-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 1
493837
Tytuł: Giełda dla bardzo początkujących. Jak zacząć
inwestować.
Autor: Marcin Szolke
ISBN: 978-83-272-3164-2
Autor  Giełda dla bardzo początkujących. Jak zacząć
inwestować , nie bierze żadnej odpowiedzialności za
wykorzystanie informacji zawartych w książce (e-booku)
oraz za powstałe szkody.
Nie można rozprowadzać, powielać, reprodukować,
kopiować za pomocą wszelkich urządzeń, książki
(e-booka) bez zgody autora.
Wszelkie prawa zastrzeżone
All rights reserved.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 2
493837
SPIS TREŚCI
WST
P & & & & & & & & & & & & & & & & & & ... 5
I.OGÓLNE INFORMACJE ...& & & & & & & & & & 5
II. MECHANIZM ZAWIERANIA TRANSAKCJI & ..15
III. PUA
APKI NA POCZ
TKU. NA CO ZWRÓCIĆ
UWAG
? & & & & & & & & & & & & & & & & & . 17
IV. GIEA
DA PAPIERÓW WARTOSCIOWYCH (GPW)
-BARDZIEJ MERYTORYCZNIE & & & ...& & & & 21
V. JAK INWESTOWAĆ ŻEBY NIE STRACIĆ? CZYM
SI
KIEROWAĆ PRZY DOBORZE SPÓA
EK? & & . 26
5.1. Analiza fundamentalna & & & & & & & & ... 26
5.2. Analiza techniczna & & & & & & & & & & .. 30
5.2.1. Wykresy & & & & & & & & & & & & . 31
5.2.2. Trendy & & & & & & & & & & & & & 36
5.2.3. Formacje & & & & & & & & & & & & 38
VI. STRATEGIA INWESTYCYJNA & & & & & & .. 50
VII. DEKALOG POCZ
TKUJ
CEGO INWESTORA
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ... 55
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 3
493837
VIII. FORMULARZ ZLECEC
& & & & & & & & & 56
ZAKOC
CZENIE & & & & & & & & & & & & & & .. 57
BIBLIOGRAFIA & & & & & & & & & & & & & & .. 58
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 4
493837
WST
P
Na początku chciałbym zaznaczyć, że treści zawarte w
tej książce są moimi osobistymi, subiektywnymi
przemyśleniami i tak należy je traktować, nie mają
charakteru dydaktycznego. Będę dążył do maksymalnego
uproszczenia tematów żeby nie mieszać niepotrzebnie ale
przedstawić lapidarnie meritum sprawy. Książka stanowi
 wprowadzenie do wprowadzenia zagadnień
związanych z giełdą.
I.OGÓLNE INFORMACJE
Co to jest giełda? Jak stać się jej uczestnikiem? Ile
muszę mięć pieniędzy żeby móc zainwestować? Czy
trzeba mieć jakieś określone wykształcenie kierunkowe?
& to tylko niektóre z pytań jakie zadaje sobie osoba
chcąca zgłębić ten temat. Sam kiedyś zadawałem sobie
takie pytania i próbą błędów udało mi się stać
uczestnikiem rynku kapitałowego, potocznie zwanego
giełdą. Na początku trzeba wybrać dom maklerski i
założyć rachunek papierów wartościowych (rachunek
maklerski), często błędnie nazywane kontem
maklerskim, to znaczy udajemy się do banku i pytamy
czy dany bank umożliwia nam założenie takiego
rachunku, zazwyczaj tak jest gdyż jest to obecnie
standard w bankach a przynajmniej tych największych.
Po wypełnieniu formalności, to znaczy podpisaniu
umowy z bankiem zostaje nam założony rachunek
maklerski, dostajemy własny identyfikator, hasło,
dodatkowe zabezpieczenia i w zasadzie mamy dostęp do
giełdy. Mamy ten rachunek ale w zasadzie co to jest ta
giełda (rynek kapitałowy)? Otóż jest to miejsce gdzie
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 5
493837
możemy m.in. nabywać oraz zbywać akcje czyli papier
wartościowy określonej spółki (firmy). Spółkę możemy
porównać tutaj do przysłowiowego  tortu w którym
akcjonariusze (osoby będące w posiadaniu akcji danej
spółki) posiadają określone udziały (akcje) rys.1.
Rys.1. Udziały akcjonariuszy spółki.
Portfel inwestycyjny poszczególnych inwestorów może
się różnić w zależności od ilości posiadanych akcji. I tak
często słyszy się o rekinach giełdowych (inne określenie
 grubasy ), są to inwestorzy, gracze (osoby m.in.
nabywające i zbywające akcje w ten sam dzień, zwani
potocznie  spekulantami ) posiadający spore udziały w
spółkach, dysponujący znaczną ilością pieniędzy. Obok
tych tuzów giełdowych znajdują się drobni inwestorzy
zwani potocznie  leszczami czyli inwestorzy, gracze o
mniej zasobnych portfelach, z mniejszym
doświadczeniem co za tym idzie z mniejszą wiedzą.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 6
493837
Inwestorów dzielimy też na :
" indywidualnych
" instytucjonalnych (banki, TFI(towarzystwa
funduszy inwestycyjnych), OFE(otwarte fundusze
emerytalne), towarzystwa ubezpieczeniowe,...)
" zagranicznych
Architekturę rynku kapitałowego przedstawia rys.2.
Rys.2. Architektura rynku kapitałowego.
Nasuwa się zatem pytanie czy żeby inwestować na
giełdzie muszę mieć jakąś określona wiedzę? Odpowiedz
brzmi oczywiście, że NIE. Nie trzeba mieć żadnej
wiedzy, czy kierunkowego wykształcenia ale wtedy jest
się narażonym na większe RYZYKO utraty
zainwestowanych środków, a tego przecież nikt nie chce
wchodząc na giełdę. Można też uczyć się na własnych
błędach ale taka nauka może nas sporo kosztować, zatem
im więcej przeczytamy, im więcej będziemy wiedzieć,
zdobędziemy informacji tym bardziej będziemy mogli
chronić nasz kapitał, co też obok zarabiania jest ważną
kwestią. Wiedza, doświadczenie życiowe bardzo się
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 7
493837
przydają, pomagają uzyskać przewagę ponieważ
posiadamy jakąś informacje,wiedzę a to ma przecież
swoją wartość. Na giełdzie mamy różne spółki z różnych
sektorów obracające się w różnych gałęziach biznesu,
zobaczmy prosty przykład np. inwestor X posiada
wiedzę informatyczną i medyczną, natomiast inwestor Y
posiada wiedzę o hodowli kangurów oboje są
zainteresowani inwestycją w spółkę Z zajmującą się
informatycznymi rozwiązaniami w medycynie. Nie
trzeba mówić, który inwestor teoretycznie będzie miał
przewagę. Zatem wiedza się przydaje, nawet o  hodowli
kangurów , bo jeśli będzie spółka zajmująca się hodowlą
tychże jakże sympatycznych zwierząt to z kolei inwestor
Y będzie miał teoretycznie łatwiej. Mam nadzieję, że
czujecie o co mi chodzi? Cieszę się.
