. 2000:200-10). W ostateczności, chodzi tu również o to, że w znacznie większym stopniu niż robią to strony rządowe czy parlamentarne, strony partii politycznych umożliwiąją różne formy interaktywności. Obejmują one adresy e-mailowe członków sprawujących funkcje w partii, wybranych przedstawicieli lub kandydatów, fora internetowe dąjące możliwość reakcji oraz fora dyskusyjne, internetowe badania opinii publicznej i, w niektórych przypadkach, możliwość zagłosowania na kandydata na lidera partii lub zaangażowania się w dyskusję polityczną. Pomimo to krytycy twierdzą, że owe funkcje interaktywne pozostąją nadal niezbyt wystarcząjąco rozwinięte w stosunku do funkcji propagandowych, oraz że niejasne pozostąje, w jakim stopniu są one obecnie połączone z rzeczywistymi szansami wpływania na rezultaty polityki partyjnej (Gibson i Ward 1998; Margolis i Resnick 2000; Nixon i Johans-son 1999). W związku z tym daleko do rozstrzygnięcia, czy wykorzystywanie nowych technologu informacyjnych i komunikacyjnych przez rozwinięte partie polityczne głównego nurtu wyraża jakościową poprawę w działaniu demokracji przedstawicielskiej, będącym źródłem tak rozpowszechnionego niezadowolenia w zachodnich demokracjach liberalnych.

Nawet jeśli rządy i partie polityczne zdecydują się na kreatywne zyskanie na możliwościach interaktywnych technologii cyfrowej komunikacji, by zapewnić mocne, demokratyczne zaangażowanie, to nadal wcale nie jest jasne, czy większość lub nawet poważna mniejszość obywateli skorzysta z tej możliwości. Wcześniej w tym rozdziale przedstawiono dowody na to, że tylko niewielu ludzi w rzekomego „zaawansowanych” demokracjach kapitalistycznego Zachodu ma większy interes w wykorzystywaniu nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych dla wyraźnie politycznych celów, często domagając się form uczestnictwa powiązanego z możliwością prowadzenia debaty (deliberative participation). Jak w pełni dostrzega to Castells, „W czasach powszechnego kryzysu legitymizacji politycznej i niezadowolenia ludzi ze swoich przedstawicieli, interaktywny wielokierunkowy kanał komunikacyjny, którym jest Internet,

163