zrzut ekranu 31

•C; Programy Miejsca System *)

O O 0 Kozielecki Józef - Koncepcje psychologiczne czlowieka.pdf

Plik Edycja Widok Przejdź Pomoc

f i

nym systemie szkolnym musi się znaleźć miejsce na bezpośrednie stosunki interpersonalne, na przyjaźń i przywiązanie.

Propozycje te nie są ani nowe, ani oryginalne. Niemniej apel psychoanalityków, aby zhumanizować szkołę w państwach wysoko uprzemysłowionych jest godny uwagi.

4Poglądy psychoanalityków na temat humanizacji technologii i instytucji społecznych, takich jak szkoła, rodzina czy urząd, znacznie różnią się od koncepcji behawiorystycznej. Ci ostatni podkreślali, że celem humanizacji jest taka rekonstrukcja środowiska, która eliminuje z niego wzmocnienia negatywne (kary) i wprowadza wzmocnienia pozytywne (nagrody). Dzięki temu człowiek będzie mógł swobodnie działać w otoczeniu; zmiana środowiska zapewni mu wolność i zabezpieczy jego godność Według psychoanalityków celem humanizacji jest przystosowanie świata do wewnętrznych potrzeb człowieka. Rodzina i szkoła, urząd i fa-bryka powinny zaspokajać ludzkie dążenia, takie jak potrzeba bezpieczeństwa czy poczucie tożsamości. O ile według behawiorystów należy zrekonstruować środowisko po to, aby człowiek mógł w nim działać, o tyle według psychoanalityków trzeba zmienić świat, aby można w pełni rozwinąć osobowość i ukształtować świadomość jednostki. Dla jednych celem humanizacji jest stymulacja zewnętrznych reakcji, dla drugich zaspokojenie wewnętrznych potrzeb.

Jednak - podobnie jak behawioryści - psychoanalitycy nie sformułowali programu humanizacji, ograniczyli się tylko do apelu, w którym mówili, co należy osiągnąć, a nie jak to osiągnąć. Tak na przykład propozycja, aby kształtować w szkole emocje dziecka, jest nader szlachetna. Nie bardzo wiadomo jednak, jak ją realizować w sztywnym systemie klasowo-lekcyjnym. Doświadczenie uczy, że otoczenie nie jest zbyt czułe na takie ogólne apele.

Większość propozycji psychoanalityków trudno jest urzeczywistnić dlatego, że są sformułowane z pozycji klinicysty, który przecenia rolę czynników psychologicznych i patologicznych w społeczeństwie współczesnym

154

Pobrane - Przeglądark... O Facebook - Mozilla Fir... | Aleksander Radwański © Pobier,

czw 26 lut, 12:17 Q. czytelnia (|)

i który jednocześnie nie docenia uwarunkowań ekonomicznych, organi-zacyjnych i politycznych. Ktoś, kto w ten sposób spostrzega świat, nie może osiągnąć zbyć wiele.

Żyjemy w cywilizacji - napisał niedawno Paul Kennedy³⁰ - w której „nic nie jest pewne z wyjątkiem niezliczonych rodzajów niepewności”. Niepewny stał się również los jednostki, społeczeństwa i kultury. Jeśli nie zaczniemy rozwiązywać wielkich problemów cywilizacyjnych, czeka nas niejasna przyszłość.

1993.

³⁰ P. Kennedy, Preparingfor tbe the tiucnty first centwry. Random Hause, New York

155