Ważnym punktem jest sposób wyznaczania ceny akcji,
jak się owa cena kształtuje? Najłatwiej będzie to można
przedstawić na przykładzie ale zanim do tego
przejdziemy zauważmy, że symbolem giełdy są
zwierzęta, tymi owymi również jakże sympatycznymi
stworzeniami są byk (symbolizujący popyt) oraz
niedz
wiedz
(symbolizujący podaż) i tak przechodzimy do
podstawowych zagadnień ekonomii bo czym jest popyt i
podaż? Zauważmy, że byk i niedz
wiedz
rys.3. są w pozie
walczącej czyli tu nie ma żartów, oj NIE, NIE, NIE,
wręcz przeciwnie to sugeruje, że cała ta giełda to nie
zabawa, że ktoś chce dać Ci coś bez wysiłku, no chyba,
że ktoś jest szczęściarzem  jest to walka popytu z
podażą.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 8
493837
Rys.3. Symbol giełdy niedz
wiedz
i byk. y
ródło: www.gpw.pl
Zatem popyt to najprościej zapotrzebowanie na określone
dobro (u nas dobrem będą akcje) w czasie, natomiast
podaż to ilość tego dobra w czasie i w ten sposób
kształtuje się cena dobra, np. wszyscy biegną po cukier
(dobro) zaczyna brakować go na rynku (w sklepach,
hurtowniach) i tym samym cena rośnie. Z kolei jeśli
podaż cukru (dobra) jest większa niż ludzie (konsumenci)
zdołają spożyć wtedy cena maleje bo nikt nie kupuje
takiej ilości i cukier zalega w sklepach, magazynach&
Na wykresie rys.4. widzimy zależności pomiędzy
popytem a podażą.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 9
493837
Rys.4. Zależność pomiędzy popytem a podażą.
A (popyt) duży B (podaż) mała - cena wzrasta (trend
wzrostowy)
C (podaż) duża D (popyt) mały - cena spada (trend
spadkowy)
E (punkt równowagi) popyt i podaż na jednym poziomie
(trend boczny)
W analogiczny sposób kształtuje się cena akcji, tutaj też
działa mechanizm popytu i podaży. Załóżmy, że mamy
spółkę X, ilość wszystkich jej akcji wynosi 100, jednakże
do obrotu giełdowego przeznaczono tylko 30 akcji czyli
ff (free float) = 30%, to znaczy handlować możemy tylko
tymi 30 akcjami pozostałe 70 akcji znajduje się w rękach
inwestorów, którzy nie uczestniczą w handlu i nie
zawierają transakcji (kupno, sprzedaż akcji). Czyli ilość
naszego dobra to 30 akcji i teraz w zależności od tego
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 10
493837
jaki będzie popyt i podaż rys.4. tak będzie kształtowała
się cena ale to tylko jeden czynnik mający wpływ na
cenę, do innych czynników możemy zaliczyć m.in.
informacje ze spółki (np., raporty bieżące, okresowe),
sytuację makroekonomiczną na świecie, koniunkturę na
giełdzie - to znaczy czy mamy hossę(większość akcji
rośnie, przewyższa popyt tzw. rynek byka, kojarzona z
kolorem zielonym) czy bessę (większość akcji spada
przeważa podaż tzw. rynek niedz
wiedzia, kojarzona z
kolorem czerwonym), nastroje polityczne,
PSYCHOLOGIA (psychologia jest bardzo ważnym
czynnikiem - nastrój inwestorów, zachowanie na dobrą
jak i złą informację, sposób zachowań& to wszystko
przyczynia się na sposób podejmowania decyzji ),
kataklizmy, manipulacje (czyli gra nie fair, stosowanie
niedozwolonych praktyk& ), &
Jak widzimy jest tego sporo, także jest to wszystko
nieprzewidywalne (gdybym wiedział co będzie jutro
wytypowałbym liczby w lotto) i właśnie to składa się na
RYZYKO jakim jesteśmy poddani inwestując na
giełdzie. Ponieważ wahania cen kursów spółek mogą być
ogromne np. krach na giełdzie w Nowym Jorku w 1929r.
(24 paz
dziernik 1929 tzw.  czarny czwartek ) czy tez
kryzys finansowy w 2008r. i tutaj strach i emocje,
psychologia zachowań. odgrywają oprócz rzeczywistych
przesłanek fundamentalne znaczenie. Warto zaznajomić
się z określeniem:  owczy pęd . Ale dość tych
pesymistycznych myśli& bądz
my optymistami&
Założyliśmy rachunek maklerski i co dalej? Trzeba mieć
jakiś kapitał początkowy do zainwestowania i nasuwa się
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 11
493837
zazwyczaj pytanie:  Ile muszę mieć żeby zainwestować
na giełdzie? Jest to dylemat wielu zaczynających osób a
niektóre paradoksalnie tylko z tego powodu odpuszczają
całą tę giełdę. Otóż jak wiemy na giełdzie są: drobni
inwestorzy, więksi i Ci bardzo duzi, rynek jest dla
wszystkich, nie ma ograniczeń kapitałowych. A więc
możemy zainwestować 500zł, 1000zł, 2000zł& 10 000zł,
20 000zł & (na początku można założyć w Internecie
jakieś konto wirtualne z wirtualnymi pieniędzmi i
poćwiczyć. Jednakże osobiście nie traktowałem tego
poważnie bo traciłem i zarabiałem wirtualnie wiec nie
przykładałem się do tego jak do ciężkiej pracy - bo
giełda to ciężka praca - ale to nie znaczy że z Wami
będzie podobnie). Musimy jednak pamiętać, jeśli
zainwestujemy powiedzmy 1000zł to załóżmy, że nasze
akcje wzrosną (zakładam scenariusz optymistyczny) 10%
rocznie to zarobimy: 100zł  19%*100zł (podatek tzw.
podatek Belki, pocieszające jest to, że jeśli mamy stratę
na giełdzie to nie płacimy podatku) czyli 81zł, jeśli
natomiast dajmy na to zainwestujemy 10000 zł to
zarobimy już 810zł czyli przy założeniu, że inflacja nie
szaleje jakiś zarobek odczujemy w portfelu. Czujecie jaki
wpływ ma kapitał początkowy na inwestycję?
A propos inflacji, która ma istotny wpływ na zysk jaki
zdołamy wypracować w danym roku. Czym jest zatem
inflacja? Jest to nadmierna podaż pieniądza w stosunku
do produktów oferowanych do sprzedaży na określonym
rynku. Skutkiem inflacji jest spadek wartości pieniądza
czyli potocznie rzecz ujmując za tę sama kwotę możemy
kupić coraz mniej jakiegoś  dobra np. czekolady bo
cukier zdrożał. Stopa inflacji pokazuje właśnie o ile
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 12
493837
spadła wartość pieniądza. Zatem załóżmy że w ciągu
roku zarobiliśmy 20% (po odliczeniu podatku Belki) ale
stopa inflacji wyniosła 10% zatem jaka jest realna stopa
procentowa? ile na prawdę zarobiliśmy?
Realna stopa procentowa = (1+procent zysku/1-stopa
inflacji) -1
Czyli nasz zysk w skali roku wynosi 20% (po odliczeniu
podatku Belki) a stopa inflacji 10% , to realna stopa
procentowa= (120:110)-1=9,09% Jak widzimy realnie
przybyło nam 9,09% resztę zysku  zżarła inflacja.
