1300740166

Inwentaryzacja w świetle metod badania... 193

biegłego rewidenta (członków zespołu badającego) w charakterze obserwatora w inwentaryzacji znaczących składników aktywów i pasywów. Powinność ta wynika bezpośrednio z ustawy o rachunkowości, która stwierdza, że kierownik jednostki zawiera umowę o badanie z podmiotem do tego uprawnionym w terminie umożliwiającym mu udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych²⁷. Wyniki dokonanych obserwacji biegły rewident umieszcza w raporcie z badania poprzez ocenę prawidłowości stosowanego systemu księgowości, stwierdzając fakt przeprowadzenia inwentaryzacji aktywów i pasywów oraz rozliczenia i ujęcia w księgach jej wyników, zgodnie z ustawą o rachunkowości²⁸.

Norma nr 1 zawiera również wytyczne co do udziału biegłego rewidenta w inwentaryzacji zapasów, udziałów i sald rozrachunków²⁹. Zgodnie z tymi wytycznymi, gdy zapasy lub ich określone grupy stanowią znaczący składnik aktywów wykazanych w badanym sprawozdaniu finansowym, wówczas biegły rewident winien zebrać odpowiednie dowody badania, potwierdzające ich istnienie, kompletność i przydatność. Biegły rewident występuje wówczas w roli obserwatora, uczestniczącego w spisie z natury, oceniającego i sprawdzającego wyrywkowo poprawność przeprowadzanych czynności inwentaryzacyjnych, ustalając w szczególności ilość, gospodarczą przydatność oraz wartość spisywanych zapasów. W celu zmniejszenia ryzyka, że wyniki spisu z natury nie będą wiarygodne, norma ta zaleca przeprowadzenie wstępnej oceny poprawności zamierzonych działań inwentaryzacyjnych i przekazanie ewentualnych wątpliwości i propozycji zmian kierownikowi jednostki. Ocenie podlegają w szczególności następujące kwestie³⁰:

-    czy przewidziano odpowiednią kontrolę wydawania i zwrotu arkuszy lub innych dokumentów służących spisowi,

-    czy przewidziano odpowiednią kontrolę dokonywanych pomiarów i wpisów,

-    czy przewidziano wyodrębnienie zapasów zalegających, przestarzałych, zniszczonych, czy też stanowiących własność stron trzecich,

-    czy przewidziano wyodrębnienie przychodów i rozchodów następujących bezpośrednio przed, w toku i po dacie spisu.

Biegły rewident, ustalając zakres i miejsce swojego udziału w spisie z natury, winien uwzględnić m.in.:

-    rodzaj i wartość zapasów oraz związane z nimi ryzyko nieodłączne,

-jakość działającego w badanej jednostce systemu ewidencji i kontroli

wewnętrznej obrotu i stanu zapasów,

²⁷    Ustawa o rachunkowości, art. 66, ust. 5.

²⁸    Norma nr 1 wykonywania zawodu biegłego rewidenta..., pkt 75, s. 48.

²⁹    Ibidem, pkt. 42 i 43, s. 30-31.

³⁰    Ibidem, s. 30.