FB IMG820929883389744

Spożycie witaminy C odbiega od obecnie zalecanych ilości (67-90% normy), pr/\ czym jej podaż skorelowana jest z porą roku (świeże warzywa i owoce).

Składniki mineralne Składniki mineralne — to związki nieorganiczne oraz niektóre organiczne połączenia pierwiastków chemicznych (np. ferryty na, hemoglobina, tyroksyna).

Pełnią one w organizmie bardzo ważne funkcje:

-    wchodzą w skład tkanki podporowej, protoplazmy i jąder komórkowych, hemoglobiny i związków wysoko energetycznych,

-    są aktywatorami lub inhibitorami niektórych enzymów,

-    zapewniają równowagę hormonalną,

-    pełnią istotną rolę w utrzymaniu stałości składu tkanek, utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.

-    regulują ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych.

W zależności od ilości, w jakiej występują w organizmie, składniki mineralne dzieli się na mikro- i makroele-menty. Do mikroelementów zalicza się te pierwiastki, których poziom w organizmie wynosi 10'⁴ --10'*%.

Biopierwiaslki występujące w organizmie w ilości 10-30% i więcej należą do makroelementów. Prawidłowe funkcjonowanie organizmu uwarunkowane jest podażą 16 biopierwiastków, które muszą być dostarczone wraz z pożywieniem. Należą do nich: makro-składniki - Ca, Mg, Fe, K, Na, Cl, P, S, i mikroskładniki - Cu, Zn, Mn, Mo, Se, Cr, J, F.¹⁵

Ze względu na rolę, jaką pełnią w organizmie, można podzielić składniki mineralne na grupy związane ze:

-    strukturą tkanki podporowej, zębów, skóry i włosów (Ca, Mg, P, F, S).

-    hemoglobiną, mioglobiną i procesami przenoszenia tlenu (Fe, Cu, Co),

-    niektórymi hormonami lub enzymami (J, Zn, Mn, Mo),

-    krążeniem płynów ustrojowych (Na. K, Cl).

Na przyswajanie składników mineralnych z przewodu pokarmowego człowieka wpływają:

-    stopień wysycenia organizmu bio-pierwiastkiem,

-    środowisko (pH) układu trawiennego,

-    składniki pokarmowe:

■    wzajemne proporcje między składnikami mineralnymi, np. Na:K, Ca:P, Ca:Mg,

■    obecność składników działających protekcyjnie, np. w przypadku Ca - lizyna, arginina. laktoza, witamina D, Na; w przypadku Fe - witamina C, kwas foliowy, Cu,

■    zawartość związków obniżających przyswajanie, np. kwas szczawiowy, kwas fitynowy, większe ilości: błonnika, witaminy C (w przypadku Cu), kwasu foliowego, obecność metali ciężkich, czynniki wolotwórcze.

Składniki nieodżywcze (anty-odżywcze)

Składniki nieodżywcze - to wszystkie substancje, które ograniczają bądź uniemożliwiają wykorzystanie składników odżywczych lub wykazują szkodliwy wpływ na organizm ludzki.

¹⁵Obecnie w grupie mikroskładników nie wymienia się Co, ponieważ w organizmie występuje wyłącznie jako kobalamina - witamina B_rJ i jego działanie jest bezpośrednio związane z tą witaminą.

181