Jaki jest harmonogram sesji? Od której do której godziny
możemy handlować akcjami? Harmonogram sesji
przedstawia rys.5.
Rys.5. Harmonogram sesji. y
ródło:
http://www.gpw.pl/harmonogram_sesji
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 13
493837
Fazy sesji w systemie notowań ciągłych2:
" przed otwarciem: składanie zleceń na otwarcie,
publikowanie TKO (Teoretycznego Kursu
Otwarcia), brak transakcji
" otwarcie (fixing): określenie kursu otwarcia,
realizacja zleceń wprowadzonych do systemu w
fazie przed otwarciem, brak nowych zleceń
" notowania ciągłe: przyjmowanie zleceń i ich
realizacja zgodnie z sytuacją rynkową
" przed zamknięciem: składanie zleceń na
zamknięcie, brak transakcji
" zamknięcie (fixing): określenie kursu zamknięcia,
realizacja zleceń wprowadzonych do systemu w
fazie przed zamknięciem
" dogrywka - składanie i realizacja zleceń po cenie
równej kursowi zamknięcia
" przed otwarciem: składanie zleceń na otwarcie
kolejnej sesji
II. MECHANIZM ZAWIERANIA TRANSAKCJI
Wiemy już, że mając rachunek maklerski możemy
nabywać (kupować) i zbywać (sprzedawać) akcje.
Zlecenia można składać telefonicznie, bezpośrednio w
domu maklerskim czy też moim zdaniem najwygodniej
przez Internet. Są różne narzędzia jakie udostępniają
domy maklerskie swoim klientom i dlatego należy
przeczytać INSTRUKCJ
obsługi rachunku
2 Fazy sesji zostały pobrane ze strony GPW
http://www.gpw.pl/harmonogram_sesji
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 14
493837
maklerskiego, też mi się nie chciało ale warto to zrobić,
chociażby dlatego żeby dowiedzieć się co oznaczają dane
skróty np. PKC- po każdej cenie czyli składamy zlecenie
bez limitu to znaczy obojętnie jaka cena będzie widniała
w karnecie, czy tez zlecenie z limitem czyli określamy
samemu cenę jaką jesteśmy w stanie zapłacić za akcje
danej półki, jest ich więcej ale postaram się omówić te
dwa. Zlecenia mamy kupna bądz
sprzedaży. Załóżmy, że
chcemy kupić akcje spółki X, karnet (m.in. ilość akcji po
stronie popytu i podaży w określonych cenach )
przedstawia się następująco rys.6.
Rys.6. Karnet popyt, podaż spółki X.
Jak widzimy popyt i podaż są ustawione i jeśli chcemy
kupić akcje, to w cenie 1 zł możemy nabyć 10 akcji
ustawiając zlecenie kupna z limitem 1zl, jeśli chcemy
kupić więcej np. 15 akcji to 10akcji kupimy za 1zl a 5 po
2zł ,jeśli natomiast cena nam nie odpowiada to możemy
ustawić zleceni kupna z limitem np. 90gr i czekać aż nam
ktoś sprzeda akcje, oczywiście nie musi tego robić, działa
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 15
493837
tutaj mechanizm popytu i podaży. Jeśli zastosujemy
zlecenie PKC czyli po każdej cenie, nie chce nam się
czekać i będziemy chcieli kupić 10 akcji, to nabędziemy
je po 1zł ale jeśli będziemy chcieli kupić 20 akcji to 10
akcji kupimy po 1zl, 5 po 2zl , 2 po 3zł, 1 po 4zł, 1 po 6zł
i 1 po 10zł czyli mam nadzieję, że udało mi się obrazowo
przedstawić mechanizm, jak widzimy średnia cena z
takiego zlecenia może być duża. Analogicznie rzecz ma
się do sprzedaży, mechanizm działa tak samo tylko, że w
druga stronę.
Oczywiście akcje spółek możemy kupować na polskiej
giełdzie ale mamy również możliwość na kupowanie
akcji spółek z innych rynków np. amerykańskiego,
azjatyckiego, nie jesteśmy tutaj ograniczeni co do rynku.
III. PUA
APKI NA POCZ
TKU. NA CO ZWRÓCIĆ
UWAG
?
Jak wiadomo płaci się za niewiedzę, jeśli coś wiemy to
nie płacimy za to bo po co? Na początku szukałem
jakiegoś forum o tematyce inwestycyjnej, jest ich trochę
w Internecie, używa się na nich różnych określeń, które
początkowo mogą sprawiać trudność ale jak już je
poznamy sami zaczniemy ich używać. Przykładowo  1k
akcji  oznacza 1000 akcji ,  kupiłem akcji za 1kzł 
oznacza, że nabyłem akcji o łącznej wartości 1000zł. Co
do forum NIE należy się SUGEROWAĆ tym co jest tam
napisane i kierować się opiniami użytkowników
podejmując decyzję o zakupie bądz
sprzedaży akcji,
DECYZJ
ZAWSZE PODEJMUJEMY SAMI i sami
ponosimy za nie odpowiedzialność. Przy wyborze akcji
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 16
493837
początkowy inwestor zazwyczaj patrzy na sama cenę to
znaczy jeśli coś kosztuje 10gr to znaczy, że jest TANIE w
jego mniemaniu taniość oznacza, że kosztuje TYLKO
10gr (a może to być AŻ 10gr !!!). bo pomija tutaj ilość
akcji to znaczy jeśli tych akcji będzie 1 000 000 000 to
czy ta spółka dalej jest taka tania, atrakcyjna? Policzmy
1 000 000 000 akcji razy 0.1zł = 100 000 000zł czyli
kapitalizacja tej spółki wynosi przy tym założeniu 100
mln zł . Co chce przez to powiedzieć? To, że jeśli coś
kosztuje 5gr nie oznacza, że jest tanie, trzeba wziąć pod
uwagę WIELE innych czynników, analiz & i odwrotnie
jeśli jedna akcja kosztuje 1000zł nie oznacza ze jest
droga& Jednym słowem cena akcji nie decyduje o tym
czy akcje danej spółki są tanie (warto kupić) czy drogie
( nie warto kupować). Jest to pułapka w którą często
wpadają początkujący inwestorzy.
Na giełdzie można zarobić kilka, kilkadziesiąt, kilkaset,
ba nawet tysiąc procent ale można też STRACIĆ A
NAWET DOPA
ACIĆ do interesu. To, że można stracić
wiadomo ale żeby dopłacać? Też się da, pamiętajmy, że
spółki mogą upaść np. spółka ogłasza upadłość
likwidacyjną i upada, po spłaceniu wierzycieli
akcjonariuszom nic nie zostaje, ich akcje są warte 0zł.
Pech chciał, że mieliśmy tylko tę jedną spółkę ale rok
wcześniej 2010 mieliśmy 10 000zl zysku od którego jak
wiemy trzeba zapłacić podatek od zysków kapitałowych
tzw. podatek Belki 19% czyli w 2011 musimy się
rozliczyć za 2010 i zapłacić 1900zł podatku a w 2011r
powiedzmy w marcu już straciliśmy wszystko bo spółka
zbankrutowała i ogłosiła upadłość likwidacyjną, zatem
nie dość, że straciliśmy wszystko to jeszcze płacimy
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 17
493837
1900zl podatku za zysk w 2010r i w konsekwencji
dopłacamy do interesu.
