skanuj0056

Przy wykonywaniu kilku pomiarów twardości powierzchni należy zachować taką odległość między poszczególnymi odciskami, aby mieć pewność, że nie dokonano pomiaru w obszarze zniekształconym poprzednim pomiarem. Norma ustala, że odległość między środkiem odcisku a brzegiem próbki lub brzegiem sąsiedniego odcisku powinna wynosić co najmniej 2,5 przekątnej odcisku. Wgłębnik należy obciążać bez wstrząsów, równomiernie do żądanej siły w czasie około 15 s, a czas działania całkowitej siły obciążającej powinien wynosić 10

15 s. Należy pamiętać, że do obliczania twardości służy ich średnia arytmetyczna, a różnica długości przekątnych tego samego odcisku nie może przekraczać 2% długości większej przekątnej.

Przy mierzeniu twardości cienkiej warstwy o nieznanej grubości za wyniki właściwe dla oceny twardości przyjmujemy wyniki otrzymane przy takim obciążeniu, dla którego rozrzut twardości ^l)(R, )co najmniej 5 wyników przy tym samym obciążeniu jest większy niż rozrzut średnich wartości (R₂) uzyskanych przy różnych obciążeniach nie większych od rozpatrywanego. Tym samym wyniki przy wszystkich obciążeniach mniejszych od spełniającego powyższy warunek są również właściwe dla oceny.

PRZYKŁAD. Do pomiarów twardości warstwy utwardzonej zastosowano obciążenia: 49 N (5 kG), 98 N (10 kG), 196 N (20 kG), 294 N (30 kG). Wyniki pomiarów oraz rozrzuty R_x i R₂ zestawiono w tabl. 5.2.

Tablica 5.2

Obciążenie N (kG)	Wyniki pomiarów	Twardość średnia HV	Rozrzut twardości K,	Rozrzut twardości średnich r2
49 (5)	613 603 593 613 603	605	20	{.\2		’
98 (10)	603 606 599 613 620	608.2	21	<	6.2
196 (20)	603 603 598 598 608	602	10		<	15
294 (30)	590 594 598 590 594	* 593,2	8

Z tablicy tej wynika, że poprawne wyniki otrzymuje się dla obciążenia nie większego od 196 N (20 kG).

Zapis twardości Vicker$a składa się z liczby określającej jej wartość, symbolu twardości oraz liczb określających warunki pomiaru. I tak na przykład, 223 HV-/35 oznacza 223 stopnie twardości Yickersa przy obciążeniu 294 N (30 kG) trwającym 35 s; 224 HV 10/30 oznacza 224 stopnie twardości Yickersa przy obciążeniu 98 N (10 kG) i czasie trwania pomiaru 30 s; 545 HV 10

¹¹ Rozrzutem twardości nazywamy różnicę między największą a najmniejszą wartością twardości.

79