I tu przechodzimy do następnego problemu jakim jest
dywersyfikacja portfelu, co to oznacza? Najprościej
pokazać to obrazowo, jeśli w koszyczku mamy tylko
jajka i zdarzy się, że niefortunnie upadniemy to stłuką
nam się te jajka i koszyczek zostanie pusty natomiast
jeśli obok jajek będziemy mieli piłeczki do golfa i
piłeczki do tenisa, co prawda jajka nam się potłuczą ale
pozostaną nam owe piłeczki. Zatem dywersyfikacja służy
nam w celu zminimalizowania ryzyka inwestycyjnego.
Ile spółek zatem wybrać? A to już zależy od wielu
czynników m.in. jaki posiadamy kapitał i ILE TEGO
KAPITAA
U MOŻEMY STRACIĆ, to znaczy na jaką
stratę się godzimy  pamiętajmy, że nie wszystkie nasze
inwestycje mogą okazać się trafione, warto ustalać sobie
dolną (np. spadnie 10% sprzedaje akcje) i górną granicę
(np. zarobię 10% i sprzedaje akcje) po której
przekroczeniu zamykamy swoja pozycję (sprzedajemy
akcje ). Tutaj problemem może być nasza
KONSEKWENCJA, to znaczy zarabiamy to będziemy
chcieli jeszcze więcej & tracimy to będziemy mówić a
może odbije& oczywiście możemy mieć racje i może tak
być niemniej znowu działa tutaj aspekt psychologiczny,
na który warto zwrócić uwagę. Zatem ciężko
jednoznacznie powiedzieć ile powinno się mieć różnych
spółek w portfelu bo zależy to od wielu czynników na
pewno jeśli mamy więcej niż 1 spółkę ograniczamy
RYZYKO i o tym należy pamiętać.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 18
493837
Inną pułapką może być płynność inaczej wolumen (obrót
akcjami na danej spółce, jaka ilość akcji danej spółki
zmienia właściciela np. dziennie) to znaczy jak wygląda
handel akcjami spółki, bo może się okazać, że kupimy
spółkę a potem ciężko ją będzie odsprzedać bo nie będzie
kupujących, bądz
będzie ich niedostateczna ilość czyli
działa prawo popytu i podaży. Żeby sprzedać spółkę
muszą być chętni do jej kupienia i podobnie jeśli chcemy
kupić spółkę, muszą być inwestorzy, którzy chcą
sprzedać, oczywiście to nie warunek czasami nawet jest
to uzasadnione gdy np. pojawia się dobra informacja ze
spółki(albo zła)& ale musimy wiedzieć, że mała
płynność naraża nas nie tylko na utrudnienia w zakupie
czy sprzedaży akcji ale również DUŻE WAHANIA cen
akcji przypomnijmy sobie rys.6. mała ilość akcji w
karnecie powoduje ,że cena ulega znacznym zmianom.
Może lepiej zobrazuje to przykład z ceną cukru - a
mianowicie na rynku brakuje cukru (mała podaż, brak w
hurtowniach, anomalie pogodowe& ) pojawia się coraz
więcej kupujących (rośnie popyt, konsumpcja) a ilość
cukru jest taka sama, zaczyna go ubywać i cena idzie w
górę, wahania zmiany ceny są duże ponieważ nie
przybywa cukru na rynku a na dodatek maleje przy
jednocześnie rosnącym zapotrzebowaniu.
Przykład płynności, wolumen obrotu i wartość obrotu
jednego dnia. Załóżmy, że jednego dnia 10 inwestorów
łącznie kupiło 100 akcji w 10 transakcjach(dla
uproszczenie każdy kupił 10 sztuk akcji) po cenie 2 zł za
akcję. Zatem wolumen obrotu wynosi 100 akcji bo w
całym dniu właśnie tyle akcji kupili. Wartość obrotu
wynosi 2zł razy 100 akcji czyli 200zł.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 19
493837
Niestety to nie wszystkie zagrożenia, pułapki
czyhające na początkowego inwestora. Po prostu nie
chce Was za bardzo przestraszyć. Mogę tylko dodać,
że niektórych pułapek sam nie znam bo dopiero
powstają (np. nowe sposoby okradania rachunków
maklerskich,& )
IV. GIEA
DA PAPIERÓW WARTOSCIOWYCH (GPW)
-BARDZIEJ MERYTORYCZNIE
Na giełdzie jak wiemy mamy spółki, ich liczba zmienia
się, jedne spółki wchodzą na giełdę inne z określonych
przyczyn po spełnieniu określonych warunków z niej
wychodzą, jeszcze inne upadają. Często słyszy się słowo
WIG, WIG20 & , co to właściwie jest? Otóż są to
indeksy giełdowe czyli średnie ważone notowań
wybranych spółek. Obrazują koniunkturę na całym rynku
lub w wybranym sektorze spółek (np. sektor
informatyczny, sektor spożywczy& ) Jednymi z
najważniejszych indeksów są:
" WIG  indeks skupiający większość giełdowych
spółek (tzw. indeks szerokiego rynku)
" WIG20  indeks 20 największych i najbardziej
płynnych spółek (tzw. blue chipów)
" mWIG40 (dawny MidWIG)  indeks 40
giełdowych spółek o średniej kapitalizacji
" sWIG80  indeks skupiający 80 małych spółek
" TechWIG  indeks skupiający spółki
nowoczesnych technologii (IT, media, telekomy)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 20
493837
Pozostałe  tzw. subindeksy branżowe to m.in.:
-WIG-banki
-WIG-budownictwo
-WIG-deweloperzy
-WIG- telekomunikacja
Czy posiadając akcje określonej spółki można liczyć na
zysk tylko ze zmiany wartości ceny akcji? Otóż istnieje
jeszcze pojęcie dywidendy. Akcja jest papierem
wartościowym własnościowym, stwierdzającym
uczestnictwo jej właściciela w kapitale spółki akcyjnej,
uprawnia akcjonariusza do partycypacji w zyskach oraz
do majątku spółki w razie jej likwidacji. Jest to zatem
premia z zysku spółki za rok obrotowy, wypłacona
akcjonariuszom, będącym właścicielami akcji w dniu
ustalenia prawa do dywidendy. Dywidenda wypłacana
jest w kolejnym roku (z zysku za rok obrotowy np.
2010r. wypłacona jest w 2011 r.). Załóżmy, że mamy
spółkę X której kapitał dzieli się na 100 akcji, spółka X
wypracowała w 2010r. zysk 200zł na walnym
zgromadzeniu akcjonariuszy podjęto uchwałę o
wypłaceniu dywidendy, przeznaczając na ten cel 50%
zysku za 2010r. czyli 100zł zatem każdy akcjonariusz, w
zależności od ilości posiadanych akcji, będący
właścicielem akcji w dniu ustalenia praw do
dywidendy ,będzie partycypował w zyskach czyli
otrzyma 1zł na 1 akcję. Czyli jeśli np. będzie posiadał 20
akcji spółki X otrzyma dywidendę wartości 20zł.
Jakie są prawa akcjonariuszy? Akcjonariusz ma prawo
m.in. do dywidendy ale również do uczestnictwa w
walnym zgromadzeniu akcjonariuszy z prawem
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 21
493837
głosowania, do udziału w majątku spółki w razie jej
likwidacji, do prawa poboru nowej emisji.
Obok praw są również obowiązki informacyjne3,
możemy tutaj wyróżnić:
" obowiązek informacyjny spółek m.in.:
- nabycie, zbycie lub utrata aktywów o znacznej
wartości (przekraczających 10% kapitałów
własnych
- podjęcie decyzji o fuzji z innym podmiotem
- złożenie wniosku o upadłość lub otrzymanie
informacji o złożeniu takiego wniosku
- otrzymanie zawiadomienia o nabyciu lub
zbyciu akcji emitenta
- powołanie, odwołanie lub rezygnacja osoby
zarządzającej lub nadzorującej
- sporządzenie prognozy wyników finansowych
 termin i projekty uchwał na WZA (walne
zgromadzenie akcjonariuszy)
" obowiązek informacyjny osób zobowiązanych
Członek zarządu, rady nadzorczej, prokurent, a
także osoby blisko związane z tą osobą
zobowiązaną (członkowie rodzin), mają
obowiązek informowania o każdej transakcji na
akcjach spółki.
3Materiał pobrany w całości ze strony Pulsu Biznesu www.pb.pl
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 22
493837
" Obowiązek informacyjny akcjonariuszy
Akcjonariusz ma obowiązek informowania o
stanie posiadania akcji w przypadku
przekroczenia: 5%, 10%, 20%, 25%, 33%, 50%,
75% ogólnej liczby głosów na WZA lub spadku
poniżej każdego z tych progów. Jeśli
akcjonariusz ma pomiędzy 5 a 10 % nie trzeba
informować. Jeśli akcjonariusz ma powyżej 10%,
to musi informować o każdej zmianie o
przynajmniej 2%. Jeśli natomiast ma powyżej
33%, to musi informować przy każdej zmianie o
1%.
Horyzont inwestycyjny, co to jest ? czy to ważny
element mający wpływ na inwestycje? Jest to
najzwyczajniej określenie sobie czasu jaki dajemy naszej
inwestycji, ze względu właśnie na czas możemy
podzielić inwestorów na:
" Spekulantów  są to inwestorzy zawierający
częste transakcje (kilka, kilkanaście & dziennie)
" Inwestorów średnioterminowych  inwestorzy
zawierają transakcje na dłużej niż 1 dzień więcej
czasu poświęcają analizie spółki którą nabywają
" Inwestorów długoterminowych  to tacy
inwestorzy którzy nabywają akcje z myślą o
latach. Poświęcają dużo czasu na analizę spółki.
Niezależnie czy ktoś jest krótko terminowym czy
długoterminowym inwestorem ryzyko zawsze pozostaje,
nie wiemy co będzie w przyszłości. Jest tyle rzeczy,
czynników na które nie mamy wpływu& i tyle zdarzeń
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 23
493837
przypadkowych, losowych& Inwestorzy stoją często
przed dylematem czy już kupować akcje ? czy
poczekać ? a może za jakiś czas dopiero kupić akcje?
No i to właśnie jest RYZYKO bo tego nie da się
wyliczyć, zmierzyć, giełda jest nieprzewidywalna i
niestety nie wybacza błędów. Czasami a może nawet
więcej niż czasem wiele zależy po prostu od szczęścia&
Czy w biznesie kierować się sercem czy rozumem? Znani
inwestorzy mówią, że raczej rozumem i chyba też się pod
tym podpiszę&
Czy kapitał inwestora ma jakiś wpływ na jego
zachowanie, sposób podejmowania decyzji?
Odpowiedziałbym, że tak bo jeśli inwestor jest drobnym
inwestorem to chciałby już zarobić, jak najszybciej i jak
najwięcej. Czyli można powiedzieć, że brakuje mu
cierpliwości, pieniędzy,& i ta sytuacja często może
rzutować na sposób podejmowania decyzji. W
przeciwieństwie do inwestora, który ma już jakiś kapitał i
jest cierpliwym inwestorem.
V. JAK INWESTOWAĆ ŻEBY NIE STRACIĆ? CZYM
SI
KIEROWAĆ PRZY DOBORZE SPÓA
EK?
Wiele początkujących inwestorów zadaje to pytanie, na
które jak widzimy nie ma jednoznacznej odpowiedzi, jest
natomiast metoda, która jest pomocna przy wyborze
spółek. Tą metodą jest analiza fundamentalna i
techniczna. Na początku należy zaznaczyć, że metody
stanowią tylko pomoc, nie dają 100% pewności, że po
spełnieniu określonych warunków będzie wzrost bądz

spadek cen akcji danej spółki.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 24
493837
5.1. Analiza fundamentalna
Analiza fundamentalna polega na tym, że oceniamy
spółkę m.in. na tle sytuacji gospodarczej,
makroekonomicznej. Badamy m.in. jaka jest kondycja
finansowa danej spółki, jakie są jej wyniki obecne i
jakie były w przeszłości, jaka jest płynność spółki, jak
radzi sobie sektor w którym działa spółka. W analizie
fundamentalnych chodzi generalnie o to żeby kupić akcje
niedowartościowane a sprzedać przewartościowane, takie
przynajmniej jest założenie. Badamy zatem korelacje
jakie zachodzą pomiędzy wartością rynkową akcji danej
spółki a jej rzeczywistą wartością. Wartość rynkowa
akcji spółki to po prostu jej cena natomiast żeby
wyznaczyć wartość rzeczywistą spółki musimy zbadać
m.in. sytuacje makroekonomiczna czyli jak wygląda
gospodarka światowa, jaki jest trend na giełdach, jak
sprawuje się sektor w którym działa spółka, jakie
czynniki wpływają na zmianę kursu akcji np. czy jest to
cena surowca, jeśli tak jak bardzo spółka jest od niego
uzależniona ? czy ma dywersyfikacje dostaw surowca ?
zmiany kursów walut itd. & Następnie musimy zbadać
samą sytuację danej spółki, tutaj pomogą nam raporty
finansowe spółki, raporty bieżące, komunikaty płynące
ze spółki, które należy przejrzeć i przeanalizować.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 25
493837
Sprawdzamy również wskaz
niki finansowe do
najbardziej popularnych zaliczamy:
" wskaz
nik cena do zysku (C/Z)  wskaz
nik ten
porównuje wartość rynkową przedsiębiorstwa do
jego zysków, oblicza się go wg wzoru:
C/Z=cena rynkowa 1 akcji/zysk na 1 akcję
Przykładowo, uogólniając jeśli cena rynkowa
akcji wynosi np. 20zł a zysk spółki na 1 akcję
wyniósł 2 zł to zgodnie z wzorem
C/Z=20zł/2zł=10
Przyjmuje się, że im niższa wartość (dodatnia)
tego wskaz
nika tym większa atrakcyjność spółki
ponieważ spółka osiąga zyski przy relatywnie
niskiej wycenie rynkowej.
" cena do wartości księgowej (C/WK) - wskaz
nik
ten oblicza się dzieląc bieżącą kapitalizację spółki
giełdowej przez księgową wartość jej kapitału
własnego, którą podaje bilans spółki.
C/WK = bieżąca kapitalizacja/kapitał własny
Żeby to zobrazować jak najprościej, załóżmy, że
mamy spółkę X której liczna akcji wynosi 10 000,
cena 1 akcji na giełdzie wynosi 1zł czyli bieżąca
kapitalizacja to 10 000 razy 1zł czyli 10 000zł,
kapitał własny to natomiast 20 000zł (np. laptop,
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 26
493837
nieruchomości,..) zatem C/WK = 10 000zł/20
000zł =0.5
Przyjmuje się, że im niższa wartość (dodatnia)
tego wskaz
nika tym większa atrakcyjność spółki
ponieważ spółka jest wyceniana przez rynek na
mniej niż jej kapitał własny.
" stopa dywidendy (C/D) - stopę dywidendy
otrzymujemy dzieląc wartość dywidendy
wypłacanej akcjonariuszom na jedną akcję przez
cenę akcji. Wskaz
nik stopa dywidendy obrazuje
opłacalność inwestycji w akcje ze względu na
dywidendę wypłacaną przez spółkę. Im wyższa
jest stopa dywidendy, tym bardziej opłacalna jest
inwestycja.
Wiele gazet tudzież portali internetowych
poświęconych tematyce giełdowej publikuje te
wskaz
niki. Zatem nie musimy ich samemu
wyliczać.
Są to tylko niektóre z powyższych składowych, które
bierze się pod uwagę wyznaczając rzeczywistą wartość
spółki. Jak widzimy nie jest to tak proste jakby się mogło
wydawać. Do jakich wniosków dochodzimy? Jeśli
wartość rzeczywista (W) jest większa od ceny
rynkowej (C) wtedy możemy przyjąć, że spółka jest
atrakcyjna cenowo:
W>C  przyjmujemy, że spółka jest atrakcyjna cenowo
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 27
493837
Natomiast jeśli wartość rzeczywista (W) jest mniejsza
od ceny rynkowej (C) wtedy możemy przyjąć, że spółka
jest nieatrakcyjna cenowo:
Wcenowo
UWAGA! Nie jest to reguła i nie musi tak być!
5.2. Analiza techniczna
Analiza techniczna skupia się na ruchach cen akcji
ważnym czynnikiem jest tutaj wolumen (obrót) akcji,
czyli ilość akcji jaka zmienia właściciela np. jednego
dnia. Natomiast rzeczywista wartość akcji jest tutaj
pomijana. Wśród inwestorów zdania na temat analizy
technicznej są podzielone, jedni ją uwielbiają inni
nienawidzą ale nie zagłębiajmy się w to& Analiza
techniczna poprzez badanie m.in. popytu, podaży&
obserwowaniu zachowań kursu akcji w przeszłości
uwzględniając emocje, euforie, strach, panikę& stara
się przewidzieć ruch akcji w przyszłości.
Analiza techniczna to zbiór technik mających na celu
prognozę przyszłych cen m.in. (kursów) akcji, walut czy
surowców na podstawie cen historycznych. Zadaniem
analizy technicznej jest wyznaczenie momentów, kiedy
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 28
493837
warto jest dany papier wartościowy kupić, a kiedy
sprzedać.
Analiza techniczna opiera się na 3 podstawowych
założeniach4:
" rynek dyskontuje wszystko - cena uwzględnia
wszystkie dostępne informacje dotyczące danego
papieru wartościowego, jego emitenta, sytuację
mikro i makroekonomiczną oraz uwarunkowania
gospodarcze i polityczne.
" ceny podlegają trendom - ceny znajdują się w
określonych trendach (wzrostowym, spadkowym,
horyzontalnym) i będą tym trendom podlegać,
dopóki nie nastąpią wyraz
ne sygnały oznajmujące
odwrócenie tego trendu.
" historia się powtarza - analiza techniczna
zajmuje się badaniem przyszłości, w oparciu o
badanie przeszłości.
5.2.1. Wykresy
Do badań analizy technicznej mamy wiele narzędzi
zarówno udostępnianych przez nasz dom maklerski, jak
również można znalez
ć narzędzia do obróbki wykresów
na portalach internetowych poświeconych inwestowaniu
oczywiście wykresy można tworzyć samemu tylko po co
4Materiał w całości pochodzi ze strony Wikipedii :
http://pl.wikipedia.org/wiki/Analiza_techniczna
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 29
493837
skoro to wszystko mamy gotowe? Przyjrzyjmy się jak
ogólnie wygląda taki wykres, spójrzmy na rys.7.
Rys.7. Wykres indeksu WIG w okresie 5 lat. y
ródło: www.stooq.pl
Na wykresie widzimy jak zmieniał się kurs na przestrzeni
lat i jakim był spowodowany wolumenem, zauważmy, że
w 2006r wolumen był o wiele niższy niż w pozostałych
latach. Możemy też zauważyć załamanie się rynku
finansowego 2007-2008.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 30
493837
Jak widzimy ruchy cenowe są przedstawiane na
wykresach. Istnieją trzy podstawowe rodzaje wykresów:
" liniowe  przedstawione na rys.8., wykres ten
przedstawia średnią cenę w czasie w postaci
kropek, które następnie łączy się ze sobą linią.
Rys.8. Wykres liniowy y
ródło: www.stooq.pl
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 31
493837
" świecowe (świece japońskie) - przedstawione na
rys.9. poprzez świece
Rys.9. Wykres świecowy. y
ródło: www.stooq.pl
Budowa świecy  pokazana jest na rys.10.
Rys.10. Budowa świecy.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 32
493837
" słupkowe  przedstawione na rys.11. poprzez
słupki
Rys.11. Wykres słupkowy. y
ródło: www.stooq.pl
Budowa słupka  pokazana jest na rys.12.
Rys.12. Budowa słupka.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 33
493837
5.2.2. Trendy
Trend to najprościej kierunek, w którym poruszają się
ceny przez jakiś czas. Analiza polega na tym, żeby na
podstawie danych z przeszłości wyłapać trend i starać się
prognozować przyszłość chcemy ją przewidzieć (gdybym
wiedział co będzie jutro wytypowałbym liczby w lotto& )
Wśród inwestorów spotkamy się z określeniem  trend is
your friend (trend jest Twoim przyjacielem)  oznacza
to tyle, że nie należy grać, inwestować przeciw trendowi
najprościej mówiąc nie  kopiemy się z koniem , bo może
nas zaboleć, oczywiście nie musi ale ryzyko, że tak
właśnie będzie jest spore. Skoro trend jest. np. rosnący
możemy prognozować, że dalej taki będzie.
Możemy wyróżnić trzy rodzaje trendu:
" trend wzrostowy (hossa)  przedstawiony na
rys.13.
Rys.13. Trend wzrostowy.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 34
493837
" trend spadkowy (bessa)  przedstawiony na
rys.14.
Rys.14. Trend spadkowy.
" trend boczny inaczej zwany horyzontalny
(oznacza konsolidację)  przedstawiony na
rys.15.
Rys.15. Trend boczny.
W jaki sposób wyznaczyć linie trendu? Nie będę się
rozpisywał tutaj, łatwiej będzie to zrozumieć patrząc na
rysunek rys.16. Jak widzimy przy wyznaczaniu linii
trendu wzrostowego ważne są minima (potocznie zwane
 dołkami ,  dnem ) i maksima przy trendzie spadkowym
(potocznie zwane  górkami ,  wierzchołkami ) kursu.
Przez minimum dwa punkty maksima bądz
minima
wyznaczamy linie prostą, pamiętając , że po jakimś
czasie należy zaktualizować naszą linię. Musimy również
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 35
493837
bacznie obserwować czy nasz linia nie została załamana i
nie nastąpiło odwrócenie trendu.
Rys.16. Linie trendów.
5.2.3. Formacje
Formacje cenowe to najprościej rzecz ujmując określone
kształty, które formując (tworząc) się na wykresie dają
duże prawdopodobieństwo kontynuacji bądz
zmiany
trendu. Czyli wyznaczają nam sygnały kupna lub
sprzedaży. Jednakże jest to tylko prawdopodobieństwo,
jak już wiemy kurs akcji zależy od wielu czynników i to,
że uformuje nam się w określonym czasie jakaś formacja
zwiastująca sygnał np. kupna nie znaczy, że po zakupie
założenia formacji się wypełnią!
Formacje możemy podzielić na dwa rodzaje: formacje
konsolidacji i kontynuowania trendu oraz formacje
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 36
493837
odwrócenia trendu. Nie będę się za bardzo rozpisywał
nad nimi, nie to, że mi się nie chce, po prostu po co
komentować coś co nie wymaga zbytniego komentarza a
na dodatek można przedstawić to w sposób obrazowy i
nie wprowadzać zamieszania.
1. Do formacji konsolidacji i kontynuowania trendu
można zaliczyć m.in.:
" formację trójkąta  występują zarówno na
trendach wzrostowych rys.17. jak i spadkowych
rys.18. prawdopodobieństwo, że kurs wybije
zgodnie z trendem jest duże, niemniej może stać
się odwrotnie i wtedy mamy do czynienia z
załamaniem ceny tzw.  pułapka co widzimy na
rys.19.
Rys.17. Formacja trójkąta na trendzie wzrostowym, wybicie
zgodne z trendem.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 37
493837
Rys.18. Formacja trójkąta na trendzie spadkowym, wybicie
zgodne z trendem.
Rys.19. Formacja trójkąta na trendzie wzrostowym z
załamaniem ceny (wybicie przeciwne do trendu).
" formację trójkąta równoramiennego -
występują zarówno na trendach wzrostowych
rys.20. jak i spadkowych rys.21.
prawdopodobieństwo, że kurs wybije zgodnie z
trendem jest duże niemniej może stać się
odwrotnie i wtedy mamy do czynienia z
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 38
493837
załamaniem ceny tzw.  pułapka co widzimy na
rys.22.
Rys.20. Formacja trójkąta równoramiennego na trendzie
wzrostowym, wybicie zgodne z trendem
Rys.21. Formacja trójkąta równoramiennego na trendzie
spadkowym, wybicie zgodne z trendem
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 39
493837
Rys.22. Formacja trójkąta równoramiennego na trendzie
spadkowym z załamaniem ceny (wybicie przeciwne do
trendu)
" formację prostokąta  jest to formacja
konsolidacji trendu, występuje zarówno w
trendach wzrostowych rys.23. jak i spadających
rys.24. jeśli wybicie jest zgodne z trendem
istnieje prawdopodobieństwo kontynuacji tego
trendu natomiast jeśli będzie odbicie przeciwne
mamy do czynienia z załamaniem trendy rys.25.
Rys.23. Formacja prostokątna w trendzie wzrostowym
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 40
493837
Rys.24. Formacja prostokątna w trendzie spadkowym
Rys.25. Formacja prostokątna w trendzie spadkowym,
załamanie trendu
2. Formacja odwrócenia trendu stwarza również
prawdopodobieństwo , że obecny trend dobiega
końca, jednakże jak już wiemy nie jest to reguła. Do
formacji odwrócenia trendu można zaliczyć m.in.:
" formację głowy i ramion  tworzą ja trzy
wierzchołki jeden środkowy (głowa) jest znacznie
większy od pozostałych dwóch (ramion) które są
porównywalne. Formacje odwrócenia trendu z
rosnącego na spadkowy przedstawia rys.26.
natomiast formację odwrócenia trendu z
spadającego na wzrostowy ukazuje rys.27.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 41
493837
Oczywiście w formacjach może wystąpić
załamanie ceny rys.28.
Rys.26. Formacja głowa i ramiona odwrócenie trendu ze
wzrostowego na spadkowy.
Rys.27. Formacja głowa i ramiona odwrócenie trendu ze
spadkowego na wzrostowy.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 42
493837
Rys.28. Formacja głowa i ramiona, załamanie ceny.
" formację podwójnego dna i szczytu - formacja
podwójnego dna przypomina literę W, co
widzimy na rys.29. Natomiast formacja
podwójnego szczytu przypomina literę M, co
ukazuje rys.30. Oczywiście powyższe formacje
mogą zostać zaprzeczone i też może wystąpić
załamanie ceny.
Rys.29. Formacja podwójnego dna.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 43
493837
Rys.30. Formacja podwójnego szczytu.
" formację potrójnego dna rys.31. i potrójnego
szczytu rys.32. Oczywiście też mogą nastąpić
załamania ceny.
Rys.31. Formacja potrójnego dna.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 44
493837
Rys.32. Formacja potrójnego szczytu.
" formację spodka rys.33. i parasola rys.34. 
formacje te formułują się zazwyczaj długo,
charakteryzują się zaokrąglonym dnem w
przypadku spodka oraz zaokrągloną górą w
przypadku parasola.
Rys.33. Formacja spodka.
Rys.34. Formacja parasola.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 45
493837
" Teoria fal Elliotta rys.35. 5 - według teorii fal
Elliotta ceny akcji zmieniają się zgodnie z
cyklami. Zgodnie z tą teorią rynek porusza się
według ściśle określonej liczby szczytów i
dołków. Przykładowy wzrost wymaga pięciu fal
aby osiągnąć szczyt, podczas gdy spadek wymaga
zaledwie trzech fal, tak jak pokazane jest to na
rysunku. Cały cykl składa się z 8 fal, 5 fal
wzrostowych oznaczonych cyframi od 1 do 5 oraz
z 3 fal spadkowych oznaczonych literami A, B, C.
W głównym trendzie fale 1, 3, 5 są falami
impulsu, każda z tych fal składa się z sekwencji 5
fal wzrostowych, natomiast fale 2 i 4 są falami
korygującymi, każda z nich składa się z 3 fal
korekty.
Rys.35. Teoria fal Elliotta.
5 Treść pochodzi z Wikipedii
http://pl.wikipedia.org/wiki/Teoria_fal_Elliotta
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 46
493837
VI. STRATEGIA INWESTYCYJNA
Strategia inwestycyjna czyli sposób żeby maksymalnie
ograniczyć ryzyko a maksymalnie zwiększyć zysk.
Założenie jakże proste, prawda? Niestety jak już wiemy
ciężkie do zrealizowania, ponieważ na giełdzie działają
m.in.. emocje to znaczy strach, panika i odwrotnie
entuzjazm, euforia& można powiedzieć : kupuj gdy inni
panikują, sprzedawaj gdy inni są w euforii& Działa
szereg czynników zewnętrznych, na które jak wiemy nie
zawsze mamy wpływ& Jednym słowem giełda jest
NIEPRZEWIDYWALNA.
Co do strategii, każdy inwestor stara się wypracować
taką strategię sam z mniejszym lub większym
powodzeniem. Ja chciałbym przedstawić na prostym
przykładzie strategie i zobaczymy jak to mniej więcej
wygląda. Mamy dwóch inwestorów jeden inwestor
nazwijmy go Pan X inwestuje systematycznie określoną
kwotę (np. 200zł) co miesiąc natomiast inwestor Pan Y
inwestuje jednorazowo określoną kwotę (np. 1200zł). Na
początku obaj są inwestorami pasywnymi ( nie zważają
na trend panujący na rynku) a następnie aktywnymi
(zważają na trend panujący na rynku). Jak widzimy
każdy obrał sobie inną strategię, która okaże się lepsza?
Tutaj rozważymy trzy przypadki. Zakładamy żeby
łatwiej było porównać, że inwestorzy inwestują w tym
samym okresie czasu przez okres 5 miesięcy. Pierwszy
przypadek Pan X trzymający się swojej strategii i
inwestujący 200zł miesięcznie bez względu na trend na
rynku i Pan Y inwestujący jednorazowo 1200zł i również
nie zważający na trend, oboje są zatem inwestorami
pasywnymi , ukazuje nam to rys.36. Drugi przypadek
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 47
493837
strategia Pana X i Pana Y zmienia się stają się
inwestorami aktywnymi i zważają na trend panujący na
rynku. Rozpatrzmy scenariusz OPTYMISTYCZNY
oboje zdołali uciec w porę z rynku chroniąc kapitał przed
spadkami i oboje powrócili w odpowiednim czasie na
rynek, sytuacje tę przedstawia rys.37. W trzecim
PESYMITSTYCZNYM założeniu Pan X i Pan Y nie
zdołali uciec w porę z rynku przy spadkach a co gorsza
sprzedali w tzw. dołku a potem pozostają poza rynkiem
przez kolejne dwa miesiące licząc, że trend spadkowy
będzie kontynuowany, tę sytuację przedstawia rys.38.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 48
493837
Rys.36. Pan X i Pan Y inwestorami pasywnymi.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 49
493837
Rys.37. Pan X i Pan Y inwestorami aktywnymi, scenariusz
optymistyczny.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 50
493837
Rys.37. Pan X i Pan Y inwestorami aktywnymi, scenariusz
pesymistyczny.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 51
493837
VII. DEKALOG POCZ
TKUJ
CEGO INWESTORA
1. Pamiętaj o dywersyfikacji portfela ( nie wkładaj
wszystkich jaj do jednego koszyka )  nie inwestuj
całego kapitału w jedną spółkę.
2. Staraj się podejmować decyzje sam, opinie analityków,
kolegów, koleżanek, uczestników forum& traktuj tylko
pomocniczo.
3. Emocje w inwestowaniu są najgorszym doradcą.
4. Z góry załóż pułap ile możesz stracić tudzież jaki zysk
Cię interesuje i bądz
konsekwentny po osiągnięciu tego
pułapu.
5.  Nie kop się z koniem , czyli nie inwestuj przeciw
trendowi, bo może się to z
le skończyć dla portfela.
6. Nie działaj impulsywnie, miej swój plan. Ograniczaj
straty a nie zyski.
7. Zdobywaj i poszerzaj wiedzę na temat rynku.
8. Rynek jest nieprzewidywalny, nie można w 100%
przewidzieć co wydarzy się w przyszłości.
9. Najpierw naucz się zawierać transakcje o dłuższej
perspektywie, a dopiero potem interesuj się krótszymi.
10. Bądz
cierpliwym wszakże  nie od razu Rzym
zbudowano .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 52
493837
VIII. FORMULARZ ZLECEC

Jak w praktyce wygląda formularz zleceń na
internatowym rachunku maklerskim widzimy na rys.38.
Nie będę się tutaj rozpisywał ponieważ domy maklerskie
udostępniają swoim klientom instrukcję obsługi do
swoich rachunków. Poza tym jak widzimy formularz jest
dosyć czytelny i łatwo się w nim zorientować. Warto
zapoznać się z instrukcją obsługi mimo, że sam
zazwyczaj zaczynam od końca i pomijam ten ważny
element to tutaj radziłbym zrobić wyjątek bo wszakże
nasze pieniądze to nie jakaś szafka z marketu którą
należy poskręcać a w razie niepowodzenia można
rozkręcić, zachowując wszystkie elementy, tracąc tylko
(albo aż) czas i próbować znowu skręcić. Giełda niestety
nie wybacza błędów i może okazać się , że po
 rozkręceniu szafki brakuje już nam jakiś elementów i
musimy je dokupić czyli ponosimy dodatkowe koszta.
Rys.38. Formularz zleceń.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 53
493837
ZAKOC
CZENIE
No i dobrnęliśmy do końca, nadchodzi taki czas, że
trzeba się pożegnać. Mam nadzieję, że myśli zawarte w
tej pozycji chociaż trochę przybliżyły Wam złożone
zagadnienie jakim z pewnością jest rynek kapitałowy.
Mam również nadzieję , że czas jaki poświęciliście na
przeczytanie nie okazał się czasem zmarnowanym i
będziecie go mile wspominać.
Pamiętajcie książka i informacje w niej zawarte są tylko
 wprowadzeniem do wprowadzenia do zagadnienia
jakim jest rynek kapitałowy.
Warto zdobywać nową wiedzę i ją poszerzać. Im większa
wiedza, doświadczenie, czas poświęcony na obserwację,
monitorowanie zachowań rynku& tym większe
prawdopodobieństwo, że nasze decyzje będą trafne. I
właśnie tego Wam życzę, konkludując pozwólcie, że
zacytuję frazę z Hamleta :  Być albo nie być, oto jest
pytanie.
Lukratywnych inwestycji,
życzy Autor
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 54
493837
BIBLIOGRAFIA
1. Wikipedia, www.wikipedia.org
2. Strona GPW, www.gpw.pl
3. Puls Biznesu, www.pb.pl
4. Parkiet, www.parkiet.com
5. Stooq, www.stooq.pl
6. Bankier, www.bankier.pl
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 55
493837
GIEA
DA DLA BARDZO POCZ
TKUJ
CYCH.
JAK ZACZ
Ć INWESTOWAĆ
Niniejsza książka (e-book) jest przeznaczona dla
Czytelników, którzy dopiero zaczynają przygodę z
rynkiem kapitałowym. Ma umożliwić łatwe
wprowadzenie do zagadnień związanych z
inwestowaniem poprzez łopatologiczne wyjaśnianie
problemów. Praca zawiera przykłady wzbogacone
ilustracjami. Jest pisana dla Czytelnika, który nie ma
większego pojęcia co to jest rynek kapitałowy.
ISBN: 978-83-272-3164-2
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� 56